MM 2B - H6 Toetsvoorbereiding

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Welkom

Mens en Maatschappij

H6 Toetsvoorbereiding - Vraagsoorten

• Omcirkel het juiste antwoord...
• Waarom...? Wie...? Wat...? Waar?
• Welke omschrijvingen horen bij....(begrippen)
• Grafieken aflezen
• Noem verschillende...
• Hoe heet...?
• Vul in...
• Welk uitspraken passen bij deze afbeelding...?

H6 Toetsvoorbereiding - Begrippen

• Aanbod, vraag, vrijemarkteconomie
• Planeconomie, communisme, kapitalisme
• Berlijnse Muur, IJzeren Gordijn, Koude Oorlog
  
• Oostblok, Westblok, wapenwedloop
• Bevolkingskenmerken, gebiedskenmerken
• Laagland, heuvelland, middelgebergte, hooggebergte
• Ligging, reliëf, pas
• Bevolkingsdichtheid
• Asielzoeker, vluchteling, visum, illegaal
  
• Invoerwaarde, uitvoerwaarde
• Internationale contacten

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.1 Europa in delen

Leerdoel

• Je kent de kenmerken van Europa: ligging, gebied en bevolking.

Uitleg

• 51 landen met een eigen grondgebied en een eigen regering.
• West-Europa: o.a. Engeland, Nederland, Frankrijk.
• Zuid-Europa: o.a. Spanje, Italië, Griekenland.
• Midden-Europa: o.a. Duitsland, Tjechië, Polen.
• Noord-Europa: o.a. Denemarken, Noorwegen, Zweden.
• Oost-Europa: o.a. Wit-Rusland, Oekraïne.

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.1 Europa in delen

Leerdoel

• Je kent de kenmerken van Europa: ligging, gebied en bevolking.

Uitleg

Indeling Europa

• Ligging > windstreken: Noord-Europa, Zuid-Europa, West-Europa, Oost-Europa
  
• Gebiedskenmerken = natuurlijke kenmerken > klimaat (zeeklimaat, landklimaat).
• Bevolkingskenmerken > taal, godsdienst, welvaart, aantal inwoners (= bevolkingsdichtheid).

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.1 Europa in delen

Leerdoel

• Je kent de kenmerken van Europa: ligging, gebied en bevolking.

Uitleg

Indeling Europa

• Ligging > windstreken: Noord-Europa, Zuid-Europa, West-Europa, Oost-Europa
  
• Gebiedskenmerken = natuurlijke kenmerken > klimaat (zeeklimaat, landklimaat).
• Bevolkingskenmerken > taal, godsdienst, welvaart, aantal inwoners (= bevolkingsdichtheid).

Bevolkingsdichtheid = aantal inwoners per km2

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.1 Europa in delen

Leerdoel

• Je kent de kenmerken van Europa: ligging, gebied en bevolking.

Uitleg

Gebiedskenmerk > hoogteligging > landschapskenmerken.

• Gemeten vanaf zeeniveau (NAP = Nieuw Amsterdams Peil)
• Laagland = niet hoger dan 200 meter boven zeeniveau.
• Heuvelland = tussen 200 en 500 meter boven zeeniveau.
• Middelgebergte = tussen 500 en 1500 meter boven zeeniveau.
• Hooggebergte = meer dan 1500 meter boven zeeniveau.

Kijk mee...

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.1 Europa in delen

Leerdoel

• Je kent de kenmerken van Europa: ligging, gebied en bevolking.

Uitleg

Hoogteverschillen > verschil in temperatuur, bewoning en plantengroei.

• In het dal minder reliëf (vlakker) > meer bewoning.
• Op de berg naaldbomen die goed tegen kou kunnen.
• Boven de boomgrens (te koud voor de bomen) zijn bergweiden.
• Op de hoogste bergen geen begroeiing (te koud) maar sneeuw en gletsjers (bevroren rivieren).

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.1 Europa in delen

Leerdoel

• Je kent de kenmerken van Europa: ligging, gebied en bevolking.

Uitleg

Hooggebergte > de Alpen (in Italië, Frankrijk, Zwitserland)

• Hoe hoog liggen de Alpen dus?
• Relief = hoogteverschillen in landschap.
• Bijvoorbeeld rivier in het dal veel lager dan toppen van de bergen.
• Vroeger doorgang via pas = lage deel bergrug.
• Tegenwoordig vaak tunnels.

Kijk mee...

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.2 De Koude Oorlog

Leerdoel

• Je weet wat de Koude Oorlog was.
• Je weet hoe Europa verdeeld was tijdens de Koude Oorlog.

Uitleg

• Na WOII werd Duitsland in vier bezettingszones verdeeld. 
• Al snel kwamen de VS en de SU als vijanden tegenover elkaar te staan.
• Westblok (West-Europa, West-Duitsland + VS) tegenover Oostblok (Oost-Europa, Oost-Duitsland + SU).
• In de Koude Oorlog was er veel spionnage, machtsvertoon, wapenwedloop en dreiging. Er is echter nooit echt gevochten. Daarom heet het de Koude Oorlog.

Westblok

• Invloedssfeer Verenigde Staten.
• West-Europa,  -Duitsland, -Berlijn
• Democratie = het volk beslist wie er aan de macht komt.

• Vrijemarkteconomie = iedereen mag een bedrijf starten om winst te maken (kapitalisme).

• Verschil arm en rijk.

Oostblok

• Invloedsfeer Sovjet-Unie.
• Oost-Europa, -Duitsland, -Berlijn.
• Communisme = alle macht in handen van Communistische Partij (dictatuur).
• Planeconomie = fabrieken en boerderije eigendom van de staat, overheid bepaalde wat geproduceerd moest worden.
• Gelijkheid en eerlijke verdeling belangrijk. In werkelijkheid: terreur en armoede.

Stalin

• Partijleider Communistische Partij
• Dictator
• Politieke tegenstanders vermoord of naar strafkampen in Siberië.

Oostblok

• Invloedsfeer Sovjet-Unie.
• Oost-Europa, -Duitsland, -Berlijn.
• Communisme = alle macht in handen van Communistische Partij (dictatuur).
• Planeconomie = fabrieken en boerderije eigendom van de staat, overheid bepaalde wat geproduceerd moest worden.
• Gelijkheid en eerlijke verdeling belangrijk. In werkelijkheid: terreur en armoede.

Kijk mee...

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.2 De Koude Oorlog

Leerdoel

• Je weet wat de Koude Oorlog was.
• Je weet hoe Europa verdeeld was tijdens de Koude Oorlog.

Controle lesdoel

• Hoeveel soldaten zijn er gedood tijdens gevechten in de Koude Oorlog?
• Waarom wilden Amerikaanse schakers en Russische schakers graag van elkaar winnen? 

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.2 De Koude Oorlog

Leerdoel

• Je weet wat de Koude Oorlog was.
• Je weet hoe Europa verdeeld was tijdens de Koude Oorlog.

Uitleg

• IJzeren Gordijn bewaakte grens tussen Westblok en Oostblok.
• Wapenwedloop: Wie kon het beste wapen ontwikkelen?
• Oprichting NAVO = militair bondgenootschap tussen VS en Wes-Europa.
• Verdeling Duitsland in Bondsrepubliek Duitsland (BDR) en Duitse Democratische Republiek (DDR) > bouw Berlijnse Muur (1961) > geen vrije doorgang meer. 

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.2 De Koude Oorlog

Leerdoel

• Je weet wat de Koude Oorlog was.
• Je weet hoe Europa verdeeld was tijdens de Koude Oorlog.

Uitleg

• 1985: Michael Gorbatsjov presitent Rusland > veranderingen.
• Meer vrijheid voor de Russen.
• Afschaffing communisme.
• Onafhankelijke staten > o.a. Tjecho-Slowakijke, Joegoslavië.
• November 1989: val van de Berlijnse Muur.
• 1990: hereniging Duitsland.

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.3 De Europese eenwording

Leerdoel

• Je weet hoe de Europese Unie is ontstaan.
• Je weet hoe er binnen Europa wordt samengewerkt.

Uitleg

• Samenwerking om nieuwe oorlog te voorkomen: Benelux >  Europese Gemeenschap van Kolen en Staal (Benelux + Frankrijk, Engeland en BDR) > Europese Economische Gemeenschap > vrij verkeer goederen en mensen > goed voor handel en samenwerking.
• 1992: EU = Europese Unie > samenwerking handel, veiligheid, milieu, politiek.
• Welvaart goed voor vrede > inspanning in EU om armere landen welvarender te maken (Oost-Europa, Zuid-Europa).

Kijk mee...

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.3 De Europese eenwording

Leerdoel

• Je weet hoe de Europese Unie is ontstaan.
• Je weet hoe er binnen Europa wordt samengewerkt.

Uitleg

• Open binnengrensen = binnen EU vrij verkeer van personen, goederen en diensten.
• In Europa veel internationale contacten (contact tussen mensen uit verschillende landen) > Europa kent een multiculturele samenleving.
  
• Gesloten buitengrenzen = alleen met visum (officiële toestemming) mag je in EU verblijven.
• Vluchtelingen proberen 'fort Europa' binnen te komen. Zij zoeken asiel (bescherming). Vluchtelingen zijn asielzoekers.
• Wie geen asiel krijgt, maar toch blijft, verblijft illegaal in Europa.

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.4 Economie in Europa

Leerdoel

• Je weet hoe de economie van Europa is geregeld.
  
• Je weet wat vrijemarkteconomie is.

Uitleg

• Internationale markt = handel tussen verschillende landen.
• Interne markt = handel binnen de EU.
• Voordeel > producten worden geproduceerd waar de kosten het laagst zijn. Bijvoorbeeld: sinaasappels in Spanje, want daar is het zonnig.
• Voordeel en nadeel > concurrentie tussen bedrijven is toegenomen.

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.4 Economie in Europa

Leerdoel

• Je weet hoe de economie van Europa is geregeld.
  
• Je weet wat vrijemarkteconomie is.

Uitleg

• Invoerwaarde = de opgetelde waarde van alle producten die vanuit het buitenland worden ingevoerd (import). Geïmporeerd naar Nederland: auto's, fruit, graan, kleding.
  

• Uitvoerwaarde = de opgetelde waarde van alle producten die naar het buitenland worden uitgevoerd (export). Geëxporteerd vanuit Nederland: machines, aardgas, snijbloemen, groente, vlees, kaas.

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.4 Economie in Europa

Leerdoel

• Je weet hoe de economie van Europa is geregeld.
  
• Je weet wat vrijemarkteconomie is.

Uitleg

• Vraag: Wat betekent het dat de uitvoerwaarde van Nederland hoger is dan de invoerwaarde?
• Kijk mee... (bloemenveiling)

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.4 Economie in Europa

Leerdoel

• Je weet hoe de economie van Europa is geregeld.
  
• Je weet wat vrijemarkteconomie en planeconomie is.

Uitleg

• Vrijemarkteconomie = bedrijven mogen zoveel produceren en verkopen al zij willen > vraag en aanbod wordt bepaald door markt (kapitalisme).
• Planeconomie = de overheid bepaalt hoeveel geproduceerd wordt > aanbod wordt bepaald door overheid (communisme).
• Tegenwoordig horen veel landen uit het voormalige Oostblok bij de EU > vrij werken en handelen.

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.4 Economie in Europa

Leerdoel

• Je weet hoe de economie van Europa is geregeld.
  
• Je weet wat vrijemarkteconomie is.

Uitleg

Wonen en werken in Europa

• Sinds 1985 vrij reizen, wonen, werken en handelen binnen EU.
• Voorbeelden: Polen komen in Nederland werken vanwege hogere lonen. Nederlanders beginnen een camping in Zuid-Frankrijk vanwege warme weer.

Hoofdstuk 6: Eenheid en verdeeldheid

6.4 Economie in Europa

Leerdoel

• Je weet hoe de economie van Europa is geregeld.
  
• Je weet wat vrijemarkteconomie is.

Controle lesdoel

• Waar of niet waar? Een land waarvan de uitvoerwaarde lager is dan de invoerwaarde is een rijk land.
• Wat is een interne markt?