Hoofdstuk 3: Sociaal-economische ontwikkelingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hoofdvraag: Welke rol speelden de koloniën in sociaal-economische ontwikkelingen in Groot-Brittannie (1750-1900)

• Kenmerkende aspecten: 
• De industriële revolutie die de basis legde voor de ind. samenleving
• Discussies over de sociale kwestie
• De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de ind.
• Voortschrijdende democratisering met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces
• Opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen, o.a. socialisme

Economische gevolgen van Brits imperium voor Engeland:

• economische voorsprong, versterkt door:
• Industriële revolutie, aangejaagd door:
• - bevolkingsgroei > vergrootte vraag naar producten en goedkope arbeiders
• - uitvindingen als de stoomkracht 
• - medische ontdekkingen
• Belang van koloniën hierin:
• - grondstoffen
• - geld voor investeringen (fabrieken, infrastructuur) in Engeland
• - afzetmarkt
• Hoe werkte de stoommachine van Watt? Filmpje:

Gevolgen wereldhandel en industrialisatie voor Gr-Br:

• Economie gevoeliger voor internationale gebeurtenissen
• Naast handelskapitalisme (schepen en goederen),
• ontstond industrieel kapitalisme (fabrieken en machines)
• Rol overheid veranderde:
• van mercantilisme naar:
• liberale markteconomie >
• vrijhandel, soms met de royal navy afgedwongen....

Gevolgen opbouw imperium voor Britse samenleving:

• Nieuwe sociale klassen:
• - rijke ind. ondernemers (bourgeoisie)
•    Reform Bill (1832) vergrootte hun macht
• - arme fabrieksarbeiders (proletariaat)
•    Factory Acts (1833) aandacht voor 
•    sociale omstandigheden 
• Robert Owen:
• uitzonderlijke industrieel
• Opdracht:

Opdracht bij Robert Owen:

1. Ontleen aan de animatie en gegevens van het internet waarom Robert Owen een zo bijzonder industrieel was. 

2. Beredeneer wat een man als Marx van het initiatief van Owen vond. 

Het verhaal van New Lanark, nu verteld door twee kinderen 

(7.5 minuut)

Het Britse Rijk als wereldmacht, gevolgen:

• Londen het financiële hart van de wereld
• Investeringen (ook) in de koloniën (infrastructuur)
• 'Groot-Brittannië is de werkplaats van de wereld' > 
• wereldtentoonstelling (1851)
• Vanaf 1870 toenemende concurrentie VS en Dld
• Noodzaak meer en andere grondstoffen > modern imperialisme
• vooral in Afrika  

2 documentaires over de wereldtentoonstelling in 1851:

1. een rondleiding aan de hand van tekeningen en schilderijen (22 min) 

2. een (moderne) virtuele rondgang door de tentoonstelling (28 min)