5.3 Een agrarische samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.2 Een landbouw samenleving

1 havo-vwo

Wat gaan we doen?

Nieuwe uitleg 

Bezig met de opdrachten

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waardoor er in de vroege Middeleeuwen een landbouwsamenleving ontstond.
  
• Je kunt met een voorbeeld aantonen dat er ook nog handel bestond.
  
• Je kunt beschrijven hoe het hofstelsel werkte.
  
• Je weet waarom mensen horigen werden en wat hun plichten waren.

Leenmannen en Leenheren

Feodale verhoudingen

Verval van handel, nijverheid en steden

• In de oudheid bestond er een landbouw stedelijke samenleving 
  
• In de middeleeuwen veranderde dit naar een landbouw samenleving 
  

Een donjon, of mottekasteel, was een versterkte wachttoren. Hier woonde de heer als er gevaar was.

Het gebied buiten het domein bestond uit de grond van de vrije boeren en de woeste gronden, onontgonnen gebied en bossen.

De vrije boeren moesten tijdens een oorlog wél meevechten met de heer. De wapenuitrusting moesten ze zelf betalen.

De akkers van de heer werden bewerkt door horigen. Er waren akkers waarbij de volledige opbrengst naar de heer ging, en er waren akkers waarbij een deel van de opbrengst voor de horige boeren was. Overigens moesten ze hun pacht ook weer van deze opbrengst betalen.

Het vroonhof was de boerderij (hoeve) van de heer. Hier woonde de heer als er geen gevaar was. De opbrengsten van zijn akkers werd in schuren opgeslagen. In woningen naast een vroonhof woonden de horige boeren in geval van gevaar, zoals oorlog.

Bij het vroonhof waren stallen voor de dieren en boomgaarden.

Horigen woonden in vredestijd buiten het vroonhof

Met het hofstelsel bedoelen we het hele systeem (stelsel) van heren en horigen, inclusief de pacht en de herendiensten.

Hofstelsel (1)

• Een dorp met landbouwgrond heette een domein

• De heer, bijvoorbeeld een ridder, was de baas van een domein: alle grond was van hem.

• Hij woonde soms in een donjon, een soort kasteel en soms in een vroonhof, de grote boerderij van de heer in het dorp

Hofstelsel (2)

• In het hofstelsel was het domein in twee stukken verdeeld.
  

• Het ene deel van de grond was verpacht (verhuurd) aan horige boeren voor eigen opbrengst. Zij moesten een deel van opbrengst als pacht (belasting) betalen)

• De opbrengst van het andere deel was volledig van de heer.

Waar werd nog wel in gehandeld in de vroege middeleeuwen?

1. Eten
2. Luxe goederen
3. Kleding
4. Slaven

Hoe heette de samenleving die ontstond in de middeleeuwen?

1. Urbane samenleving
2. landbouwstedelijke samenleving
3. Landbouw samenleving
4. Verstedelijkte samenleving

Wat is een Landbouw samenleving?

Wat waren Horigen?

Energizer

Teken in 3 minuten een familiewapen voor jouw en jouw familie 

Aan de slag!

Je maakt van 5.2 C t/m 7 --> behalve 3