Hoofdstuk 4 paragraaf 4: Leninisme en Stalinisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Rusland wordt communistisch

4.4 Op weg naar een totalitaire staat

Wat gaan we doen? 

- Ophalen van de voorkennis

- Leninisme en Stalinisme 

- Persoonverheerlijking 

- Controleren van de lesdoelen

- Huiswerk voor de volgende les (Vrijdag)

Leerdoelen: 

- Jullie kunnen in eigen woorden uit leggen wat het begrip Leninisme betekent. 

- Jullie kunnen in eigen woorden uit leggen wat het begrip Stalinisme betekent. 

- Jullie kunnen aan de hand van propaganda posters toelichten wat het begrip persoonverheerlijking betekent. 

Wat weten jullie nog over Lenin en Stalin?

Leninisme

• Partij voert de Marxistische revolutie uit namens de arbeidersklasse
• Partij moest gehoorzaamd worden anders met geweld het zwijgen opleggen
• Lenin: "Hoe kun je een revolutie voltooien zonder vuurpeletons?"

Showprocessen

• Tegenstanders worden (meestal) vals beschuldigd en worden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.

• Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast...

Lenin begon met de showprocessen. Deze werden uiteindelijk voortgezet door Stalin.  Wat probeert de afbeelding hier duidelijk te maken?

In maart 1919 werd Stalin als één van de vijf leden van het bestuur van de Communistische Partij gekozen. In april 1922 werd hij secretaris-generaal van de partij

Lenin overlijdt in 1924 en wordt opgevolgd door Stalin. In het testament van Lenin zegt hij dat Stalin niet geschikt is als opvolger! Trotski verbannen en in opdracht van Stalin in 1940 vermoord. 

Lenin overlijdt in 1924 en wordt opgevolgd door Stalin. In het testament van Lenin zegt hij dat Stalin niet geschikt is als opvolger! Trotski verbannen en in opdracht van Stalin in 1940 vermoord. 

Wantrouwen

Wantrouwen onder Stalin groeit uit tot een staatsterreur

Iedereen wantrouwde hij, zelfs medestanders van de revolutie 

"Oude" bolsjewieken werden vervangen door een nieuwe jonge generatie 

Goelag

• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag
• opvoedingskampen
•  dwangarbeid 
• Hoogte punt van deze vervolgingen was de Grote Terreur (1937-1938)

Wat wil de maker van deze spotprent, hiermee vertellen over de Grote Terreur? 

Visie Karl Marx: communistische revolutie geleid door de arbeidersklasse 

Visie Leninisme: communistische revolutie geleid door de partij

Visie Stalinisme:

Communisme met één man als leider (Stalin zelf).

Stalinisme

Marxistische revolutie namens één man

Stalin: "Het Russische volk heeft behoefte aan een tsaar". 

Waarom zou Stalin denken dat het Russische volk behoefte had een tsaar?

1. Hij wilde zorgen voor een terugkeer van de Romanovs
2. Hij wilde het Communisme afschaffen in Rusland
3. Geen ervaring met de democratie, wel met een alleenheerser
4. Hij was bang dat hij zijn macht zou verliezen in Rusland

Stalinisme

Boerenideaal droeg bij aan de groei van Stalin zijn macht

Boerenideaal= strenge vader, aan wie vrouw en kinderen gehoorzamen

Onder dwang en invloed van propaganda veranderen in een socialisitsch mens

Propaganda

• Om het volk te laten zien dat hij de beste leider voor het beste volk, in het beste land was, liet Stalin zich graag afbeelden als een geweldige leider: een vader voor het volk.
• Dit deed hij door middel van propaganda

Stalins Propaganda programma: 

1. Uitroeiing van de godsdienst: kerkklokken weghalen, gebedshuizen vernietigen etc. 
2. Romans en gedichten mochten alleen maar over Stalin gaan
3. Kunst moest socialistisch-realistisch zijn: je moet kunnen zien wat het is en het moet het communisme dienen 
4. Jeugdgroepen: pioniers, communistische padvinderij, met 15 bij de Komsomol

Persoonsverheerlijking

• Om het volk te laten zien dat hij de beste leider voor het beste volk, in het
   beste land was, liet Stalin zich graag afbeelden als een geweldige leider:
   een vader voor het volk.
• Dit heet persoonsverheerlijking (overal beelden, portretten van Stalin)

Stalin: Vader van het Russische volk

Stalin: De man aan het roer van de Sovjet-Unie

Waarom maakte Stalin graag gebruik van propaganda?

1. Om te laten zien hoe slecht hij kon regeren.
2. Om te laten zien hoe geweldig andere mensen waren.
3. Om te laten zien hoe geweldig hij was.
4. Om te laten zien hoe geweldig andere landen waren.

Stalin organiseerde showprocessen. Welke reden had hij daarvoor?

1. Zo liet hij zien dat hij beter was dan zijn voorganger, die mensen zonder proces in strafkampen liet opsluiten.
2. Dankzij de showprocessen werd duidelijk dat de planeconomie goed werkte.
3. Dankzij de showprocessen leek het alsof er in de Sovjet-Unie een eerlijke rechtspraak was.
4. Door de showprocessen werd Stalin steeds populairder, ook bij zijn tegenstanders.

Lenin breekt met de ideeën van Karl Marx. Wat is er anders bij Lenin?

1. Revolutie door de partij
2. Eigen bezit is toegestaan
3. Er zijn verkiezingen
4. Revolutie door de arbeidersklasse

Wat is GEEN kenmerk van het Stalinisme

1. Persoonlijke verering van de leider
2. Eenpartijstelsel
3. Moord op politieke tegenstanders
4. Sterke focus op ontwikkeling van de landbouw

Leg uit wat een Goelag is. Beschrijf dit zo kort mogelijk

Wat gebeurde er bij de Grote Terreur

1. Een paarmensen werden gelijk vermoord
2. Veel mensen werden naar strafkampen verbannen of vermoord
3. Belangrijke mensen werden naar strafkampen verbannen of vermoord
4. Veel mensen werden naar het front gestuurd

Voor de volgende les: 

• Lees bladzijde 74 + 75
•  Maak opdracht: 1, 2, 4 en 5
• Volgende les: Herhalen van de lesstof van Hoofdstuk 4