6.3 Röntgenfoto's maken

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

6.3 Röntgenfoto's maken

Programma

Activiteit	Doel	Tijdsduur
-Huiswerk nakijken	Reflecteren op vorige leerdoelen	10 min
-Formatieve check		10 min
-Röntgenstraling	Nieuwe leerdoelen introduceren	20 min
-Halveringsdikte		10 min
-Oefenen	Nieuwe leerdoelen verwerken	30 min

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

Reflecteren op vorige leerdoelen

Klik op de link om naar een nieuwe les te gaan, hierbij kan je zelf feedback geven op je leerdoelen:

Reflectie op 6.1 Elektromagnetische straling

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt uitleggen wat er kan gebeuren als elektromagnetische straling op een voorwerp valt.
  
• Je kunt beschrijven hoe een röntgenfoto wordt gemaakt.
  
• Je kunt de gezondheidsrisico’s van röntgenstraling benoemen.
  
• Je kunt uitleggen hoe de biologische schade van straling wordt aangegeven.
  
• Je kunt de veiligheidsregels voor het werken met röntgenstraling noemen en toelichten.
  
• Je kunt uitleggen hoe verschillende halveringsdikten van menselijke weefsels in medische beeldvorming worden gebruikt.

Wat gaat elektromagnetische straling doen als het een voorwerp tegenkomt?

Waar gaat straling naartoe?

1. Transmissie: De straling gaat door het voorwerp heen, zoals licht door een raam.
2. Reflectie: De straling wordt gereflecteerd, zoals lichtweerkaatsing in en spiegel.
3. Absorptie: De straling wordt opgenomen, zoals metaal dat licht opslokt en omzet in warmte.

Röntgenstraling

Alle stralingsgolven onder een golflengte van 10 nm vallen onder röntgenstraling. 

Wilhelm Röntgen vond een manier om aan de straling te komen en om te gebruiken voor röntgenfoto’s. 

De golven bewegen dus snel en zijn schadelijk voor mensen als ze te veel ervan krijgen.

Hoe werkt een röntgenfoto?

Röntgenfoto’s

Een röntgenbron straalt straling uit, deze gaat door je lichaam heen. Straling gaat moeilijker door botten dan door vlees, waardoor deze straling deels geabsorbeerd wordt. 

De straling wordt weer opgevangen in het detectorscherm. Door het verschil in straling dat aankomt, kan er een plaatje gemaakt worden van jouw botten.

Dosis

Straling dat geabsorbeerd wordt door het lichaam heet Sievert (Sv).

De hoeveelheid straling die biologische schade aanricht aan je lichaam heet de equivalente dosis.

Bij 1 Sv is er 5% meer kans op het ontstaan van kankercellen in je lichaam.

Een röntgenfoto is 0,1 mSv.

De jaarlijkse hoeveelheid Sv die iemand standaard binnenkrijgt is 2,4 mSv.

Bescherming tegen straling

Vroeger hielden doktoren de ledematen vast van patiënten tijdens een röntgenfoto, zodat ze goed stil lagen.

Toen bleek dat deze doktoren veel tumoren
kregen op hun handen vanwege alle straling.
Tegenwoordig zitten ze altijd achter
beschermd materiaal, vaak gemaakt van lood,
want deze absorbeert straling heel goed.

Halveringsdikte

Hoe dikker een voorwerp is, hoe meer straling het absorbeert.

De halveringsdikte (d_1/2) geeft aan hoeveel straling een voorwerp absorbeert.

 Als je een voorwerp even dik maakt als de halveringsdikte, wordt de intensiteit (I) van de straling gehalveerd.

Hoeveel procent van de originele straling gaat door een stuk beton heen, als het 3x de halveringsdikte heeft?

1. 50%
2. 25%
3. 12,5%
4. 6,25%

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig of duo's in rust.
Wat?
Hoe?	Uit het boek
Hulp?	Docent
Tijd?	Tot 5 minuten voor eindtijd.
Uitkomst?	Je beheerst de gestelde leerdoelen.
Klaar?	Test Jezelf in de Online Methode

Hoofdstuk 6 Paragraaf 3:

1 t/m 12

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je kunt uitleggen wat er kan gebeuren als elektromagnetische straling op een voorwerp valt.

Je kunt uitleggen hoe de biologische schade van straling wordt aangegeven.

Je kunt uitleggen hoe verschillende halveringsdikten van menselijke weefsels in medische beeldvorming worden gebruikt.

Je kunt beschrijven hoe een röntgenfoto wordt gemaakt.

Je kunt de gezondheidsrisico’s van röntgenstraling benoemen.

Je kunt de veiligheidsregels voor het werken met röntgenstraling noemen en toelichten.