Dierenverhalen in de middeleeuwen

Dierenverhalen in de middeleeuwen
1 / 25
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

This lesson contains 25 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Dierenverhalen in de middeleeuwen

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Slide

Van den Vos Reynaerde
  • Dierenepos
  • Tweede helft 13e eeuw
  • Willem, die Madocke maecte
  • Origineel: Le roman de Renart
  • Dieren worden als mens voorgesteld (antropomorf)

Slide 3 - Slide

[De vos) is een dier vol listen en bedrog. Als hij honger heeft en niets eetbaars kan vinden wentelt hij zich in rode aarde zodat hij er uit ziet alsof hij met bloed besmeurd is, werpt hij zich op de grond en houdt zijn adem zo zeer in dat hij bijna niet meer ademt. De vogels die hem niet meer zien ademen zien hem daar met bloed besmeurd liggen terwijl zijn tong uit zijn bek hangt, wanen hem dood, en vliegen er op af en strijken op hem neer. Zo vangt de vos ze echter en verslindt ze.
Bron: Ashmole Bestiary, 1511

Slide 4 - Slide

Welke eigenschap hoort bij de beer?
Welke eigenschap hoort bij de leeuw?

Slide 5 - Slide

Welke eigenschap hoort bij de kat?
Welke eigenschap hoort bij de hond?

Slide 6 - Slide

Symboliek in de middeleeuwen
  • Getallensymboliek
  • Kleurensymboliek
  • Bloemen- en plantensymboliek
  • Dierensymboliek

Slide 7 - Slide

Symboliek in de middeleeuwen
Getallensymboliek
  • twee = getal van het kwaad
  • drie = volmaaktheid, goddelijkheid
(heilige drie-eenheid)
  • zeven = God

Slide 8 - Slide

Symboliek in de middeleeuwen
Kleurensymboliek
  • blauw = Maria (hemel!)
  • wit = zuiverheid (Blancefloer!)
  • zwart = kwaad, dood, duivel

Slide 9 - Slide

Symboliek in de middeleeuwen
Bloemen- en plantensymboliek
    • lelie = zuiverheid (wit)
    • roos/egelantier = liefde
    • eik = wilskracht, wijsheid

    Slide 10 - Slide

    Symboliek in de middeleeuwen
    Dierensymboliek
      • slang = duivel
      • vos = sluwheid
      • beer = hebzucht
      • hond = trouw

      Slide 11 - Slide

      Fabel

      • Dieren met menselijke eigenschappen.
      • Bevat een moraal (= wijze les).
      • Esopet (onbekende auteur) - 67 middelnederlandse dierfabels
      • Jean de la Fontaine
      • Fabeltjeskrant (tv-serie)


      Dierepiek (epos = heldendicht)

      • Van den Vos Reynaerde
      • Satire (maatschappijkritiek)  en parodie (spottende nabootsing)  ridderroman en de middeleeuwse samenleving

      Slide 12 - Slide

      De raef ende vos

      Op een boem sat tere stont
      Een roec ende hadde in sinen mont
      Een case. Dit sach Reinaert
      Ende sprac aldus ten roeke waert:
      ‘Dine vederen sijn soe scone!
      Du mochts boven allen voglen crone
      Draghen, hadstu claren sanc.’
      ‘Bi Gode ja ic!’ seidi, ‘goddanc.’
      Doen toendi aldaer sijn luut.
      Hi gapede ende die case viel uut.
      Den case greep die vos Reinaert
      Ende liep te sinen hole waert.

      Dus sijnre vele te scherne ghedreven
      Bi prise die si hem horen gheven.

      De raaf en de vos

      In een boom zat op zekere dag
      een raaf en die had in zijn snavel
      een stuk kaas. Dit zag Reinaert de vos
      en die zei tot de raaf:
      ‘Wat heb jij een prachtige veren!
      Je zou de kroon spannen boven alle andere
      vogels, als je ook zo mooi kon zingen.’
      ‘Bij God, dat kan ik!’ zei de raaf, ‘goddank.’
      En toen liet hij zijn stem horen.
      Hij opende zijn snavel en de kaas viel eruit.
      Vos Reinaert greep de kaas
      en liep ermee naar zijn hol.

      Zo is al menigeen voor de gek gehouden
      door lof die hem werd toegezwaaid.



      Slide 13 - Slide

      Slide 14 - Video

      Antropomorfe dieren (van menselijke gedaante)in moderne werken

      Slide 15 - Slide

      Dieren in moderne Nederlandse literatuur
      Toon Tellegen

      Dierenverhalen: mier, eekhoorn en andere dieren.
      1995 Misschien wisten zij alles
      1999 De genezing van de krekel
      2006 De eenzaamheid van de egel
      2011 Het geluk van de sprinkhaan

      Slide 16 - Slide

      Slide 17 - Slide

      Van den Vos Reynaerde als inspiratie


      • Verstripping
      • Rap

      Slide 18 - Slide

      Slide 19 - Video

      Van den Vos Reynaerde als inspiratie

      NSB-propaganda: Leidse hoogleraar en NSB’er Van Genechten voert neushoorn Jodocus op. Rassenleer centraal in ogenschijnlijk koddig kinderfilmpje.

      Slide 20 - Slide

      Slide 21 - Slide

      Tot welk genre behoort 'Van den Vos Reynaerde'?
      A
      fabel
      B
      dierenepos
      C
      ridderroman
      D
      Marialegende

      Slide 22 - Quiz

      Uit welke periode komt 'Van den Vos Reynaerde' ongeveer?
      A
      11e eeuw
      B
      12e eeuw
      C
      13e eeuw
      D
      14e eeuw

      Slide 23 - Quiz

      Wie is de schrijver van 'Van den Vos Reynaerde'?
      A
      die is onbekend
      B
      Willem
      C
      Diederik van Assenede
      D
      Hendrik van Veldeke

      Slide 24 - Quiz

      Waar stond het getal 'drie' voor in de middeleeuwse symboliek?
      A
      zuiverheid
      B
      Goddelijke tussenkomst
      C
      gevaar
      D
      liefde

      Slide 25 - Quiz