De Tweede Wereldoorlog- les 3: de Hongerwinter


Hongerwinter
november 1944 - april 1945
1 / 16
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisBasisschoolGroep 6-8

This lesson contains 16 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson


Hongerwinter
november 1944 - april 1945

Slide 1 - Slide

Hongerwinter

Slide 2 - Mind map

Aan het einde van deze lessen
  1. Weet je meer van de hongerwinter af...
  2. Weet je de oorzaken van de hongerwinter...
  3. Weet je wat voor eten ze hadden en hoe ze daaraan kwamen...
  4. Weet je hoe de hongerwinter eindigde... 


Slide 3 - Slide

De Hongerwinter
De winter van 1944 tot 1945 wordt ook wel de Hongerwinter genoemd. 

Delen van Nederland waren bevrijd, waardoor er geen steenkolen meer aangevoerd werden. Transport in Nederland werd stilgelegd door Engeland. 
Vooral de steden in het westen van Nederland hadden niets. Er was geen brandstof en geen voedsel meer. Gezinnen moesten leven van een heel klein beetje waterige soep per dag en alles wat eetbaar was werd gebruikt. Daarnaast was het ook nog eens een hele strenge, lange winter. Alles wat kon branden werd gebruikt in de kacheltjes die ze hadden. Alles voor een beetje warmte.  
In deze moeizame periode kwamen minstens twintigduizend mensen om het leven door honger en kou. 

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Oorzaken van de Hongerwinter
1. Door de bevrijding van zuidelijk Nederland was er geen aanvoer van steenkool uit de Limburgse mijnen meer mogelijk. Vanuit Duitsland kwam slechts zeer beperkt brandstof. 

2. De regering kondigt een Algemene Spoorwegstaking aan op 17 september 1944, waardoor het transport in Nederland in elk geval voor enkele weken werd stilgelegd. 

3. De Duitsers reageerden op de staking. Voor een periode van zes weken werd het vervoer van voedsel naar het westen geblokkeerd.

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

Het leven tijdens de hongerwinter
Doordat gas en elektriciteit niet te krijgen waren, was er geen licht, geen verwarming en geen normale gelegenheid tot koken. 

Het was in deze periode (1 december tot 28 februari) gemiddeld 2,3 graden buiten. 

Na acht uur 's avonds mocht men bovendien niet meer de straat op vanwege de spertijd. 

Slide 8 - Slide

Het voedsel
Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt voedsel steeds schaarser. Voedingsmiddelen gaan op de bon en mensen staan uren in de rij voor een bordje eten uit de gaarkeuken.
In de hongerwinter van 1944 aten mensen tulpenbollen, aardappelschillen en suikerbiet.
Om te overleven... 

Slide 9 - Slide

Creativiteit in de Hongerwinter
Een tekort aan voedsel vraagt om creatieve ideeën:

Om brood te bakken, wordt het meel aangevuld met zaagsel.

Onder andere tulpenbollen en aardappelschillen worden veel gebruikt in de maaltijden

Slide 10 - Slide

Wat zou jij eten als het voedsel op raakt?

Slide 11 - Open question

Creativiteit in de Hongerwinter
Uitvindingen ontstaan vaak niet zomaar, ze worden soms uit nood geboren. Wanneer mensen iets te kort komen gaan ze zoeken naar verbetering. En zo ontstaan er vaak creatieve oplossingen en soms zelfs geweldige uitvindingen. In de hongerwinter waren er grote tekorten aan eten, brandstof en allerlei materiaal in Nederland. Er was in die koude winter natuurlijk wel behoefte aan eten en warmte. 

Zo ontstond: creativiteit!

Slide 12 - Slide

Creativiteit in de Hongerwinter
De Majo kachel was zo'n typische uitvinding uit de oorlog. Johan Bubberman en zijn vrouw Marie ontdekte de kleine noodkachel in 1944 door met allerlei kacheltjes te experimenteren. De naam Majo betekent Marie en Johan.

De kachel had maar weinig brandstof nodig om veel warmte te geven. Hij brandde op kolengruis, turf, papierballen of houtsnippers, alles wat maar te vinden was in de hongerwinter.

Slide 13 - Slide

Einde van de hongerwinter
De geallieerden spraken met de Duitsers af dat ze voedsel mochten leveren aan het bezette deel. 

Eerder werd al door Zweden en Zwitserland per boot meel gebracht om brood te maken.

Maar eind April 1945 waren er vliegtuigdroppings met genoeg voedsel erin om iedereen te kunnen voeden.

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Video

Slide 16 - Video