6.3 Klimaat en kustbescherming

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• waarom er altijd gevaar voor een overstroming van zee is
  
• waardoor de relatieve zeespiegel stijgt
  
• hoe Nederland zich beschermt tegen de zeespiegelstijging
  
• hoe de kust wordt versterkt (klimaatadaptatie)

Onder de zeespiegel

Je kunt de verandering van het klimaat niet stopzetten. Dus: klimaatadaptatie = aanpassing aan de klimaatverandering om de gevolgen ervan te verminderen

Nederland moet tegen de zee worden beschermd door ligging beneden de zeespiegel.
 - duinen
 - dijken en dammen
 - stormvloedkeringen: beweegbare zeearmen

Onder de zeespiegel

Waterschappen moeten zorgen voor:

• Waterveiligheid : vooral in de polders van Laag-Nederland
• Waterzuivering
• Genoeg zoet water

De zeespiegel stijgt

Stijging van de zeespiegel heeft twee oorzaken:

1. Afsmelten van landijs
2. Uitzetten van warmer zeewater

Maar er is ook: bodemdaling!

inloggen.learnbeat.nl

Aan de slag:

Wat?	§6.3 Opdrachten: 1 t/m 4
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling / samenvatting maken
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

De zeespiegel stijgt

Door bodemdaling komt het land lager te liggen ten opzichte van de zeespiegel

Bodemdaling + zeespiegelstijging = relatieve zeespiegelstijging

Bodemdaling

1. Door winning delfstoffen: aardgas

2. Ontwateren van bodem: vooral in veengebieden

Veen = kletsnatte, sponsachtige grondsoort & bestaat uit dode plantenresten

Water eruit = inzakking bodem

Deel veen boven water -> contact zuurstof = vertering ->  bodem zakt verder in

Bodemdaling

3. Laag-Nederland: bodemdaling door ontwatering.

Zonder ontwatering is de bodem te nat voor de landbouw

4.  Tijdens de ijstijd zakte in Scandinavië de bodem met z’n 250 m in.

Oorzaak: kilometersdikke laag landijs.

• Nu komt de bodem in Scandinavië weer omhoog.
• Nederland: andersom door ‘wipwerking’.

Aanslibbingskust

Meer zand wordt aangevoerd dan dat er wordt afgevoerd 

= strand wordt groter + ontstaan strandwallen -> verhoging duinen

Afbraakkust

Grote kracht golven (vooral bij diep zeewater)  De golven zijn in staat delen van de kust af te breken.

Golven beuken tegen de rotsen, waardoor gaten, grotten
en bogen ontstaan.

Zand beschermt

Maatregelen om de kust te beschermen:
- dijkverbetering: hogere en sterkere dijken
- verbetering duinen met zand

Zandsuppletie = toevoeging zand.

golven verliezen hun slopende kracht & duinen worden hoger en breder door opwaaiend zand

Relatieve zeespiegelstijging is

1. Hoeveel meter de zeespiegel stijgt
2. Hoeveel meter de bodem daalt
3. Hoeveel meter de zeespiegel stijgt - hoeveel de bodem daalt
4. Hoeveel meter de zeespiegel stijgt + hoeveel meter de bodem daalt

Noem twee redenen waardoor de zeespiegel stijgt

Noem twee redenen waardoor de bodem daalt

Afbraakkust

Aanslibbingskust

Aan de slag:

Wat?	§6.3 Opdrachten: 5 t/m 8
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling / samenvatting maken
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

Begrippenlijst

• Klimaatadaptatie
• Duinen
• Stormvloedkeringen
• Waterschappen
• Polder
• Primaire waterkeringen
• Dijkringen
• Overstromingsrisico 
• Evacueren
• Zeespiegel
• Delfstoffen
• Veen
• Grondsoort
• Bodemdaling
• Relatieve zeespiegelstijging