m4 - leesvaardig blok 2 - signaalwoorden en tekstverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Nederlands

Lesdoelen

In deze les leer je welke tekstverbanden er zijn en welke signaalwoorden erbij horen.

Praktische zaken

Vrijdag 28 oktober eerste PTA Nederlands: schrijven zakelijke brief/e-mail

Inleveren boekverslag: woensdag 2 november!

Geef deze week bij mij aan of je een toets in het zorglokaal wilt maken.

Signaalwoorden en tekstverbanden

• Aan signaalwoorden kun je zien welk verband er is tussen zinnen en alinea's. Je kunt eraan zien wat zinnen en alinea's met elkaar te maken hebben. 
• Er zijn verschillende verbanden mogelijk. Je herkent ze aan hun eigen signaalwoorden.
• Hoe leren? Weten welk signaalwoord bij welk verband hoort!
• bv. maar --> tegenstelling 

Signaalwoorden en tekstverbanden

Opsomming

Verschillende dingen die met elkaar te maken hebben worden achter elkaar opgenoemd.

Signaalwoorden
ten eerste, ten tweede, vervolgens, ook, bovendien, ten slotte, tot slot, ...

Signaalwoorden en tekstverbanden

Tegenstelling

Er wordt iets gezegd en daarna wordt het tegenovergestelde beweerd. 

Signaalwoorden
maar, echter, daar staat tegenover, aan de ene kant/aan de andere kant, toch, ...

Signaalwoorden en tekstverbanden

Reden

- Er wordt een reden gegeven voor een eerder genoemde uitspraak. Waarom is dat zo?

- Er is sprake van een menselijke wil/motivatie

Signaalwoorden
omdat, want, daarom, immers

Signaalwoorden en tekstverbanden

Oorzaak-gevolg

- Er is iets gebeurd (de oorzaak) waardoor er iets anders gebeurde (gevolg)

- Er is géén sprake van een menselijke wil/motivatie

Signaalwoorden
daardoor, hierdoor, doordat, ...

Noem 3 signaalwoorden van opsomming

Van welk verband is sprake in deze zin: De straat is nat, doordat het heeft geregend.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. reden
4. oorzaak-gevolg

Van welk verband is sprake in deze zin:
Veel scholieren slaan het ontbijt over, omdat het te veel tijd kost.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. reden
4. oorzaak-gevolg

Signaalwoorden en tekstverbanden

Voorbeeld

In een tekst staat een uitspraak of een bewering. Daarna volgen een of meer voorbeelden.

Signaalwoorden
bijvoorbeeld, als, zo, voorbeeld, ...

Signaalwoorden en tekstverbanden

Middel-doel

Iets wordt gedaan (middel) om daarmee iets anders te bereiken (doel)

Signaalwoorden
opdat, zodat, om, om te, door middel van, met als doel, ...

Signaalwoorden en tekstverbanden

Voorwaarde

Er moet eerst iets gebeuren of gedaan worden, voordat iets anders kan gebeuren.

Signaalwoorden
als, indien, wanneer, op voorwaarde dat, mits, tenzij, ...

Signaalwoorden en tekstverbanden

Conclusie

Er wordt een conclusie getrokken uit de dingen die eerder zijn genoemd.

Signaalwoorden
dus, al met al, concluderend, kortom, ...

Van welk verband is sprake in deze zin:
Om een voldoende te halen, moet je veel oefenen.

1. voorbeeld
2. middel-doel
3. voorwaarde
4. conclusie

Van welk verband is sprake in deze zin:
Als iedereen gevaccineerd is, zal het festival volgend jaar weer doorgaan.

1. voorbeeld
2. middel-doel
3. voorwaarde
4. conclusie

Noem twee signaalwoorden bij het tekstverband 'conclusie'

Tekstverbanden en signaalwoorden

oorzaak-gevolg

middel-doel

reden

tegen-stelling

voorbeeld

doordat

want

Zo

daarmee

namelijk

echter

zodat

om te...

bijvoorbeeld

Hoe geeft de schrijver tekstverbanden aan?

1. Functiewoorden
2. Doewoorden
3. Signaalwoorden
4. Niet

Signaalwoorden geven verbanden aan tussen ....

1. teksten
2. woorden
3. woorden, zinnen
4. woorden, zinnen, alinea's

Wat is geen functie van signaalwoorden
in een tekst?

1. Signaalwoorden helpen de lezer.
2. Signaalwoorden geven de kern van de tekst weer.
3. Signaalwoorden zorgen voor samenhang.
4. Signaalwoorden geven het onderwerp aan in een tekst.

Maar, toch, hoewel, daarentegen: deze signaalwoorden geven het volgende verband aan:

1. reden
2. opsomming
3. dit zijn geen signaalwoorden
4. tegenstelling

Wat zijn signaalwoorden van conclusie?

1. ten eerste, bovendien
2. dus, kortom
3. maar, echter
4. zoals, zo

Ik begrijp nu wat tekstverbanden zijn en wat signaalwoorden zijn.

1. ja
2. nee
3. een beetje

Aan het werk...

Je gaat maken: opdracht 1, 2 en 4 van H2 Lezen