Les 1 Arbeidsmarkt

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Arbeidsmarkt

Economie

Arbeidsmarkt

Werknemer

Werkgever

Aanbod

Vraag

Beroepsbevolking

Werkgelegenheid

De afspraken uit de 

CAO worden gemaakt 

door organisaties van werkgevers en 

….............................

arbeidsovereenkomst

arbeidsvoorwaarden

cao

bedrijfstak

vacatures

vakbonden

Marktmechanisme

Op de goederenmarkt bepalen de vraag naar en het aanbod van

goederen en diensten de prijs van een product!

Op de arbeidsmarkt bepalen de vraag naar en het aanbod van

arbeid/werk de prijs (LOON) van arbeid!

Dus de werking van de markt is hetzelfde!!!

Opdracht: 

beschrijf het aanbod van arbeid.

Opdracht: 

beschrijf de vraag naar arbeid.

Bij werkloosheid is de vraag naar arbeid ..... dan het aanbod ervan.

Werkgevers die werknemers nodig hebben hoor bij de ... op de arbeidsmarkt.

Werkloze werknemers horen bij ... op de arbeidsmarkt. 

kleiner

groter

de vraag

het aanbod

de vraag

het aanbod

bedrijf: arbeid als kostenpost

gezin: arbeid voor een inkomen

Vraag a: het loon bedraagt 60 euro. Leg uit hoe er evenwicht ontstaat op de arbeidsmarkt.

Vraag b: boven welk loonniveau is er sprake van werkloosheid? Leg uit.

Vraag c: wanneer spreken we van een krappe arbeidsmarkt? En wanner van een ruime arbeidsmarkt?

Wanneer is de arbeidsmarkt krap?
Stijgt of daalt het loon dan?

1. Vraag is groter dan aanbod; loon daalt.
2. Vraag is kleiner dan aanbod; loon daalt.
3. Vraag is groter dan aanbod; loon stijgt.
4. Vraag is kleiner dan aanbod; loon stijgt.

Vergrijzing leidt tot een krappere/ ruimere arbeidsmarkt, omdat het aanbod/ vraag afneemt.

1. krappere; aanbod
2. krappere; vraag
3. ruimere, aanbod
4. ruimere; vraag

De werkgever maakt bij het in dienst nemen van een werknemer een afweging tussen het te betalen loon en de arbeidsproductiviteit van de werknemer. 

Vraag: 

wanneer zal de werkgever kiezen voor een andere invulling van de vacature? En wat kan het alternatief zijn?

Verschuivingen op de arbeidsmarkt

Loon wijzigt: verschuiving over of langs de vraaglijn
en/of aanbodlijn. Dit is gelijk aan een prijsverandering op de goederenmarkt.

Andere factoren wijzigen?

Verschuiving van de vraaglijn en/of aanbodlijn naar links of rechts!

Geef bij de volgende vragen steeds aan welke lijn verschuift en in welke richting!

Loonbelasting stijgt:
vraag/aanbod
links/rechts

1. vraag links
2. vraag rechts
3. aanbod links
4. aanbod rechts

Babyboomers met pensioen:
vraag/aanbod
links/rechts

1. vraag links
2. vraag rechts
3. aanbod links
4. aanbod rechts

Individueel

Collectief

een overeenkomst tussen werknemer en werkgever

staat dat de
 werknemer gedurende een aantal uren arbeid verricht in dienst van de  werkgever

cao

een reeks afspraken over de arbeidsvoorwaarden in een bedrijfstak

wordt afgesloten tussen
 organisaties van werkgevers aan de ene kant en organisaties van  werknemers (vakbonden) aan de andere kant

Economie krimpt:
vraag/aanbod
links/rechts

1. vraag links
2. vraag rechts
3. aanbod links
4. aanbod rechts

Werkgeverspremies verlaagd:
vraag/aanbod
links/rechts

1. vraag links
2. vraag rechts
3. aanbod links
4. aanbod rechts

Machinepark groeit:
vraag/aanbod
links/rechts

1. vraag links
2. vraag rechts
3. aanbod links
4. aanbod rechts

vacatures

vakbonden

bedrijfstak

arbeidsvoorwaarden

cao

arbeidsovereenkomst

Investeren in arbeidsbesparende machines:
vraag/aanbod
links/rechts

1. vraag links
2. vraag rechts
3. aanbod links
4. aanbod rechts

De arbeidsvraag is groter dan het arbeidsaanbod.

 

Het arbeidsaanbod is groter dan de arbeidsvraag.

Krappe arbeidsmarkt

Ruime arbeidsmarkt

Wat is hier het Nash-evenwicht?

1. -10, -5
2. 55, 0
3. 50, 30
4. 100, 0

Vraag 12:
In de volgende tabel staat de opbrengstenmatrix van twee kledingwinkels wanneer zij wel een winter-uitverkoop houden, of niet. Welk vakje geeft het Nash-evenwicht aan (hoogste getal is het beste)? Het gaat hier om een simultaan spel.

1. Hokje A
2. Hokje B
3. Hokje C
4. Hokje D