3Ha - woordenschat les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom 3Ha

Pak je laptop en doe mee met LessonUp

Vandaag

• Bespreken huiswerk
  
• Afronden hoofdstuk 2 
  
• Start H1 Woordenschat: stijlfiguren

Toets in zicht

Wanneer?

Woensdag 29 september

Wat? 

Lezen H1 + H2 + De Brug onderdeel lezen

Tekststructuren 

Argumentatiestructuur 

Aspectenstructuur 

Verklaringsstructuur

Voor- en nadelenstructuur 

Bespreken huiswerk

Opdracht 6 en 7

Eerst: controle met Het Rad

Opdracht 6

1 de Deltawerken 

3 voor- en nadelenstructuur: Dat zie je aan formuleringen als:

- ‘Het Deltaplan had een aantal voordelen […].’ (al. 4)

- ‘Een ander voordeel van het Deltaplan […].’ (al. 5)

- ‘Nog een pluspunt […].’ (al. 6)

- ‘Ook de recreatieactiviteiten hebben negatieve gevolgen […].’ (al. 10)

- ‘Kortom, de Deltawerken hebben veel goede dingen gebracht, maar er zijn ook problemen door ontstaan.’ (al. 11)

Opdracht 6

4 a geëvacueerd (al. 2): tijdelijk verplaatst

b zeearmen (al. 3): delen van een zee of oceaan die het land binnendringen

c effectiever (al. 4): doeltreffender

d zeespiegel: hoogte van het zeewater

e vergden (al. 4): maakten nodig

f verzilting (al. 5): proces waarbij de bodem steeds zouter wordt

g compartimentering (al. 7): verdeling in afgegrensde gebieden

h brakke (al. 7): enigszins zoute

i getij (al. 7): systeem van eb en vloed

j flora en fauna (al. 10): alle planten en dieren in een bepaald gebied

k ecosystemen (al. 11): gebieden die qua planten, dieren en andere organismen als een geheel kunnen worden opgevat

5 oorzaak-gevolgverband

6 doel-middelverband

Opdracht 6

7 Omdat het Deltaplan doet waarvoor het bedoeld is: voldoende veiligheid bieden; het is dus effectief. Bij het plan om de dijken te verhogen blijft het risico op overstromingen bestaan vanwege de stijging van de zeespiegel. De verhoogde dijken zijn dus niet effectief, doordat ze niet doen waarvoor ze bedoeld zijn. 

9 tegenstellend verband – In alinea 4 t/m 6 staan voordelen van het Deltaplan en in alinea 7 t/m 9 staan nadelen.

10 echter (al. 5)

11 ‘Kortom, de Deltawerken hebben behalve veiligheid nog veel andere goede dingen gebracht, maar er zijn ook problemen door ontstaan.’ (eerste zin)

Start Woordenschat

Hoofdstuk 1: stijlfiguren

Herhaling, tegenstelling, opsomming

Wat zijn stijlfiguren eigenlijk?

Stijlfiguren

Een tekst kun je op verschillende manieren aantrekkelijk maken. Hiervoor kun je stijlfiguren gebruiken. Dit gebruik je om iets te benadrukken. 

3 stijlfiguren

Herhaling: precies dezelfde woorden nog een keer noemen

 "Plus geeft meer, veel meer."

Tegenstelling: je zet twee tegenovergestelde zaken naast elkaar

"Vierkant in de fles, rond op de tong" (reclame van jeneverproducent)

Opsomming: je noemt een aantal zaken na elkaar die meestal een verband hebben 

"Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder."

Herhaling, tegenstelling of opsomming?
'Drommels, drommels en nog eens drommels!'

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Herhaling, tegenstelling of opsomming?
'In de stille kamer was er erg veel herrie in haar hoofd.'

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Herhaling, tegenstelling of opsomming?
'Hij voelde zich goed. Nee, hij voelde zich geweldig, fantastisch zelfs!'

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Herhaling, tegenstelling of opsomming?
'Het regent, maar toch word ik niet nat.'

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Herhaling, tegenstelling of opsomming?
'Dat is leuk gedaan, heel leuk.'

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Herhaling, tegenstelling of opsomming?
'Dat is leuk gedaan, heel leuk.'

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Opsommingen

In dit hoofdstuk worden 3 bijzondere opsommingen behandeld:

1. de drieslag

2. de climax

3. de omgekeerde climax

Drieslag

Een drieslag is een opsomming van drie woorden, zinnen of zinsdelen. Het is een effectieve manier om je boodschap extra krachtig en overtuigend te maken. Je kan een drieslag gebruiken aan het eind, of het begin van je tekst. 

'Heerlijk helder Heineken'

'Ik kwam, ik zag, ik overwon.'
 

Climax

Een climax is een opsomming die naar een hoogtepunt voert.

Voorbeeld:

Hij werd kwaad, woedend, nee, witheet toen hij dat zag.

Je hebt goed, beter en je hebt het beste.

Omgekeerde climax

Een omgekeerde climax is een stijlfiguur, waarbij in een opsomming de betekenissen in kracht afnemen. Het is het tegenovergestelde van een climax.

'Hij is wereldberoemd, nou ja... in Nederland, in onze stad dan. Ik bedoel: ik heb van hem gehoord.'

'Het is schitterend, prachtig, mooi, eigenlijk best aardig.'

00:28

Ik heb het goed gedaan, maar ook zo fout gedaan.
Als ik terugkijk in de tijd.

Welke stijlfiguur herken je hier?

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

00:43

Een lach met tranen, zo voel ik mij vandaag.
Geproefd van het leven, zoveel vrienden ongekend.

Welke stijlfiguur herken je hier?

1. herhaling
2. opsomming
3. tegenstelling

01:14

Met bloed zweet en tranen, zei ik, rot hier nu maar op.
Met bloed zweet en tranen,
Zei ik vrienden, dag vrienden, de koek is op.

Welke stijlfiguur herken je hier vooral?

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Rampen bedreigen het menselijk leven, knolraap en lof, schorseneren en prei
Waar zijn geloof, hoop en liefde gebleven, knolraap en lof, schorseneren en prei
* Welke stijlfiguren herken je hier?

1. opsomming en herhaling
2. tegenstelling en herhaling
3. drieslag en herhaling
4. tegenstelling en opsomming

Verzin nu zelf een climax bij dit plaatje!

Aan de slag

Maak opdracht 1 van H1 Woordenschat (blz 24)