1.3 Denken en doen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 1

1.3 Denken en Doen

Begrippen 

• hiernamaals
• cultuur
• kunst
• natuurgodsdienst
• verklaring
• aanzien
• macht
• continuiteit
• sociale verschillen
• kenmerkend aspect

Leerdoelen

• hoe vereerden
  boeren hun voorouders 
• Waarom vereerden boeren goden in de natuur
• Waardoor waren de verschillen tussen jager-verzamelaars klein
• hoe werden de verschillen tussen boeren groter 

Hier komt de uitleg....!

Welke middelen van bestaan hadden de mensen vóór de Landbouwrevolutie?

1. Jagen en verzamelen
2. Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
3. Akkerbouw en veeteelt
4. Verzamelen, akkerbouw en veeteelt

Welke middelen van bestaan hadden de mensen tijdens de Landbouwrevolutie?

1. Jagen en verzamelen
2. Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
3. Akkerbouw en veeteelt
4. Verzamelen, akkerbouw en veeteelt

Gevolgen van de landbouwrevolutie

• Mensen stoppen te leven als nomaden

• Er ontstaan steden: landbouwsamenleving

• Mensen krijgen meer bezittingen

• Er ontstaat meer ongelijkheid: de één heeft meer bezittingen dan een ander.

Dood en begraven

Graven worden steeds uitgebreider: grafheuvels en hunebedden

Doden kregen bezittingen mee: vermoedelijk geloven in het hiernamaals leven na de dood

Deze vondsten geven inzicht in de cultuur van deze boeren.

Hoe kan ik aan de afbeelding zien dat de hunebedden ná de landbouwrevolutie zijn gemaakt?

1. De grote stenen kwamen hier pas tijdens de landbouwrevolutie.
2. Er woonden hier te weinig mensen om samen de hunebedden te maken.
3. Er wordt gebruik gemaakt van dieren.
4. Voor de landbouwrevolutie werden er geen mensen begraven

Natuurgodsdienst

Mannetje van Willemstad (4500 v. Chr.)

Kunst of godenverering?

• Natuurverschijnselen werden toegeschreven aan goden.
• Verklaring voor vervelende of enge gebeurtenissen.
• Offeren om goden tevreden te stellen.

Kleine verschillen tussen jager-verzamelaars

➡ waarom zo weinig verschil?

✔ Weinig bezittingen

✔ Erg afhankelijk van de groep

✔ Verschil in aanzien (waardering) was niet zo groot

✔ Een hoofdman had weinig macht over de groep

Grote en belangrijke verandering

99% van de geschiedenis van de mens, heeft de mens geleefd als jager-verzamelaars

Er is hier dus sprake van continuïteit

Grote verschillen tussen boeren

De verandering van het leven als jager-verzamelaars naar het leven als boeren was groot!

Je had rijke en arme boeren in een landbouwsamenleving.

Er kwam ongelijkheid in bezit, aanzien en macht.

Deze sociale verschillen leidde soms tot jaloezie en ruzie.

Denk aan het verhaal van Ötzi.

Waarom kregen doden grafgiften?
gebruik in je antwoord het begrip :
hiernamaals

Waarin geloofden de eerste boeren?
gebruik in je antwoord het begrip :
Natuurgodsdienst

Waarom offerden mensen?

Strip tekening afmaken.

Klaar?

Beginnen met maken 1.3 

Aan de slag 

Tot de volgende keer!