2.3 Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.3 Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

...uitleggen dat de Eerste Wereldoorlog na verloop van tijd

leidde tot economische problemen in Nederland.

...twee gevolgen beschrijven die de komst van

Belgische vluchtelingen had voor Nederland.

Aan het einde van de les kan je...

Rond 1900 waren er spanningen in Europa:

• nationalisme
• modern imperialisme
• militarisme
• wapenwedloop
• bondgenootschappen: centralen en geallieerden

Dit zijn de vijf oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

Duitsland lag tussen twee vijanden in. Zij wilden een tweefrontenoorlog voorkomen.
Generaal Von Schlieffen bedacht hier een plan voor: het Von Schlieffenplan.

HERHALING 2.1

De aanleiding van de Eerste Wereldoorlog was de moord op Frans Ferdinand. 

Door de bondgenootschappen gaan steeds meer landen elkaar de oorlog verklaren.
Duitsland komt zo in een tweefrontenoorlog.

De Duitse opmars liep stil in België. De legers groeven zich in in loopgraven.

HERHALING 2.2

De Eerste Wereldoorlog kent ten minste 15 miljoen slachtoffers.

Oorzaken zijn de massale inzet van soldaten, nieuwe wapens

 en het feit dat er veel landen bij betrokken waren.

Alle middelen in het land worden ingezet voor de winst: een totale oorlog.

Propaganda en censuur wordt gebruikt om de bevolking positief te houden over de oorlog en het aanwakkeren van een vijandbeeld. 

HERHALING 2.2

§2.3

Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

A

De eerste oorlogsjaren

Leerdoel:

Je kan uitleggen wat het voor Nederland op politiek en economisch gebied betekende om neutraal te zijn.

Begrippen:

neutraal

B

Schade en schaarste

Leerdoel:

Je kan uitleggen dat de Eerste Wereldoorlog na verloop van tijd leidde tot economische problemen in Nederland.

Begrippen:

handelsbelemmeringen

distributiestelsel

C

Een stroom vluchtelingen

Leerdoel:

Je kan twee gevolgen beschrijven die de komst van Belgische vluchtelingen had voor Nederland.

Begrippen:

Dodendraad

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.3 Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

A: De eerste oorlogsjaren

NL bleef neutraal tijdens WO1
-> Hierdoor weinig oorlogsschade en weinig slachtoffers.

Leger werd wel gemobiliseerd om landsgrenzen te bewaken.

Oosten: tegen Dui

Kust: tegen GB

§2.3

Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

A

DeBoze burgers

De eerste oorlogsjaren

De oorlog had gevolgen voor de handel.

DU en GB stelden eisen aan NL: bepaalde producten niet verkopen aan vijand. NL verbood export van paarden en brandstof. 

Met zwart handelen en smokkelen was veel geld te verdienen. (Grens met België)

§2.3

Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

A

DeBoze burgers

De eerste oorlogsjaren

§2.3

Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

A

DeBoze burgers

De eerste oorlogsjaren

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.3 Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

B: Schade en schaarste

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.3 Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

C: een stroom vluchtelingen 

1e uur

Terug blikken

Uitleg 2.3 C

Zelf aan de slag

2e uur

Uitleg mondeling

Zelf aan de slag

Afsluiten

Vandaag

§2.3

Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

A

De eerste oorlogsjaren

Leerdoel:

Je kan uitleggen wat het voor Nederland op politiek en economisch gebied betekende om neutraal te zijn.

Begrippen:

neutraal

B

Schade en schaarste

Leerdoel:

Je kan uitleggen dat de Eerste Wereldoorlog na verloop van tijd leidde tot economische problemen in Nederland.

Begrippen:

handelsbelemmeringen

distributiestelsel

C

Een stroom vluchtelingen

Leerdoel:

Je kan twee gevolgen beschrijven die de komst van Belgische vluchtelingen had voor Nederland.

Begrippen:

Dodendraad

Rond 1900 waren er spanningen in Europa:

• nationalisme
• modern imperialisme
• militarisme
• wapenwedloop
• bondgenootschappen: centralen en geallieerden

Dit zijn de vijf oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

Duitsland lag tussen twee vijanden in. Zij wilden een tweefrontenoorlog voorkomen.
Generaal Von Schlieffen bedacht hier een plan voor: het Von Schlieffenplan.

HERHALING 2.1

De aanleiding van de Eerste Wereldoorlog was de moord op Frans Ferdinand. 

Door de bondgenootschappen gaan steeds meer landen elkaar de oorlog verklaren.
Duitsland komt zo in een tweefrontenoorlog.

De Duitse opmars liep stil in België. De legers groeven zich in in loopgraven.

HERHALING 2.2

De Eerste Wereldoorlog kent ten minste 15 miljoen slachtoffers.

Oorzaken zijn de massale inzet van soldaten, nieuwe wapens

 en het feit dat er veel landen bij betrokken waren.

Alle middelen in het land worden ingezet voor de winst: een totale oorlog.

Propaganda en censuur wordt gebruikt om de bevolking positief te houden over de oorlog en het aanwakkeren van een vijandbeeld. 

HERHALING 2.2

• NL ving één miljoen Belgische vluchtelingen op. 

Dit had twee gevolgen

1. Vluchtelingenkampen 

§2.3

Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

C

DeBoze burgers

Een stroom vluchtelingen

2. DE DRAAD DES DOODS

Vanaf 1915 een 200 km lang hek tussen België en Nederland, dat onder stroom stond: 2000 volt, 3000 doden

1. Voorkomen dat: mensen vluchtten (soldaten) 

2. Tegengaan van smokkel en spionage

3. Weinig bewaking nodig.

4. Hielp NL om neutraal te blijven

§2.3

Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

C

DeBoze burgers

Een stroom vluchtelingen

eenvandaag.avrotros.nl

Langzaam aan steeds meer handelsbelemmeringen: handel werd moeilijker.

Handelsschepen liepen gevaar:

• GB plaatste mijnen in Noordzee
• Duitsers voerden onbeperkte duikbotenoorlog: geallieerden en neutrale handelsschepen werden tot zinken gebracht.

§2.3

Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

B

DeBoze burgers

Schade en schaarste

• Veel bedrijven dicht door gebrek aan grondstoffen.
  -> meer werkloosheid.

• Voedselschaarste: prijzen stegen met 75%.

§2.3

Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

B

DeBoze burgers

Schade en schaarste

NL'se overheid nam maatregelen:

• Boeren kregen de opdracht meer graan te verbouwen. De regering kocht het tegen vastgestelde prijzen.
• Distributiestelsel: Een stelsel waarin je alleen producten kunt kopen met bonkaarten.

§2.3

Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog

B

DeBoze burgers

Schade en schaarste

Zelfstandig werken

Wat?	2.3 Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog B+C Zorg ervoor dat je voor het einde
Hoe?	Zelfstandig of met je buurman/vrouw
Hoe lang?	20 minuten
Klaar en dan?	Kom het mij laten zien. Dan kun je daarna gaan nakijken.
Vragen?	Kom even naar me toe

Wat, wanneer, hoe? 

Mondeling geschiedenis

Week 41 inleveren bronnen: vóór maandag 6 oktober inleveren in classroom

Week 44: presentati

Week 45 mondelingen: van 3 t/m 7 november

Mondeling geschiedenis

Onderwerpen:

- Eerste Wereldoorlog

- Interbellum

- Tweede Wereldoorlog

Doel: leren bestuderen, presenteren en bespreken met historische vaardigheden.

Stap 1: onderwerp kiezen

Kies één onderwerp per periode:

• WOI: artikel (Historiek.net)
  
• Interbellum: H3 boek of Historiek.net
  
• WOII: artikel (Historiek.net)

Geef je gekozen onderwerpen door aan docent. Pas na akkoord kun je door met stap 2

Stap 2: Bronnen verzamelen

- Lees gekozen artikelen

- Zoek per onderwerp minimaal 1 extra bron

- Noteer bronnen in de notities van je PowerPoint

👉 Twee bronnen per onderwerp

Stap 3 – Voorbereiden

- Maak samenvatting van artikelen

- Noteer belangrijke begrippen, personen, gebeurtenissen

Stap 4 – PowerPoint maken

Opbouw: 10 dia’s

- Voorblad (titel, naam, klas)

- 3 dia’s WOI

- 3 dia’s Interbellum

- 3 dia’s WOII

Eisen:

- Max. 10 woorden per dia

- Min. 1 illustratie per dia

- Bronnen in notities

Stap 5 – Mondeling afleggen

- Mondeling met 1 of 2 docenten

- Presentatie 9–12 minuten

- Vertel: oorzaken & gevolgen, verandering & continuïteit

- Afbeeldingen ondersteunen je verhaal

- Daarna vragen en gesprek met docenten

💡 Bonuspunt: verborgen parel uit de geschiedenis

Wat?

• De Eerste Wereldoorlog
• Het Interbellum
  
• De Tweede Wereldoorlog

Dia presentatie voorbereiden

Mondeling houden

Hoe?

Deze site

Per onderwerp 1 artikel

per onderwerp zelf 1 bron

Eisen

Eisen:

- Drie onderwerpen

- Eén onderwerp uit elk tijdvak

- Bij elk artikel nog minimaal 1      andere bron over het onderwerp gebruiken. In totaal dus twee bronnen per periode.

Dia presentatie

-Totaal 10 dia’s

- 1 dia voorblad

- 3 dia’s over een gebeurtenis in WOI

- 3 dia’s over een gebeurtenis uit het interbellum

- 3 dia’s over een gebeurtenis uit WOII

- Per dia niet meer dan 10 woorden. DUS GEEN ZINNEN!

- Per dia minimaal 1 illustratie of foto

- Je bronnen vermeld je in de notities

VRAGEN?

Lees eerst de hele opdracht door in classroom

Begin bij stap 1

Voor het einde van 6 oktober wil ik je drie onderwerpen hebben

1e uur

Uitleg 2.3 C + filmpje

Oefenen met 2 examen vragen

Zelf aan de slag

Doorgeven welke onderwerpen je voor je mondeling kiest

2e uur

Film / voorbereiden mondeling

Vandaag

...twee gevolgen beschrijven die de komst van
Belgische vluchtelingen had voor Nederland.

Aan het einde van de les kan je...

• Er was schaarste door gebrek aan grondstoffen.

• A
   B
   C
   D

• Door de schaarste was met zwart handelen en smokkelen veel geld te verdienen.

Examenvraag

Stap 1: Zelfstandig in stilte oplossen
(2 minuten)

Stap 2: In duo's bespreken en tot een conclusie komen
(3 minuten)

Stap 3: Klassikaal bespreken

Een Franse spotprent over het Duitse leger met als titel: ‘Hun manier van oorlog voeren’ (1914):

Deze spotprent mocht tijdens de Eerste Wereldoorlog niet gepubliceerd worden van de Nederlandse regering.

Geef een politiek argument voor de Nederlandse regering om deze spotprent te verbieden.

Zelfstandig werken

Wat?	2.3 Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog C
Hoe?	Zelfstandig of met je buurman/vrouw
Hoe lang?	Samen bepalen
Klaar en dan?	Kom het mij laten zien. Dan kun je daarna gaan nakijken.
Vragen?	Kom even naar me toe
NIET VERGETEN!	Geef je onderwerpen door voor het mondeling tentamen

In 1914 werd België bezet, Nederland bleef neutraal

In België ontstond grote schaarste door de bezetting

Nederland profiteert in het begin van de oorlog, maar later kreeg Nederland ook te maken met grote schaarste. Onder andere door handelsbelemmeringen.

Er worden maatregelen genomen door de overheid, zoals een distributiesysteem (bonnen).

Veel Belgische vluchtelingen worden in Nederland opgevangen in vluchtelingenkampen.

Veel Belgen gaan in 1915 terug, maar een aantal blijft in NL

De Duitsers leggen een dodendraad aan langs de grens, waardoor het aantal vluchtelingen en de smokkel afneemt

AFSLUITING