Les 3: 2.3 Rol van ridders

• Geschiedenis
• Basisschool
• Middelbare school
• Groep 1

De Middeleeuwen

Tijdvak 3: monniken en ridders

het jaar 500 tot 1000

Vroege middeleeuwen

500 - 1000

Motte kasteel

Late middeleeuwen

1100 - 1500

Het Muiderslot

Hoe zag het leven op een domein eruit?

Wat is het hofstelsel?

Dit stuk grond van een leenheer met horige boeren noem je een: domein

H2: Ik kan uitleggen hoe het leven van een Europeaan eruitzag tijdens de Middeleeuwen

S2.1: Ik kan uitleggen hoe het leven op een domein werkte. 

S2.2: Ik kan uitleggen wat het hofstelsel en het drieslagstelsel zijn en hoe deze werken. 

S2.3: Ik kan uitleggen wat de standenmaatschappij in de middeleeuwen was. 

S2.4: Ik kan uitleggen welke rol ridders hadden in de samenleving. 

1. Geestelijke

2. Adel

3. Boeren en burgers

S3: Ik kan uitleggen wat de standenmaatschappij was in de middeleeuwen.

Adel zorgde voor de bescherming van de mensen. Geestelijke voor het contact met god en verspreiding christendom. Boeren en burgers voor het voedsel.

Ridders 

Ridders 

In de middeleeuwen was het de gewoonte dat wanneer een man overleed zijn oudste zoon alles erfde. Als er meer zonen waren, hadden die dus een probleem. Deze zonen erfden geen land en moesten dus op een andere manier in hun levensonderhoud voorzien. Dat kon bijvoorbeeld door ridder te worden. Je kon officieel ridder worden tijdens een speciale ceremonie. Een ridder ging daarna als vazal vechten in dienst van een heer. Vaak werd een ridder ook beloond met grondgebied, zodat hij ook heer van een domein werd.

Om ridder te worden, moest je niet alleen goed kunnen vechten. Je moest ook een goed mens zijn. Een ridder had deze eigenschappen:

eer

kracht en moed

trouw

hoofsheid (= hoffelijkheid, beleefd gedrag)

vrijgevigheid

eerlijkheid

Ridders 

Een ridder was zelf verantwoordelijk voor zijn uitrusting. Zo'n uitrusting was erg kostbaar en daarom namen ridders vaak de uitrusting van gevangengenomen ridders in beslag. De uitrusting van een ridder bestond uit een paard, een zwaard, een schild en beschermende kleding, zoals een maliënkolder, een helm en harde stukken leer voor armen en benen.

In vredestijd hoefden ridders uiteraard niet te vechten voor de heer bij wie de ridders in dienst waren. Dat betekende dan vaak wel dat ridders op plundertocht gingen naar domeinen in de buurt. Ridders waren daarom een schrik en plaag voor hun omgeving. In de loop van de middeleeuwen ontstond een onschuldiger tijdverdrijf: het toernooi. Ridders bevochten elkaar dan individueel of in groepen tijdens speciaal georganiseerde wedstrijden. De roem en het losgeld voor overwonnen ridders zorgen voor grote populariteit van het riddertoernooi.

Een ridder was zelf verantwoordelijk voor zijn uitrusting. Zo'n uitrusting was erg kostbaar en daarom namen ridders vaak de uitrusting van gevangengenomen ridders in beslag. De uitrusting van een ridder bestond uit een paard, een zwaard, een schild en beschermende kleding, zoals een maliënkolder, een helm en harde stukken leer voor armen en benen.

Ridders 

Een ridder was zelf verantwoordelijk voor zijn uitrusting. Zo'n uitrusting was erg kostbaar en daarom namen ridders vaak de uitrusting van gevangengenomen ridders in beslag. De uitrusting van een ridder bestond uit een paard, een zwaard, een schild en beschermende kleding, zoals een maliënkolder, een helm en harde stukken leer voor armen en benen.

In vredestijd hoefden ridders uiteraard niet te vechten voor de heer bij wie de ridders in dienst waren. Dat betekende dan vaak wel dat ridders op plundertocht gingen naar domeinen in de buurt. Ridders waren daarom een schrik en plaag voor hun omgeving. In de loop van de middeleeuwen ontstond een onschuldiger tijdverdrijf: het toernooi. Ridders bevochten elkaar dan individueel of in groepen tijdens speciaal georganiseerde wedstrijden. De roem en het losgeld voor overwonnen ridders zorgen voor grote populariteit van het riddertoernooi.

In vredestijd hoefden ridders uiteraard niet te vechten voor de heer bij wie de ridders in dienst waren. Dat betekende dan vaak wel dat ridders op plundertocht gingen naar domeinen in de buurt. Ridders waren daarom een schrik en plaag voor hun omgeving. In de loop van de middeleeuwen ontstond een onschuldiger tijdverdrijf: het toernooi. Ridders bevochten elkaar dan individueel of in groepen tijdens speciaal georganiseerde wedstrijden. De roem en het losgeld voor overwonnen ridders zorgen voor grote populariteit van het riddertoernooi.

S4: Ik kan uitleggen welke rol ridders hadden in de samenleving. 

- beschermen van het volk tegen bendes of vijandige leenheren.

- jagen.

- loyaal zijn aan de leenheer.

- riddertoernooien

Klaar? Paragraaf 6.3: horigen en ridders

H6: licht op de middeleeuwen.  

Een leenman bestuurde dus het gebied dat hij in leen had van de koning. Ergens in dat leen bewoonde de leenman zelf een versterkte boerderij of kasteel. Ook ridders hadden vaak een stuk grond. Op dat eigen landgoed of domein stond het huis van zo'n edelman. Op zijn domein mocht elke edelman zelf de regels bepalen. Voor de boeren was hij hun landheer. En bij zijn dood erfde zijn oudste kind. Hierover had de koning niets te zeggen.

Op de grond van elke landheer werkten horigen (onvrije boeren). Zij kregen bescherming van hun landheer. 

Horigen mochten niet zomaar op het land wonen en werken. In ruil voor bescherming moesten ze:

Oogst

Het land bewerken en een deel van de oogst aan hun heer geven. 

Herendiensten

Verplichte taken uitvoeren: hekken timmeren, eieren geven, wegen bijhouden, kleding repareren.

Huur

Huur betalen voor de landbouwgrond

S1: Ik kan uitleggen wat het hofstelsel is. (r)

1. landheer laat horigen (onvrije boeren) op zijn land leven en werken. Hij beschermt de horigen tegen invallen/dieven.

2. horigen zijn verplicht om huur, herendiensten (hekken bouwen, kleding repareren, deel van de oogst) af te staan. Ook mogen ze niet zomaar hun land verlaten.

S1: Ik kan uitleggen wat het hofstelsel en het drieslagstelsel zijn en hoe deze werken. 

Drieslagstelsel: Bij het drieslagstelsel werd de landbouwgrond in 3 stukken (akkers) verdeeld. Er werd ook nog een andere verdeling in drieën gemaakt, nl. in 3 jaren. Waarop het ene jaar zomergraan en het tweede jaar wintergraan werd verbouwd. Het derde jaar lieten de boeren de grond braak liggen, zodat de landbouwgrond zich kon herstellen.

Verder: Tijd voor Geschiedenis

Hoofdstuk 6:  Licht op de middeleeuwen

6.2 Karel de Grote, vader van Europa

S4: Ik kan uitleggen welke eigenschappen ik belangrijk vind voor een leider. (i) 

Opdracht: subdoel 4
Kies 3 eigenschappen uit die je belangrijk vindt voor een leider. Geef per eigenlijk een argument waarom je dit eigenschap belangrijk vindt. Schrijf dit op in je schrift --> Subdoel 4

Klaar?
Hoofdstuk 3: monniken en ridders
Paragraaf 3.2: leenstelsel en hofstelsel

Opdracht: allemaal

Vanaf het jaar 500:
verschilllende rijken

- De Romeinse wegen werden niet meer onderhouden, zodat het lastig werd om te reizen.

- Er bleven weinig mensen over die konden lezen en schrijven.

- Geld was er eigenlijk niet meer en daarom ontstond er ruilhandel.

En toen kwam daar in 768......

Karel de Grote

Karel de Grote wilde zijn rijk op een nieuwe manier besturen.

schooltv.nl

Het leenstelsel

Leenstelsel

Karel de Grote stelde leenmannen aan. Deze mannen waren van adel en mochten een (leen)gebied besturen. In ruil moesten zij trouw en loyaal zijn aan Karel de Grote. 

S1: Ik kan uitleggen hoe het leenstelsel werkte. (r)

Leenstelsel

Karel de Grote stelde leenmannen aan. Deze mannen waren van adel en mochten een (leen)gebied besturen. In ruil moesten zij trouw en loyaal zijn aan Karel de Grote.