Les 2: H4.2 Verklaring rechten mens en burger

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Franse Revolutie

“Stel je voor: je mag niet zeggen wat je denkt. Je ouders bepalen alles. Je hebt geen recht op onderwijs. En als je iets verkeerd doet, beslist een koning of je gestraft wordt – zonder dat je jezelf mag verdedigen. Klinkt oneerlijk? Dat vonden mensen in Frankrijk in 1789 ook.”

- zondag 15 oktober 2023

 15.000 betogers bij pro-Palestina-demonstratie Amsterdam, drie aanhoudingen.

- Veel demonstranten hadden Palestijnse vlaggen bij zich. Die werden ook uitgedeeld. Demonstranten riepen leuzen als "Free, free Palestine".

Overleg in tweetallen

- “Waarom vinden mensen het zo belangrijk om rechten te hebben?”

- “Welke rechten vind jij het belangrijkst?”

Voor welke rechten kwam de derde stand tijdens de Franse revolutie op?

H4S1: Geef 2 oorzaken van de opstand van het 'gewone volk'.

H4: Ik kan een omschrijving geven van de Franse Revolutie, door:

4.1. Je kan 3 oorzaken en 3 gevolgen van de plotselinge opstand van het ‘gewone volk’ tijdens de Franse Revolutie vaststellen. (r) (6.4.1)

4.2. Ik kan uitleggen waarom de Verklaring van de rechten van de Mens en Burger een kantelpunt in de geschiedenis was en daarbij 3 gevolgen noemen. (r) (6.4.2)

4.3. Ik kan uitleggen waarom het einde van de Franse Revolutie ‘de Terreur’ wordt genoemd. (r) (6.4.3)

De bestorming van de Bastille bestempelde het begin van de revolutie. De gegoede burgerij stond niet meer alleen. Door honger en angst voor het koninklijk leger kwam ook de gewone bevolking in opstand, zelfs de allerarmsten in de stad. Na de val van de Bastille probeerde Lodewijk XVI de situatie te kalmeren door zijn leger terug te trekken. Maar de burgers voelden zich daardoor geroepen om door te gaan met hun verzet. Ook op het platteland waren de boeren in opstand gekomen tegen de adellijke grondbezitters. De kans bestond dat de opstanden gewelddadig zouden worden neergeslagen door soldaten in dienst van de adel. Om een bloedbad te voorkomen, stelden de burgers en enkele veranderingsgezinde edelen aan de koning voor om toch de privileges van de adel en de geestelijkheid in te trekken.

In De Verklaring van de rechten van de Mens en Burger werden de afspraken over gelijkheid vastgesteld. Het motto van de revolutie werd 'Vrijheid, gelijkheid en broederschap'. Maar de koning was niet van plan deze verklaring te ondertekenen. Het gewone volk kwam daarom weer in opstand. Een menigte woedende vrouwen marcheerde naar Versailles. De menigte dwong Lodewijk XVI om zijn paleis in Versailles op te geven en te verhuizen naar Parijs. Vanaf dat moment maakten afgevaardigden van de burgerij en de Nationale Vergadering de dienst uit.

 De Nationale Vergadering schreef in twee jaar een grondwet:

- De macht van de koning werd beperkt. De koning mocht alleen nog ministers benoemen, maar geen wetten meer maken.

- Wetten en wetsvoorstellen werden door de Nationale Vergadering geschreven.

- Volledige gelijkheid ontbrak nog in de nieuwe grondwet. Alleen burgers die voldoende belasting betaalden, mochten mensen kiezen die in de Nationale Vergadering zouden plaatsnemen. 'Wie betaalt, bepaalt.'

De reputatie van Lodewijk XVI was helemaal vernietigd nadat Lodewijk XVI een mislukte vluchtpoging naar het buitenland ondernam. Lodewijk XVI werd gezien als landverrader. Nadat Lodewijk XVI het leger van Oostenrijk had verzocht om Frankrijk binnen te vallen, werd zijn status als koning officieel opgeheven. In september 1792 werd Frankrijk een republiek. In januari 1793 werd Lodewijk XVI als een gewone burger veroordeeld wegens landverraad. Dat jaar werd Lodewijk XVI onder de guillotine gedood, net als zijn vrouw Marie-Antoinette.

Bron 1: Lodewijk XV1

4.2. Ik kan uitleggen waarom de Verklaring van de rechten van de Mens en Burger een kantelpunt in de geschiedenis was en daarbij 3 gevolgen noemen. (r) (6.4.2)

Noteer het antwoord van subdoel 4.2. in je aantekeningenschrift. Zoek het antwoord in de tekst van 6.4.2 of de informatie vanuit de instructie van net. 

Klaar?

Paragraaf 6.4: De Franse Revolutie. Opdracht: 5 t/m 7

“Waarom vinden mensen het zo belangrijk om rechten te hebben?”

Welke gevolgen voor het volk had de Verklaring van de rechten van de Mens en Burger?