Gs Mavo 2 - H4, par.5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

H4,  Van oorlog naar oorlog

Paragraaf 5

Stalin: leider van de Sovjet-Unie

Mavo 2

In welk tijdvak speelt dit hoofdstuk zich af?

Welke jaartallen horen hierbij? 

Leerdoel

Aan het eind v/d les kunnen de leerlingen uitleggen: 

1. Wie Rusland bestuurde vóór 1917. Kopje 1, blz. 70.
2. Wat er in 1917 in Rusland gebeurde; armoede van de bevolking -oorlog (met Duitsland) - opstand van arbeiders en boeren tegen de tsaar. Kopje 1.
3. Wie Lenin was en welke rol hij speelde in de opstand van 1917 én wat er uiteindelijk gebeurde. Kopje 1, blz. 70.
   
4. Wie Stalin is, hoe hij een dictator werd en wat een vijfjarenplan is. Kopje 2, blz. 70
5. Wat het communisme is, wat de Grote Terreur is en hoe de geheime politie werkte. Kopje 3, blz. 70.
6. Hoe en waarvoor Stalin gebruik maakte van propaganda. Kopje 4, blz. 71.
   

Vraag van de paragraaf 5:  

Hoe werd de Sovjet-Unie bestuurd door Stalin?

Rusland vóór 1917

• Keizerrijk; Russische keizer is een tsaar.
• Grote verschillen tussen arm en rijk.
• Bondgenoot van Engeland en Frankrijk vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog (tot 1917).
• De heerschappij van de tsaar werd in 1917 beeïndigd. (De oorzaken hiervan op de volgende slide.)
  

Oorzaken van de val van de tsaar

1. De Eerste Wereldoorlog 
2. Voedseltekorten 
3. Stakingen en demonstraties 
4. Muiterij in het leger 
5. Falend beleid van de tsaar

Februari 1917

• Voedselrellen en stakingen.
• Demonstraties tegen de tsaar.
• Er komt een voorlopige (democratische) regering.
• Tsaar treedt af en wordt gearresteerd.

Aprilstellingen van Lenin april 1917 

 

 

 

 

 

 

 

• Alle grond aan de boeren .
• Alle macht aan de sovjets. 
• Alle fabrieken aan de arbeiders. 
• Vrede met Duitsland.

Oktober 1917

• Onrust in Rusland blijft.
  
• Duitsland(!) helpt Lenin, Rusland binnen te smokkelen (april 1917).
  
• Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet.

Vrede van Brest-Litovsk 

maart 1918 

Het communistische Sovjet-Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland 

en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek.

De Sovjet-Unie

De Sovjet-Unie is de naam voor Rusland (met een aantal andere landen) tussen 1922 en 1991, toen het land een communistische dictatuur was.  

Een sovjet is een raad van boeren, arbeiders en soldaten.  Het bestuur van Sovjet-Unie zou in handen van deze sovjets moeten zijn.

0

Hoe zag de Sovjet-Unie onder Lenin er uit?

• Eén partij heeft de macht: de Communistische Partij. 
• Zij voeren het communisme in. (Zie par. 3 slide 26, 27 & 28. Plus filmpje volgende slide.)
  
• Geheime politie rekent af met ‘vijanden’ van de Revolutie.
  
• Alle productie gaat naar de staat.
• Geen privé-bezit.
• Nationalisatie van banken en fabrieken.

0

0

Stalin wordt dictator

• Na dood van Lenin (1924) komt Stalin aan de macht.
• Invoering Vijfjarenplan/ Planeconomie.
• Hij wilde sterker worden dan de VS.
• Industrialiseert de Sovjet Unie.

Planeconomie

• Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.
• Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd. 
  
• Planeconomie: voor bepaald aantal jaar vastleggen wat er geproduceerd moet worden. 5 jaar werd er dat bij de Sovjet Unie vastgelegd. 
• Economisch gezien rampzalig, altijd tekorten.
• Hiermee wilde Stalin laten zien dat de Sovjet-Unie een machtiger land was dan de kapitalistische landen met hun vrije markt-economie.

Grote Terreur 1934-1938

Stalin zag overal tegenstanders van het communisme en zichzelf: 

• Strafkampen (in Siberie):  Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp. In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten. Sommige van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden. Exacte aantallen zijn onbekend, maar tussen 1936 en 1950 zijn vermoedelijk 12 miljoen mensen om het leven gekomen in de goelags. Meestal als gevolg van de vreselijke omstandigheden, een combinatie van: honger, kou en zware lichamelijke inspanning.
• Showprocessen: Tegenstanders worden (meestal) vals beschuldigd en worden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld. Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast voordat de rechtszaak was begonnen: schuldig!
• Geheime politie: De geheime politie (KGB) ingezet om tegenstanders op te pakken. De geheime politie pastte terreur toe om burgers te laten gehoorzamen.
• Zuiveringen:Stalin zag overal tegenstanders, vooral in mensen die een belangrijke rol in het bestuur of leger hadden. Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 'tegenstanders' oppakken en veroordelen. De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.

Stalin: onze Grote Leider

Ook Stalin maakte gebruik van propaganda, net als Hitler. Op scholen leerde de leerlingen dat Stalin een geweldige leider was. Pas na zijn dood in 1953 kwam men erachter dat hij verantwoordelijk was voor ongeveer 20 miljoen doden. 

Propaganda

Verheerlijking van

arbeiders en boeren

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren,

dit zijn de helden van het land!

Overigens leek dit in propaganda veel mooier dan de realiteit was...

Propaganda (1): Verheerlijking van arbeiders en boeren.

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren, dit zijn de helden van het land! 

Propaganda (2): Verheerlijking van arbeiders en boeren. 

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren, dit zijn de helden van het land! 

Persoonsverheerlijking (1)

Om het volk te laten zien dat Stalin de beste leider voor het beste volk, in het beste land was, liet Stalin zich graag afbeelden als een geweldige leider: een vader voor het volk. 

 Persoonsverheerlijking (2)

           Persoonsverheerlijking (3)

0