3.2 Monniken en Ridders

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

De Middeleeuwen

3. Monniken en Ridders

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

Een donjon, of mottekasteel, was een versterkte wachttoren. Hier woonde de heer als er gevaar was.

Het gebied buiten het domein bestond uit de grond van de vrije boeren en de woeste gronden, onontgonnen gebied en bossen.

De vrije boeren moesten tijdens een oorlog wél meevechten met de heer. De wapenuitrusting moesten ze zelf betalen.

De akkers van de heer werden bewerkt door horigen. Er waren akkers waarbij de volledige opbrengst naar de heer ging, en er waren akkers waarbij een deel van de opbrengst voor de horige boeren was. Overigens moesten ze hun pacht ook weer van deze opbrengst betalen.

Het vroonhof was de boerderij (hoeve) van de heer. Hier woonde de heer als er geen gevaar was. De opbrengsten van zijn akkers werd in schuren opgeslagen. In woningen naast een vroonhof woonden de horige boeren in geval van gevaar, zoals oorlog.

Bij het vroonhof waren stallen voor de dieren en boomgaarden.

Horigen woonden in vredestijd buiten het vroonhof

Met het hofstelsel bedoelen we het hele systeem (stelsel) van heren en horigen, inclusief de pacht en de herendiensten.

Stad en platteland

2 belangrijke veranderingen in de tijd van monniken en ridders:

• Van betalen met geld naar ruilhandel

•  Van een landbouwstedelijke samenleving naar een landbouwsamenleving.
  

De samenleving was een standenmaatschappij!

Wat is een ander woord voor horige?

1. Baas
2. Hofstelsel
3. Akker
4. Boer

Het systeem van heren en horigen die samenleven op een domein heet ...

1. Herendiensten
2. Vazalliteit
3. het Hofstelsel
4. het Drieslagstelsel

Hofstelsel

1. Een groep machtige boeren.
2. boeren die in ruil voor bescherming op het land van een heer werken

De afbeelding beeldt de standenmaatschappij van de Middeleeuwen uit.
Welke beschrijving past bij de afbeelding en is juist?

1. De koning regeert, de monnik bidt, de boer bewerkt het land.
2. Edelen hebben de macht, geestelijken geven raad en boeren moeten werken en vechten
3. Geestelijken moeten bidden voor allen, edelen vechten voor allen, boeren werken voor allen.
4. Monniken moeten bidden en werken onder bescherming van de ridders en boeren moeten daarbij helpen.

Wat gaan we deze les doen?

• We gaan ons verder verdiepen in het Middeleeuwse Domein
• We gaan voor onszelf uitzoeken hoe dit er uit ziet en gaan vervolgens in groepjes van 2 een Domein ontwerpen
• Domein moet er uit zien zoals een echt domein er uit heeft gezien 

De heer en bescherming

• De Eerste domeinen ontstaan door onveiligheid.
• Domeinen waren plekken waar de heer ( vaak een ridder) woont en zijn horigen en vrije boeren kan beschermen
• Denk dus bij het ontwerpen van je domein aan het tekenen van zaken om de horigen veilig te houden 
• Denk ook aan de Heer: Hij is heel belangrijk! zou dit te zien zijn aan zijn huis en voorzieningen?

Eten

• VOedsel komt niet uit de lucht vallen!
• Middeleeuwers aten vlees maar ook veel producten die waren gemaakt van graan! -> hoe en waar vinden we dit op het domein?
• Wat hebben we nodig om van graan iets eetbaars te maken? denk ook hier aan bij je tekening

Geloof

• Ook het Christendom was erg belangrijk voor de Mensen uit de Middeleeuwen! 
• Denk hier aan bij het tekenen van je domein! 
• wat hebben gelovige mensen nodig ?

Vrije boeren en woeste gronden

• De horigen woonden op het Domein en moesten voor alles toestemming vragen aan de heer.
• Vrije boeren hoeven dit niet! waar wonen de vrije boeren ( teken dit)
• Buiten het domein was vaak een gebied waar de heer kan jagen, hout kan kappen etc, we noemen dit woeste gronden!
•