4.2 een veilige stroomkring

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

4.2 Een veilige stroomkring

Leerdoelen 4.2 

Je kunt uitleggen: 

• hoe de elektrische stroom bij jou thuis komt
• hoe een huisinstallatie werkt 

Kleuren draden huisinstallatie

Bruin: fasedraad

Blauw: nuldraad

Zwart: schakeldraad

geel/groen: aardedraad

Opgave 2 

Bladzijde 182

Elektriciteitscentrale

6.4 veiligheid

Huisinstallatie

• hoofdzekering
• elektriciteitsmeter
• hoofdschakelaar
• aardlekschakelaar
• groepen met zekering

video

Er staat een verhelderende video op de onlineomgeving van Overal Natuurkunde

Alle onderdelen bij langs

Stroom komt vanuit elektriciteitscentrale de hoofdzekering binnen

Daarna stroom door energiemeter

Meet hoeveel elektrische energie je huis gebruikt (kWh meter)

(kWh meter)

Daarna stroom door aardlekschakelaar

Controleert de hele tijd of er evenveel stroom in als uit gaat. Lekt er wat?

Aardlekschakelaar 

Groepen

Stroom wordt verdeeld over groepen. Groep verzorgt elektriciteit in deel van een huis. 

Zekeringen

Beschermt elektrische installatie tegen kortsluiting en overbelasting. 

Zekering (smeltveiligheid)

• Een zekering zorgt ervoor dat de stroomkring bij overbelasting wordt onderbroken (stroom uit) --> smelt door
• De maximale stroomsterkte die een zekering doorlaat is meestal 16A

Groepen

In serie of parallel geschakeld?

Aan de slag

Bladzijde 182

Opgave 4 t/m 14

Welk onderdeel in de elektriciteitscentrale levert de elektrische energie?

1. Turbine
2. Ketel
3. Dynamo
4. Transformator

De functie van een transformatorstation is het verkleinen van de

1. spanning
2. stroomsterkte

De spanning die je in huis gebruikt, is lager dan de spanning in hoogspanningsleidingen.
Hoe hoog is de spanning die je thuis gebruikt?

1. 12 V
2. 230 V
3. 380 V
4. 10 000 V

Het snoer van de waterkoker heeft twee draden:
de fasedraad en nuldraad.

Welke kleur heeft de fasedraad?

1. blauw
2. bruin
3. groen/geel
4. zwart

Wat heeft het rechter stopcontact wel, wat het linker stopcontact niet heeft?

1. Een aardedraad
2. Een schakeldraad
3. Een aardlekschakelaar
4. Een zekering

Overbelasting

Per groep mag er 16A aan stroomsterkte zijn. Als er meer dan dit door een groep gaat, is er overbelasting

Als er overbelasting is, dan is er een zekering die ervoor zorgt dat de groep uit gaat

Zekering (smeltveiligheid)

• Een zekering zorgt ervoor dat de stroomkring bij overbelasting wordt onderbroken (stroom uit) --> smelt door
• De maximale stroomsterkte die een zekering doorlaat is meestal 16A

Kortsluiting

Als er een stroom, zonder energie kwijt te kunnen, teruggaat naar de spanningsbron, dan is er sprake van kortsluiting.

Dit kan brand veroorzaken onder andere

Opgave 22 

1. Gegeven
2. Gevraagd
3. Formule
4. Berekening
5. Antwoord

Opgave 23

1. Gegeven
2. Gevraagd
3. Formule
4. Berekening
5. Antwoord

Aan de slag

Bladzijde 186

Opgave 16 t/m 32 

met randaarde

De lekstroom gaat via de aardedraad naar de meterkast en dan de grond in 

(de aarde is zo groot dat wat extra elektronen niets uitmaken)

Randaarde

In de wasmachine hiernaast is een lek ontstaan. De elektrische snoeren maken via het water contact met de buitenkant van de wasmachine. 

Randaarde

Bij de wasmachine in het plaatje hiernaast is er een stopcontact gebruikt met randaarde. Een stopcontact met randaarde heeft extra contactpunten.