6.1 pH en indicatoren 2024

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H6 Zuren en basen

Paragraaf 6.1 Zuren en basen

herkennen

Voorkennis

1. De juiste naamgeving van zouten toepassen.
2. De verhoudingsformule van een zout opstellen.
3. Binastabel 45A gebruiken
4. Een relatie leggen tussen de oplosbaarheid en de stroomgeleiding bij een zoutoplossing.
5. Het oplossen en indampen in een reactievergelijking weergeven.

Zuren en basen
wat weet je al?

Leerdoelen

Je leert:

1. Bij welke pH een oplossing zuur, basische of neutraal is.
2. Hoe je met zuurbase indicatoren de pH van een oplossing kunt bepalen.
3. Hoe de pH verandert bij verdunnen.

pH en zuurgraad

De pH is een grootheid. Die kun je meten met een pH-meter en met zuurbase indicatoren.

Geef een goede omschrijving van het begrip: zuurbase indicator

Universeel indicatorpapier

en een digital pH-meter

zuur-base indicatoren (oplossingen)

• Oplossingen van indicatoren kunnen ook gebruikt worden.
  
• Bekende zuur-base indicatoren staan met omslagtrajecten in Binas 52A
  
• Voor nauwkeurige bepaling vaak meerdere indicatoren nodig.
  

Welke kleur krijgt de indicator broomthymolblauw bij pH = 10,0
Gebruik Binastabel 52A

1. rood
2. geel
3. groen
4. blauw

Zuur-base indicatoren (oplossingen)

• Aan een oplossing worden paar druppels indicator toegevoegd.
• Afhankelijk van de zuurgraad, zal de indicator van kleur veranderen.
• Bekende zuur-base indicatoren staan met omslagtrajecten in Binas 52A

Bij een onbekende oplossing voeg je 3 druppels thymolblauw. De oplossing krijgt een gele kleur. Wat weet je nu over de pH van deze oplossing?

1. pH > 2,8
2. pH zit tussen de 1,2 en 2,8
3. pH < 8,0
4. pH zit tussen de 2,8 en 8,0

zuur-base indicatoren (oplossingen)

voor een nauwkeurige bepaling zijn vaak meerdere indicatoren nodig 
Bijv.  je hebt een oplossing met een onbekende pH

• je voegt (aan een deel van de oplossing) een paar druppels methyloranje toe --> de oplossing krijgt een rode kleur --> pH ligt dus tussen 0 en 3,2 (grote onnauwkeurigheid)
• je voegt (aan deel van de oplossing) een paar druppels thymolblauw toe
  --> de oplossing wordt geel  -->  dus pH > 2,8
• beide resultaten combineren --> pH van oplossing is dus: 2,8 < pH < 3,2 

Binas 52A

Schenk je een beetje van de oplossing in twee reageerbuizen. Aan buis 1 voeg je 2 druppels methylrood toe, de oplossing kleurt geel. Aan buis 2 voeg je 2 druppels fenolrood toe, de oplossing kleurt opnieuw geel. Wat kun je zeggen over de pH van de oplossing?

1. pH tussen 4,8 en 6,0
2. pH = 6,0
3. pH = 6,6
4. pH tussen 6,0 en 6,6

Uitleg 

• Methylrood kleurt geel bij een pH hoger dan 6,0.
• Fenolrood kleurt geel bij een pH lager dan 6,6.
• Dus 6,0 < pH < 6,6

Je krijgt een oplossing met een pH van 4,2.
Met welke twee indicatoren kun je dit het best bepalen? Geef ook de kleuren.

Verdunnen

Bespreek in je groepje:

1. Wat is 'verdunnen'?
2. Hoe verandert de pH als je een zure oplossing verdund?
3. Hoe verandert de pH als je een basische oplossing verdund?
4. Conclusie?

Een practicum met lakmoes

1. Doe een druppel van een zure oplossing op het rode en blauwe lakmoes papier. Klopt je waarneming met binas 52A?
2. Doe een druppel van een basische oplossing op het rode en blauwe lakmoes papier. Klopt je waarneming met binas 52A?
3. Doe een druppel van een neutrale oplossing op het rode en blauwe lakmoes papier. Wat kun je zeggen over het gebruik van rood en blauw lakmoespapier als de pH in het omslagtraject zit?

 

Je doet een druppel van een onbekende oplossing op een rood lakmoespapiertje. Het lakmoespapier kleurt rood.
Wat weet je nu over deze oplossing?

1. Het is een zure oplossing
2. Het is een neutrale oplossing
3. Het is een basische oplossing
4. geen van de antwoorden is goed

Lakmoes papier

De kleur van lakmoes in het omslagtraject is paarsig, deze kleur is echter niet goed te zien op een geel en blauw papiertje!!!

Om een neutrale oplossing aan te tonen, heb je dus zowel rood als blauw lakmoespapier nodig.

Welke kleur lakmoespapier moet je gebruiken om een basische oplossing aan te tonen?

1. rood lakmoespapier
2. blauw lakmoespapier
3. je moet beide kleuren lakmoespapier gebruiken
4. dit kan niet

Zijn de leerdoelen behaald?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Bestudeer paragraaf 6.1

Maak opdracht 8 t/m 11 en 14 en 15