Hfst 4 samenvatting

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hfst 4 Afsluiten

Deze les bestaat uit twee onderdelen

• wedstrijd toetsvragen maken
•  samenvatting H4 

Wedstrijd

Toetsvragen maken

Ronde 1 vragen maken

• Elk duo krijgt  een paragraaf toegewezen:

           4.1 Energie

           4.2 Reactiesnelheid

          4.4 Productieprocessen (het stukje molariteit hoeft niet)

• Elk duo krijgt twee blaadjes.
• Bedenk twee voorbeelden van toetsvragen over jouw paragraaf. Schrijf elke vraag op een apart blaadje. Hou de vragen voor jezelf!
• Schrijf in je schrift het juiste, volledige antwoord op beide vragen.

Ronde 2: speel het spel

Je docent zet jullie tegenover een ander duo.

• Duo 1 begint met een vraag te stellen aan duo 2. 

  -> Is het antwoord juist? Dan krijgt duo 2 het blaadje met de vraag. 

  -> Is het antwoord onjuist? Dan vertelt duo 1 het juiste antwoord maar houdt het blaadje met de vraag zelf.

• Duo 1 stelt dan de volgende vraag.
• Duo 2 kan nu hun beide vragen stellen aan duo 1.
• Als de docent het zegt, dan schuif je door.

Ronde 3: speel het spel

Je docent zet jullie tegenover een ander duo.

• Duo 1 begint met een vraag te stellen aan duo 2. 

  -> Is het antwoord juist? Dan krijgt duo 2 het blaadje met de vraag. 

->   Is het antwoord onjuist? Dan vertelt duo 1 het juiste antwoord maar houdt het blaadje met de vraag zelf.

• Duo 1 stelt dan de volgende vraag.
• Duo 2 kan nu hun beide vragen stellen aan duo 1.
• Als de docent het zegt, dan schuif je door.

Ronde 4: speel het spel

Je docent zet jullie tegenover een ander duo.

• Duo 1 begint met een vraag te stellen aan duo 2. 

  -> Is het antwoord juist? Dan krijgt duo 2 het blaadje met de vraag. 

->   Is het antwoord onjuist? Dan vertelt duo 1 het juiste antwoord maar houdt het blaadje met de vraag zelf.

• Duo 1 stelt dan de volgende vraag.
• Duo 2 kan nu hun beide vragen stellen aan duo 1.
• Als de docent het zegt, dan schuif je door.

Afsluiting

Welk duo heeft de meeste blaadjes met vragen verzameld?

-> winnaars 

• van welke vraag heb je iets geleerd?
• welke vraag verwacht je dat die op de toets komt?
• welke vraag wist je al?

Laatste les Hfst 4, verschillende opties:

1. Samenvatting Hoofstuk 4

2. Diagnostische toets maken (je mag hem sowieso mee naar huis nemen)

Hfst 4 Samenvatting

4.1. Energie

• Je kunt uitleggen wat de wet van behoud van energie is
• Je kunt benoemen welke energieomzetting plaatsvindt
• je kunt het verschil uitleggen tussen exotherm en endotherme reacties
• je kunt de begrippen reactiewarmte en activeringsenergie uitleggen en toepassen
• je kunt de reactiewarmte en de activeringsenergie in een energiediagram weergeven 

Wet van behoud van energie

Vormen van energie:

warmte, licht, mechanische energie, elektrische energie, stralingsenergie en chemische energie

Exotherme reacties

• Exotherm: Er komt energie vrij
• De beginstoffen staan energie
  af aan de omgeving
• Chemische energie producten lager
  dan chemische energie beginstoffen

Endotherme reacties

• Endotherm: Er is energie nodig.
• Er is constant energie vanuit de
  omgeving nodig om de chemische
  reactie te laten plaatsvinden.
• Chemische energie producten hoger
  dan chemische energie beginstoffen

Exotherme en endotherme reacties

• Voor beide soort reacties is
  altijd energie nodig om te beginnen!
• Dat is de activeringsenergie
• Bij exotherme reacties is er genoeg
  energie om daarna zelf te verlopen

Energiediagram

• x-as : geen eenheid
• y-as : energie

• Beginstoffen
• Geactiveerde toestand
• Reactieproducten
• Reactie-energie

Faseovergangen

• Smelten en verdampen zijn endotherme processen
• Stollen en condenseren zijn exotherme processen

4.2. Reactiesnelheid

• Je kunt uitleggen wat de reactiesnelheid van een chemische reactie inhoudt
• Je kunt met behulp van het botsende-deeltjesmodel  uitleggen welke invloed de factoren temperatuur, concentratie en verdelingsgraad hebben op de reactiesnelheid
• Je kunt uitleggen hoe een katalysator de reactiesnelheid beïnvloedt

Reactiesnelheid

• De snelheid waarmee het reactieproduct wordt gevormd. 
• Aantal mol dat per liter gevormd wordt in een seconde in mol/(L*s)
  

Botsende-deeltjesmodel

Effectieve botsing: leidt tot een chemische reactie

Reactiesnelheid

De reactiesnelheid wordt beïnvloed door:

• Temperatuur
• Concentratie
• Verdelingsgraad
• Katalysator

Temperatuur

Concentratie 

(hoeveelheid deeltjes per Liter)

Grotere verdelingsgraad

Katalysator

• Een stof die ervoor zorgt dat een bepaalde reactie sneller verloopt
• Hij wordt zelf niet verbruikt tijdens een reactie en is na afloop van de reactie nog aanwezig!
•  

4.3 Massa

• Je kunt op microniveau uitleggen waarom de wet van massabehoud altijd geldt
• Je kunt molverhoudingen gebruiken om massaberekeningen uit te voeren aan reacties
• Je kunt uitleggen wat de begrippen overmaat en ondermaat inhouden 
• Je kunt uitleggen welke stof in overmaat/ondermaat aanwezig is

Wet van behoud van massa

Tijdens een chemische reactie gaat geen massa verloren

Wet van behoud van massa op microniveau

Molverhouding

Reactievergelijking: C₃H₈O₃ + 3 HNO₃ -> C₃H₅N₃O₉ + 3 H₂O

CH4 + 2 O2 -> CO2 + 2 H2O 

Pablo verbrandt 50 gram methaan. Hoeveel mol CO2 ontstaat hierbij?  

Rekenen aan een reactie: Stappenplan

1) Stel een kloppende reactievergelijking op.

2) Bereken het aantal mol van de gegeven stof.  

3) Bereken het aantal mol van de gevraagde stof.

4) Reken het aantal mol om naar gevraagde eenheid.  

Overmaat en ondermaat

• De beginstof die als eerste op is is in ondermaat
• De beginstof waarvan na afloop van de reactie nog iets over is, is in overmaat aanwezig

4.4 Productieprocessen

• Je kunt een eenvoudig productieproces weergeven in een blokschema
• Je kunt aan de hand van een blokschema een industrieel proces beschrijven
• Je kunt de concentratie van een stof uitrekenen in mol per liter

Blokschema

• In de blokjes staan de processen
• Op de pijlen staan de stoffen 

Productietypen

• Batchproces
• Continuproces 

Molariteit

• [A] in mol per liter (mol/L)
• [A] = n/V
• mol/L wordt ook wel vervangen door de eenheid Molair (M) 

Molariteit

Molariteit

Laatste les Hfst 4, verschillende opties:

Aan de slag: 

1. Test jezelf maken

2. Diagnostische toets maken (je mag hem sowieso mee naar huis nemen)