This lesson contains 32 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.
Lesson duration is: 40 min
Items in this lesson
12.3 Soorten veranderen
Slide 1 - Slide
Welkom!
Programma 12.3
1. Huiswerk
2. Huiswerk 12.2 bespreken
3. Herhaling
4. Lesdoelen 12.3
5. Theorie 12.3
6. Vragen/ Evaluatie
Slide 2 - Slide
Huiswerk
Weektaak = 12.3 lezen/maken
Aanbeveling: Begrippenlijst maken.
Slide 3 - Slide
Huiswerk over 12.2
Vragen?
Slide 4 - Slide
Even herhalen...
Slide 5 - Slide
Dominante overerving
Als je homozygoot voor de ziekte of heterozygoot bent, dan heb je de ziekte.
Slide 6 - Slide
Een man en een vrouw hebben allebei de ziekte van Huntington (dominante overerving). Ze hebben al een gezonde dochter samen gekregen. Hoe groot is de kans dat hun volgende kind ook gezond is?
A
100%
B
50%
C
25%
D
0%
Slide 7 - Quiz
Twee ouders zijn drager van een recessief overervende ziekte. Zij zijn in verwachting van een kind. Hoe groot is de kans dat dit kind ook drager is?
A
100%
B
50%
C
25%
D
0%
Slide 8 - Quiz
Uitleg vraag
Allelen: F= gezond en f=ziek, want recessief overervend en drager mogelijk. P-generatie fenotype: drager x drager= heterozygoot x heterozygoot P-generatie genotype: Ff x Ff
F1 (nakomelingen) genotype: FF, Ff, Ff en ff Antwoord: drager als Ff; dit is 2 op de 4, dus 50%.
Slide 9 - Slide
Lesdoelen 12.3
- Je kan uitleggen hoe soorten kunnen veranderen en
hoe nieuwe soorten ontstaan.
Slide 10 - Slide
Hoelang is er al leven op aarde?
- Aarde is ong. 4.5 miljard jaar oud
-> Geen leven op aarde
-> Geen zuurstof in lucht, maar
-> mengsel van gassen uit vulkanen.
<- Filmpje 15 min. begin van leven op aarde, of 7 min. 'hoe is leven ontstaan?'
Slide 11 - Slide
Hoelang is er al leven op aarde?
1e organismen: cyanobcterién (blauwalg) - ontstonden 3,5 miljard jaar geleden in water
- kunnen (net als planten) zuurstof maken
daarna:
algen en dieren in water (geen leven op land) en toen:
UV-straling is te schadelijk voor het leven op aarde. Door zuurstof (van de cyanobacterien) ontstaat er ozon (door reactie met UV). Hierdoor bescherming tegen UV. Nu leven op aarde mogelijk!
Slide 12 - Slide
Minder UV-straling -> ook leven op land. (400 miljoen jr. geleden)
1e planten: -bron 4- algen, daaruit andere groepen. 1e dieren: ongewervelden; kwallen, zeesterren. Later duizendpoten, insecten. Toen -> mét wervelkolom; vissen, -> amfibieën. -> reptielen, vogels, zoogdieren (wij!)
Slide 13 - Slide
Cyanobacteriën waren de eerste organismen op aarde. Waarom waren ze zo belangrijk voor het ontstaan van andere organismen?
A
Ze produceren zuurstof
B
Ze produceren zonlicht
C
Ze produceren koolstofdioxide
D
Ze produceren water
Slide 14 - Quiz
Hoe oud schatten wetenschappers onze aarde?
Slide 15 - Open question
Waardoor werd leven op land mogelijk?
A
De temperatuur ging omlaag
B
Er kwam genoeg zuurstof in de lucht
C
De dieren kregen poten
D
Er kwam minder UV-straling op de grond
Slide 16 - Quiz
Slide 17 - Video
Verwantschap
Verwantschapsschema: schema met afstamming van verworven soorten en hun uitgestorven voorouders
Gemeenschappelijke voorouder: soort waaruit verschillende soorten zich ontwikkeld hebben - soorten met recent gemeensch.voorouder staan dicht bij elkaar in schema: zijn verwant.
Verwant: Dieren die verwant zijn, tonen veel overeenkomstige kenmerken, door recente gemeensch.voorouder.
Slide 18 - Slide
Opdrachten maken
NU: 12.3 Opdracht 6, 7, 9, 10, 11,
Zodadelijk: 13, 15, 21
Slide 19 - Slide
Ongewervelden (zonder wervelkolom) vs Gewervelden (mét wervelkolom).
Verwantschap tussen gewervelden - er zijn steeds nieuwe kenmerken ontstaan
Slide 20 - Slide
Leg in je eigen woorden uit wat 'verwant' betekent.
Slide 21 - Open question
Soort B toont het meeste verwantschap met soort: A of C?
A
A
B
C
Slide 22 - Quiz
Vissen behoren tot de .....
A
gewervelden
B
ongewervelden
Slide 23 - Quiz
Kijk goed naar de afbeelding. Je ziet hier ...
A
ongewervelden, holtedieren
B
gewervelden, weekdieren
C
gewervelden, stekelhuidigen
D
ongewervelden, sponzen
Slide 24 - Quiz
Waardoor veranderen soorten?
Evolutie = veranderen van soorten en ontstaan van nieuwe soorten
Evolutietheorie = theorie die dit verklaart. Opgesteld door Charles Darwin
'Hoe kan het dat soorten veranderen en de ene soort uit de andere soort is ontstaan?'
Slide 25 - Slide
Soorten kunnen veranderen als..
1. er variatie in eigenschappen als gevolg van mutaties in het DNA optreedt
2. de eigenschappen die variëren, erfelijk zijn
3. er natuurlijke selectie op deze eigenschappen plaatsvindt
<- filmpje 2.5 min.
Slide 26 - Slide
Hoe onstaan nieuwe soorten?
Survival of the fittest: de best passende varianten overleven en planten zich voort.
Door isolatie kunnen nieuwe soorten ontstaan.
filmpje = 2 min.
Slide 27 - Slide
Het proces waarbij organismen zich aanpassen aan hun omgeving noem je...?
A
Ecologie
B
Charles Darwin
C
Survival of the fittest
D
Evolutie
Slide 28 - Quiz
natuurlijke selectie
de aarde bevat miljoenen soorten
Radioactiviteit
scheiding tussen organismen van een soort
Mutageen
Aanpassing
Ras
Evolutie
Slide 29 - Drag question
Stel. Je moeder vraagt tijdens het eten vanavond: "Schatje, wat heb jij geleerd bij biologie?" Wat vertel je haar dan? Schrijf niet alleen het begrip, maar ook de uitleg op.