5.3 en 5.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

5.3 en 5.4

Populisme in Nederland

5.3 Nederland na 1973

en

5.4 Veelkleurig Nederland

1. Uitleg veranderingen
2. filmpjes
3. Opdracht sociale veranderingen
4. Uitleg populisme

• hoe de economie zich ontwikkelde vanaf 1973.
  
• hoe de verzorgingsstaat werd beperkt.
  
• hoe de samenleving veranderde (tot jaren 1990).
  
• wat in 1983 veranderde in de grondwet.

1. Uitleg economie na 1970
2. filmpje
3. Opdracht sociale veranderingen

• hoe de economie zich ontwikkelde vanaf 1973.
  
• hoe de verzorgingsstaat werd beperkt.
  
• hoe de samenleving veranderde (tot jaren 1990).
  
• wat in 1983 veranderde in de grondwet.

Economie vanaf 1973

Eindeloze economische groei stopt in 1973

• Oliecrisis van 1973
• Kosten van lonen en uitkeringen
  stijgen waardoor producten duur zijn
  
• Grote werkeloosheid door
  automatisering en verdwijnen
  industriebedrijven naar lagelonen-
  landen
  

Autoloze zondag 1973-1974

Ups and downs

Na 1985 weer economisch herstel, zelfs groei in de mid jaren 1990

• Industrie minder belangrijk, nu focus op dienstensector dit noem je een postindustriële samenleving

Opkomst computers en mobiele telefoons zorgen voor ontstaan informatiemaatschappij: mensen gebruiken veel ICT in hun werk en vrije tijd wat de economie zou laten groeien

... maar dat was niet zo

Economische crisis 2008: veel banen verdwijnen, tijdelijke banen en lage lonen

link

hier

Economische en sociale veranderingen

Lees paragraaf 5.3 en beantwoord de vragen.

1. Leg uit hoe de regering reageerde op de stijgende kosten van de verzorgingsstaat en vergelijk deze met de reactie van de bevolking.
2. Leg uit wat een participatiesamenleving is. Hoe verschilt een participatiesamenleving van een verzorgingsstaat?
3. Leg uit hoe een pluriforme samenleving bijdroeg aan sociaal-culturele veranderingen.
4. Lees nog een keer je antwoord bij vraag 3. Leg uit hoe deze veranderingen alleen konden gebeuren in een ontzuilde samenleving.
5. Verklaar het toenemend conservatisme van de jaren 1990. Wat was hun grootste punt van kritiek?
6. Leg uit hoe zowel de SP (Socialistische Partij, links) en Pim Fortuyn (LPF, rechts) konden opkomen in dezelfde periode. Leg per groep hun standpunten uit.
7. Zoek Artikel 1 op van de grondwet. Leg uit hoe deze wet laat zien dat vrijheid van meningsuiting een grens heeft.
   
8. Leg uit wat sociale grondwetten zijn. Geef een voorbeeld van zo'n sociale grondwet.
   

video hier

Populisme

• Als iemand de kant van het volk kiest en zich afzet tegen de heersende elite.
• 'Populair' onder het volk
• Is populisme gevaarlijk?
  

nos.nl

Arbeidsmigranten

Gastarbeiders komen vanaf 1950 tijdelijk naar Nederland om de wederopbouw te ondersteunen.

• Eerst veelal uit Italië, getrouwde mannen
• Minder arbeidsmigranten na 1973 door economie
  
• Ook geen migranten meer uit niet-EEG-landen; dus veel blijvers
• Integratie moeilijk door grote verschillen in cultuur

Hoe reageert het populisme op deze veranderingen?

video

De multi-etnische samenleving

Vanaf 1945 enorme migratiestroom richting Nederland door verschillende push and pull factoren

• Push: redenen om te vertrekken
• Pull: Aantrekking om te blijven

Nederlandse overheid moedigt assimilatie aan.

Bij Indonesiërs en Antillianen ging dit soepel, bij de Molukse immigranten niet.

Lees 5.4 'Uit voormalige kolonies' en leg uit waarom deze verschillen zo groot zijn.