Thema 5 Erfelijkheid 3 vwo (BS123)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Leerdoelen BS1

Je kunt omschrijven wat het genotype en het fenotype zijn

Je kunt uitleggen dat cellen alleen de erfelijke informatie gebruiken die ze nodig hebben

Genotype is

1. uiterlijk van een organisme
2. eigenschappen die niet erfelijk zijn
3. informatie voor alle erfelijke eigenschappen

In een celkern zit de erfelijke informatie van een organisme.

1. juist
2. onjuist

Een lang gerekte dunne draad met erfelijke informatie noem je ...

1. DNA
2. Een gen
3. Een chromosoom
4. Een mutatie

Alle erfelijke informatie in een lichaamscel noemen we:

1. de chromosomen
2. het genotype
3. het fenotype
4. het prototype

Alle zaadcellen van een man bevatten dezelfde erfelijke informatie.

1. juist
2. onjuist

Leerdoelen BS 2

Je kunt uitleggen hoe elk van je ouders 50% van je chromosomen levert

Je kunt aangeven dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door geslachtschromosomen.

Je kunt uitleggen hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotype ontstaat.

Het X-chromosoom en Y-chromosoom zijn

1. Geslachtschromosomen
2. Geslachtscellen

Katten hebben 38 chromosomen in een lichaamscel. Hoeveel chromosomenparen hebben ze dan?

1. 23
2. 19
3. 46
4. 76

Een mens heeft 46 chromosomen. Hoeveel chromosomen heb je van je moeder?

1. 46
2. 23
3. 22
4. 45

Deze chromosomen zijn van een:

1. Man
2. Vrouw

Wat is genetische variatie

DNA

• Chromosomen bestaan voor een groot deel uit DNA.
• DNA=informatie voor al je erfelijke eigenschappen.
• Een gen is een stukje DNA.
• Cellen gebruiken alleen de genen die ze nodig hebben.

basenparen

Eigenschappen doorgeven

Homozygoot: 2 dezelfde allelen

Heterozygoot: 2 verschillende allelen

Dominant: alle; dat overheerst over een ander allel.

Recessief: allel dat onderdrukt wordt.

Oogkleur

Genotype:
bruin allel
bruin allel

Fenotype:
Bruine ogen

Genotype:
bruin allel
blauw allel

Fenotype:
Bruine ogen

Moeder

Mutaties

Plotselinge verandering van het genotype (natuurlijk)

Een mutagene stof zorgt voor een mutatie.

Een organisme waarbij de mutatie tot uiting
komt in het genotype noemen we mutant

Mutatie: een gen verandert

Niet alle mutaties zijn slecht. Mutatie zorgt voor aanpassingen in het lichaam. Blauwe ogen is een voorbeeld van een mutatie.

Voorbeeld van mutatie: 

Welke Basenparen zijn er

1. A-C en T-G
2. A-G en C-T
3. A-T en C-G
4. A-D en B-C

Wat is een mutatie?

1. Verandering in je fenotype
2. Is iemand die er anders uitziet. Zoals een albino
3. Een ongecontroleerde celdeling
4. een plotselinge verandering in het genotype van een cel

Wat heeft meer invloed? Een mutatie in een geslachtscel of een mutatie in een lichaamscel?

1. Geslachtscel
2. Lichaamscel
3. Beide evenveel