Zakelijke brief en werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Wat leer je deze les?

• Conventies zakelijke brief 
• Puntentelling zakelijke brief 
• Spelling van de werkwoorden 

Conventies

Puntentelling zakelijke brief 

• Inhoud ( 6 punten) Heb je alle punten benoemd die benoemd moeten worden? 
• Taalgebruik ( 5 punten) Interpunctie, spelling, zinsformulering, stijlfouten. 
• Conventies ( 2 punten)  Aanhef, alinea's, plaats en datum, adres, slotformule, slotgroet, logische volgorde, passend taalgebruik. 

Spelling tegenwoordige tijd

Voor het vervoegen van de werkwoorden is het belangrijk om te weten in welke tijd de zin staat. Voor beide tijden gebruiken we namelijk een andere theorie.

Als een woord in de tegenwoordige tijd staat, maken we gebruik van de ik-vorm + t.

Ik-vorm + t 

Die theorie werkt als volgt:

1. Schrijf van het werkwoord eerst de ik-vorm op.

2. Zoek het onderwerp van de zin.

3. Is het onderwerp ‘ik’? Dan laat je de ik-vorm staan.

4. Is het onderwerp ‘jij, hij, zij, het, u’? Dan komt er achter de ik-vorm nog een -t bij.

Voorbeeld ik-vorm + t 

Hij (worden) morgen getrakteerd op zijn verjaardag.

1. De ik-vorm van worden, is word.

2. Het onderwerp in deze zin is: hij.

3. Er moet dus achter de ik-vorm nog een -t bij.

Hij wordt morgen getrakteerd op zijn verjaardag. 

Werkwoordspelling verleden tijd/voltooid deelwoord

Als een woord in de verleden tijd staat of als een voltooid deelwoord dan maken we gebruik van de theorie van ’t ex kofschip.

Die theorie werkt als volgt:

1. Haal van het hele werkwoord dat je wilt vervoegen letterlijk -en af.

2. Dit is de stam. De stam kan anders zijn dan de ik-vorm!

3. Kijk of de laatste letter van de stam in ’t ex kofschip zit

Van ’t ex kofschip gebruiken we alleen de letters; t, x, k, f, s, c, h, p.

4. Zit de laatste letter van de stam in ’t ex kofschip? Dan vervoeg je het werkwoord met een -t.

Voorbeeld 't ex kofschip 

Zij heeft de kamer gisteren (geverf…).

1. Verven – en = verv.

2. De -v zit niet in ’t ex kofschip.

3. We vervoegen het werkwoord dus met een -d.

Zij heeft de kamer gisteren geverfd.

Verschil ik-vorm en stam

Ik-vorm 

- Tegenwoordige tijd

- De vorm van het werkwoord na het woordje 'ik' 

Stam

- Verleden tijd/voltooid deelwoord

- Hele werkwoord -en 

Voorbeeld ik-vorm en stam

Verhuizen 

• Ik-vorm: (ik) verhuis 
• Stam: verhuiz 

Blozen 

• Ik-vorm: (ik) bloos
• Stam: bloz 

Aanpak werkwoordspelling

1. Kijk eerst of je het werkwoord wilt vervoegen in de tegenwoordige tijd, de verleden tijd of het voltooid deelwoord.
2. Voor de tegenwoordige tijd: ik-vorm + t 
3. Voor de verleden tijd: 't ex kofschip 
4. Voor het voltooid deelwoord: 't ex kofschip 

Voorbeeld

Jij (beantwoorden) die e-mail nu. 

• Ik wil het werkwoord in de tegenwoordige tijd vervoegen. 
• Daarvoor heb ik dus de theorie van de ik-vorm + t nodig. 
• Ik schrijf dan eerst de ik-vorm op: (ik) beantwoord
• Het gaat om een 'jij' dus komt er achter de ik-vorm nog een -t. 
• Dus: Jij beantwoordt die e-mail nu. 

Jij (verwaarlozen) die vriendschap. (TT)

Hij (geloven) dat jij hem leugens vertelt. (TT)

Ik (wachten) erg lang op hem. (VT)

Hij (besteden) te veel tijd aan het gamen. (TT)

De helikopter (landen) op een strand. (VT)

Hij (veroorloven) zich wel erg veel. (TT)

Zij (verplegen) hem al twee maanden. (TT)

Hij (verlenen) die scooter geen voorrang). (VT)

Casper (branden) zijn vingers gisteren.

1. brande
2. brandde
3. brandden
4. branden

Maar iedereen heeft weleens (falen).

1. gefaald
2. gefaalt
3. gefalen

Ook Marle en Noa hebben (beloven).

1. belooft
2. beloovt
3. beloofd
4. beloovd

Meneer Kalis (vinden) het hopelijk wel wat.

1. vind
2. vint
3. vindt

En nu (gebeuren) het gelukkig niet meer.

1. gebeurt
2. gebeurd
3. gebeurdt

Welke zin is goed?

1. Hij verteld een verhaal
2. Hij vertelt een verhaal
3. Hij heeft een verhaal vertelt
4. Hij heefd een verhaal verteld

Mijn spieren zijn [verstijven] en ik begin verward om me heen te grijpen.

1. verstijft
2. verstijfd

In de loods vond de politie de [roven] goederen.

1. geroofden
2. geroofte
3. geroofde
4. geroofte

Door de messteek [bloeden] hij flink.

verleden tijd

1. bloeden
2. bloedden
3. bloedt
4. bloedde

Ik snap wat je [bedoelen].

tegenwoordige tijd

1. bedoeld
2. bedoelt

De politie [begeleiden] Amsterdamse zaalvoetbalsupporters in Eindhoven.

tegenwoordige tijd

1. begeleit
2. begeleidt
3. begeleid
4. begeleiden

Chelsea [beroven] Barcelona van wispelturig toptalent uit Ecuador.

1. berooft
2. beroofd
3. beroofdt

Deze keer [chillen] we bij Tilbe thuis.

verleden tijd

1. childen
2. chillden
3. childe
4. chillde

Vervoeging Engelse werkwoorden

In de Nederlandse taal hebben we veel werkwoorden uit het Engels overgenomen. Denk maar aan: gamen, downloaden, uploaden, grillen en skaten. 

Deze werkwoorden vervoegen we met de Nederlandse regels. 

Tegenwoordige tijd: ik-vorm + t 

Verleden tijd/voltooid deelwoord: 't ex kofschip 

Voorbeeld Engels werkwoord

Ik ben erg (stressen). 

• We willen hier het voltooid deelwoord gebruiken. 
• We gebruiken dus de theorie van 't ex kofschip. 
• Stressen - en = stress (stam). 
• De stam eindigt op een -s. 
• De -s zit wel in 't kofschip. 
• We vervoegen het werkwoord dus met een -t. 
• Ik ben erg gestrest. 

Let op: als je het werkwoord op z'n Nederlands uitspreekt, schrijf je maar één medeklinker. 

Ik ben gestrest, ik heb gegrild, hij heeft gecrost. 

Engelse werkwoorden
Vervoeg op de juiste manier in de persoonsvorm verleden tijd: Hij ... (timen)

1. hij timede
2. hij timde
3. hij timmde
4. hij timdde

Engelse werkwoorden
Vervoeg op de juiste manier in de persoonsvorm verleden tijd: Hij ... (barbecueën)

1. barbecude
2. barbecuede
3. barbecuedde
4. barbecudde

Engelse werkwoorden
Vervoeg op de juiste manier in de persoonsvorm verleden tijd: Hij ... (lunchen)

1. hij lunchte
2. hij lunchde
3. hij lunchtte
4. hij lunchdde

Engelse werkwoorden
Vervoeg op de juiste manier in de persoonsvorm verleden tijd : Hij ... (deleten)

1. deletete
2. delet
3. delette
4. deletette

Engelse werkwoorden
Vervoeg op de juiste manier in de persoonsvorm verleden tijd: Hij ... (racen)

1. racte
2. racette
3. racde
4. racete

Engelse werkwoorden
Vervoeg op de juiste manier in de persoonsvorm tegenwoordige tijd. Mijn vader ... (downloaden)

1. download
2. downloat
3. downloadt
4. downloadde

Engelse werkwoorden
Vervoeg op de juiste manier in de persoonsvorm tegenwoordige tijd. Mijn vriendje ... (skaten)

1. skatet
2. skate
3. skated

Engelse werkwoorden
Vervoeg op de juiste manier in de persoonsvorm verleden tijd
Romy en Marie ... (racen)

1. raceten
2. racetten
3. raceden

Afronding 

• Aanstaande vrijdag  (21 mei) zakelijke brief in de les schrijven voor een cijfer. 
• Dit cijfer is een onderdeel van je SE 3 cijfer. 
• Voor SE 3 schrijf je namelijk: een zakelijke brief, een zakelijke e-mail en een artikel. Het gemiddelde is je SE 3 cijfer. 
• Leer de briefconventies uit je hoofd + leer de spellingsregels!!