Zinsontleden gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Zinsontleding

Nederlands

Keuzebord zinsontleding:

Kies de kleur van de onderdelen waarmee je wilt oefenen:

zinsdelen

Bestudeer de dia's met een paarse stip als je meer wilt oefenen met zinsdelen.

Bekijk het filmpje en maak de opdrachten in je werkboekje.

persoonsvorm

Bestudeer de dia's met een gele stip als je meer wilt oefenen met de persoonsvorm.

Bekijk het filmpje en maak de opdrachten in je werkboekje.

onderwerp

Bestudeer de dia's met een gele stip als je meer wilt oefenen met het onderwerp.

Bekijk het filmpje en maak de opdrachten in je werkboekje.

werkwoordelijk gezegde

Bestudeer de dia's met een oranje stip als je meer wilt oefenen met het werkwoordelijk gezegde.

Bekijk het filmpje en maak de opdrachten in je werkboekje.

lijdend voorwerp

Bestudeer de dia's met een groene stip als je meer wilt oefenen met het lijdend voorwerp.

Bekijk het filmpje en maak de opdrachten in je werkboekje.

meewerkend voorwerp en bepalingen

Bestudeer de dia's met een rode stip als je meer wilt oefenen met het meewerkend voorwerp en de bepalingen.

Bekijk het filmpje en maak de opdrachten in je werkboekje.

Werkwoords-

vormen

• Persoonsvorm

• Voltooid deelwoord

• Infinitief

Wat is de persoonsvorm?
'Waarom wandelt Kees de avondvierdaagse?'

1. Waarom
2. Er is geen persoonsvorm.
3. wandelt

Wat is de persoonsvorm?
'Wil je wel eens je mond houden?’

1. Houd
2. Er is geen persoonsvorm.
3. eens
4. Wil

Wat is de persoonsvorm?
'Zijn nieuwe broek heeft Tsjerk bij de nieuw geopende winkel gekocht.’

1. zijn
2. Tsjerk
3. heeft
4. geopende

Drie manieren om de persoonsvorm wel te vinden, welke is absoluut NIET juist?

1. Vraagzin maken
2. Tijd veranderen
3. Voorste woord kiezen
4. Getal veranderen

Wat is het werkwoordelijk gezegde?
'Hebben jullie je huiswerk gemaakt voor vandaag?'

1. hebben gemaakt
2. hebben
3. hebben huiswerk gemaakt
4. gemaakt

Wat is een persoonsvorm altijd voor een woord?

1. Lidwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Bijvoeglijk naamwoord
4. Werkwoord

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin? 'Achmed wil graag een zoen geven aan Amira.'

1. 3
2. 5
3. 4
4. 6

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?
' De fiets van mijn broer stond in de schuur.'

1. 2
2. 4
3. 3
4. 5

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?
' De fiets van mijn broer stond in de schuur van mijn ouders.'

1. 2
2. 4
3. 3
4. 5

Een zinsdeel (vul aan)

1. is altijd 1 woord
2. staat altijd vooraan in de zin
3. kun je verplaatsen in de zin
4. hoort bij woordsoorten

Leg nu in je eigen woorden uit wat het werkwoordelijk gezegde is

Leg nu in je eigen woorden uit wat het onderwerp is

Onderwerp

Zinnen bestaan uit zinsdelen. 

Het onderwerp (ow) is ook een zinsdeel.

Onderwerp

1. Zoek de persoonsvorm
2. Vraag: wie of wat + persoonsvorm
3. Het antwoord op die vraag is het onderwerp

Grammatica

Zinsdelen: lijdend voorwerp

Na deze les kun je het lijdend voorwerp vinden

Even opfrissen

- Persoonsvorm (PV): tijdsproef / getalproef

- Werkwoordelijk gezegd (WWG): PV + alle werkwoorden in de zin

- Onderwerp (OND): vraag WIE of WAT + wwg

Wat is het onderwerp in de zin?
Volgende week komen Jan en Kees een weekje logeren.

1. Volgende week
2. Jan en Kees
3. komen
4. komen logeren

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de zin?
Volgende week komen Jan en Kees een weekje logeren.

1. Volgende week
2. Jan en Kees
3. komen
4. komen logeren

Wat is het gezegde?
Die topverdieners weigerden hun salaris in te leveren.

1. Weigerden
2. Weigerden in leveren
3. Weigerden leveren
4. Weigerden in te leveren

Maak de zin compleet.
........ gingen..........weg.

Noteer het werkwoordelijk gezegde.
Zij zitten de hele dag te roddelen over elkaar.

noteer het werkwoordelijk gezegde.
Bryan probeert zijn leraar bij de neus te nemen.

Leg nu in je eigen woorden uit wat het lijdend voorwerp is

Lijdend voorwerp

Wie/wat + onderwerp + gezegde?

even oefenen...

De jongens gooiden sneeuwballen op het schoolplein.

Maaike is door twee klasgenoten gepest via whats-app.

Razend gooide de leraar een krijtje door het lokaal.

Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.

Wat is het lijdend voorwerp?
'De jongens gooiden sneeuwballen op het schoolplein.'

1. De jongens
2. sneeuwballen
3. het schoolplein
4. Er is geen lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?
'Maaike is door twee klasgenoten gepest via Whats-app.'

1. twee klasgenoten
2. Maaike
3. gepest
4. Whats-app

Wat is het lijdend voorwerp?
'Razend gooide de leraar een krijtje door het lokaal.'

1. Razend
2. de leraar
3. een krijtje
4. het lokaal

Wat is het lijdend voorwerp?
'Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.'

1. Peter
2. gisteren
3. scooterrijbewijs
4. Er is geen lijdend voorwerp

Grammatica

Zinsdelen: meewerkend voorwerp

Na deze les kun je het meewerkend voorwerp vinden

Zinsdelen

• Persoonsvorm
• Werkwoordelijk gezegde
• Onderwerp
• Lijdend voorwerp
  
• Meewerkend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Aan wie of voor wie + gezegde + onderwerp en lijdend voorwerp

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

1. Zoek eerst de persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp. 

2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Wat is het meewerkend voorwerp?
'De jongen schrijft een liefdesbrief aan zijn vriendin.'

1. De jongen
2. een liefdesbrief
3. aan zijn vriendin
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?
'Mijn oma appt mij het recept.'

1. Mijn oma
2. mij
3. het recept
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Wat moet je weten en kunnen?

Zinsdelen

1. Het werkwoordelijk gezegde in een zin benoemen
   
2. Het onderwerp in een zin benoemen
3. Het lijdend voorwep kunnen vinden
4. Het meewerkend voorwerp
5. De bijwoordelijke bepalingen

Bijwoordelijke bepaling

Je moet eerst de andere stappen doorlopen.

Je mag pas als laatste de bijwoordelijke bepalingen gaan benoemen!

Wat heb je geleerd tijdens het onderdeel van jouw keuze?

Zinsontleden