Debatteren met de brugklas

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 1

Debat in de brugklas: 

3 lessen ter kennismaking

Tijdens de debatlessen leer je: 

• argumenten herkennen
• te argumenteren
• te presenteren
• bewust te worden van je stem en houding
• wat debatteren is. 
  

les 1: Introductie 

Wat is het verschil tussen een debat en een discussie?

Waarom debatteren we op school?

Wat is een debat?

Wat is een debat?

• Een discussie met regels
• Er is 1 specifiek onderwerp, dat vastligt.
• De groep wordt verdeeld in voorstanders en tegenstanders
• Er zijn spelregels (zoals de spreektijd).
• Je overtuigt niet elkaar maar een derde partij (het publiek en jury). 

Wat leer je door te debatteren?

Waarom leer je debatteren?

• Je leert voor een groep te spreken
• Je leert te luisteren
• Je leert te argumenteren
• Je leert informatie te ordenen 
  
• Je leert reageren op een ander

Debatoefening: ABC

Doel: non-verbale communicatie trainen.

Opdracht: Elke leerling zegt het alfabet op. Je krijgt een emotie om over te dragen terwijl je het opzegt. De anderen raden na afloop welke dat was. 

Debatoefening: woordwinnaar

Doel: snel associëren en verbanden leggen.

Opdracht: Je krijgt een briefje met drie willekeurige woorden. Vertel een kort verhaal waarin de drie woorden voorkomen, zonder dat de anderen kunnen raden welke dit waren. Je krijgt voorbereidingstijd. Kunnen de anderen na afloop raden welke woorden dit waren?

Debatoefening: Verkoop een voorwerp

Doel: Oefenen met overtuigend overkomen

Opdracht: Kies een simpel voorwerp (pen, paperclip, plakband, schrift etc.) en probeer deze te verkopen aan je klasgenoten.

Hoe kun je overtuigend overkomen? 

les 2: argumenteren en reageren

Wat zijn argumenten?

Wat is het AUB-model?

Hoe reageer je met een tegenargument?

Wat is een argument?

Wat zijn argumenten?

Argumenten zijn de redenen en uitleg die een standpunt aannemelijk kunnen maken. 

Alle argumenten moeten zorgvuldig worden uitgelegd voor de jury en het publiek

Argumenteren: het AUB-model

De stelling is: 

Kinderen moeten vaker pauze krijgen op school. 

Dan werkt het AUB-model als volgt: 

Ons eerste argument is dat meer pauze voor kinderen gezonder is (argument). Het probleem is namelijk dat kinderen nu veel te weinig bewegen en als ze meer pauze hebben, kunnen ze vaker buiten zijn (uitleg). Wanneer je bijvoorbeeld elke pauze lekker gaat voetballen, dan sport je gelijk elke dag een beetje (voorbeeld). 

Debatoefening: STOP! Waarom?

Doel: leren argumenteren en een standpunt onderbouwen.

Opdracht: Elke leerling kiest een stelling. Je hebt de taak om een argument voor die stelling te geven. Als hij iets zegt zonder dat hij het voldoende heeft onderbouwd, mag iemand in de groep STOP roepen en dan 'waarom?' vragen. 

De waaromvraag dwingt je om je standpunt verder te onderbouwen (denk aan AUB). 

Stellingen

1. Telefoons moeten toegestaan zijn tijdens alle lessen op school. 
2. Sportscholen moeten gratis worden voor mensen met overgewicht.
3. Alle toetsen moeten worden afgeschaft op school. 
4. Scholen moeten altijd om 09.30 beginnen. 

Reageren op de ander

1. Aanwijzen: geef aan op welk argument je gaat reageren. 
2. Samenvatten: vat in een zin het argument van de tegenstander samen: je hebt goed geluisterd. 
3. Reageren: leg uit waarom dat argument niet klopt. 
4. Concluderen: concludeer dat het dus niet klopt.  

Debatoefening: 

Doel: leren reageren op een argument

Opdracht: Elke leerling krijgt een stelling. Je hebt de taak om een argument voor die stelling te geven. Nu reageert een andere leerling op het argument. Gebruik het stappenplan:

Aanwijzen, samenvatten, reageren, concluderen

les 3: oefenen met debatteren

Debatoefening: zeg eens uhhh...

Doel: Bewustwording van hoe vaak we “uhhh…” zeggen.

Opdracht: Verdeel de groep in twee teams. Zij gaan in twee rijen

tegenover elkaar staan. Het eerste lid van team A krijgt een woord (bijvoorbeeld: uitgaan, de leukste leraar, de krant) en de opdracht daar een minuut lang over vol te praten. Maar als hij “uhhh” zegt is hij af. 

Debatoefening: zeg eens uhhh...

Het andere team moet daarvoor op tafel slaan.  Zij krijgen vervolgens de beurt. Dat andere team mag dan over 

hetzelfde woord praten, maar hoeft slechts de 

resterende tijd vol te maken. Dit kan dus 

betekenendat een lid van team A 55 seconden vol 

praat en dan ineens “uhhh” zegt, waardoor een lid van 

team B nog maar vijf seconden hoeft vol te praten.

Debatoefening: kettingdebat

Doel: bedenken van argumenten en snel reageren op elkaar.

Opdracht: de groep wordt verdeeld in tweeën. Jullie krijgen een stelling. De ene groep is voor en de andere groep is tegen. Om en om komen voor -en tegenstanders aan de beurt. De eerste voorstander begint met een argument. Dan reageert een tegenstander, etc.  

Stellingen

1. Bij (online) pesten moet de pester gelijk worden geschorst.
2. Het kopen van snoep moet verboden worden voor kinderen onder de 16 jaar.
   
3. Nederland moet de doodstraf invoeren. 

Ballondebat

Ronde 1: Verzin een bekend figuur die jij gaat spelen. Elke inzittende geeft een speech van 30 seconden waarom hij in de ballon mag blijven. Twee gaan eruit! Publiek bepaalt. 

Ronde 2: De inzittenden geven een speech waarom de andere twee niet in de ballon mogen blijven. Wie blijft?