Energizer - Elfje (Poëzie)

Poëzie
ELFJE
1 / 14
next
Slide 1: Slide
Culturele en kunstzinnige vormingKunst+1Middelbare schoolvmbo, mavoLeerjaar 1-4

This lesson contains 14 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 15 min

Introduction

Met deze energizer maken leerlingen een elfje. Een elfje is een gedicht bestaande uit elf woorden. Door dit te koppelen aan een kunstwerk leren we leerlingen beter kijken en een eigen interpretatie geven aan een kunstwerk.

Instructions

In deze korte les schrijven leerlingen een elfje: een gedicht van precies elf woorden, verdeeld over vijf regels. Deze vorm dwingt tot scherp observeren en creatief formuleren.

Door het schrijven van een elfje leren leerlingen op een andere manier naar een kunstwerk kijken én hun persoonlijke interpretatie onder woorden brengen.

Stelling
Elke energizer begint met een korte, prikkelende stelling. Leerlingen geven aan of ze het hiermee eens of oneens zijn. Deze stelling helpt om actief na te denken over het onderwerp van de les en vormt een goede gespreksstarter. Door de meningen zichtbaar te maken, ontstaat er ruimte voor gesprek en verdieping. Het is niet belangrijk wat je kiest, maar waarom je dat vindt.

Wat gaan we doen?
  • We bekijken een kunstwerk.
  • Leerlingen schrijven een elfje dat past bij wat ze zien, denken of voelen.
  • Er is een voorbeeldelfje toegevoegd om leerlingen op weg te helpen.
Afsluiten
Na afloop van de energizer reflecteren leerlingen met een emoji-poll hoe zij de opdracht hebben ervaren.
De emoji’s maken het laagdrempelig en visueel.
Gebruik eventueel hulpvragen als:
  • Wat ging goed?
  • Wat vond je lastig?
  • Denk je nu nog steeds hetzelfde over de stelling, of is je mening veranderd door deze oefening?
Aanpassen?
Voel je vrij om een ander kunstwerk te gebruiken dat aansluit bij jouw eigen lesdoel, thema of een actuele tentoonstelling.


Worksheets

Items in this lesson

Poëzie
ELFJE

Slide 1 - Slide

Deze energizer duurt 15 minuten.

Met deze energizer maken leerlingen een elfje. Een elfje is een gedicht bestaande uit elf woorden.  Door dit te koppelen aan een kunstwerk leren we ze beter kijken en een eigen interpretatie geven aan een kunstwerk. 

In deze les is een voorbeeld en een kunstwerk gekozen om zelf een elfje te maken. Voel je vrij om eigen beeld toe te voegen om aan te sluiten op een eigen thema en of tentoonstelling. 

Er is een bijlage/werkblad beschikbaar!

Tip: Vink ‘Toon bij student’ aan zodat leerlingen dezelfde layout zien als op het scherm.
EEN KORT GEDICHT KAN NET ZOVEEL ZEGGEN ALS EEN GROOT KUNSTWERK.

Slide 2 - Slide

Lees de volgende stelling voor 'KUNST IS ALLEEN KUNST ALS HET IN EEN MUSEUM HANGT.'' 

In de volgende dia mogen de leerlingen EENS of ONEENS stemmen.

Een kort gedicht kan net zoveel zeggen als een groot kunstwerk.
Ik ben het hiermee... 
STELLING

Slide 3 - Poll

Laat de leerlingen stemmen op de stelling: Een kort gedicht kan net zoveel zeggen als een groot kunstwerk.

EENS of ONEENS
Er is geen goed of fout antwoord — het gaat juist om het gesprek dat daaruit volgt.

🎤 Vraag:
Wie wil zijn of haar keuze toelichten?
Zonder device:
Laat leerlingen hun keuze opschrijven op papier, of laat ze fysiek positie kiezen in het lokaal:
→ Links = EENS,
→ Rechts = ONEENS
OPDRACHT
ELFJE

Slide 4 - Slide

In de volgende slide ga je aan de slag met de opdracht Dialoog in actie. 

Tip: Er is een werkblad beschikbaar voor de leerlingen.




Opdracht ELFJE
Een elfje is een kort gedicht van 11 woorden verdeeld over 5 regels. Je schrijft het zo:

Regel 1: 1 woord               [ Waar gaat het beeld over? ]
Regel 2: 2 woorden           [ Wat zie je? ]
Regel 3: 3 woorden           [ Wat gebeurt er? ]
Regel 4: 4 woorden           [ Hoe voel je je erbij? ]
Regel 5: 1 woord               [ Een afsluiter of conclusie

Slide 5 - Slide

Door het schrijven van een elfje leren leerlingen op een andere manier naar een kunstwerk kijken én hun persoonlijke interpretatie onder woorden brengen.

Hier zie je het stramien waar de leerlingen zich aan moeten houden voor het Elfje. 

In de volgende slide zie je een voorbeeld. 
Voorbeeld ELFJE
Brief
Stiekem kijken
Zij leest hem
Mijn hart klopt sneller nu
Help

De liefdesbrief - Adriaan de Lelie

Slide 6 - Slide

Dit Elfje is vanuit het perspectief van de man in de deurpost geschreven. Je kan je leerlingen de vraag stellen: 

- Vanuit welk personage/welke blik is dit elfje geschreven?

Aan de slag
Jullie gaan zo aan de slag met het schrijven van vier elfjes, dit doe je individueel. 

De kunstwerken voor de Elfjes komen uit verschillende musea. Welke is jouw favoriet?

Slide 7 - Slide

Dit Elfje is vanuit het perspectief van de man in de deurpost geschreven. Je kan je leerlingen de vraag stellen: 

- Vanuit welk personage/welke blik is dit elfje geschreven?

Aan de slag! Maak jullie eigen Elfje: 

Regel 1: 1 woord           [ Waar gaat het beeld over? ]
Regel 2: 2 woorden       [ Wat zie je? ]
Regel 3: 3 woorden       [ Wat gebeurt er? ]
Regel 4: 4 woorden       [ Hoe voel je je erbij? ]
Regel 5: 1 woord           [ Een afsluiter of conclusie
Collectie van Museum Jan Cunen
Zonder titel - Paul Klemann
timer
2:00

Slide 8 - Slide

Vervang eventueel dit beeld voor iets dat passend is in jullie thema/opdracht of in de expositie te zien is die de leerlingen gaan bezoeken. 

Tip: Ook mooi om erfgoed vanuit jullie eigen omgeving aan te koppelen.
Aan de slag! Maak jullie eigen Elfje: 

Regel 1: 1 woord           [ Waar gaat het beeld over? ]
Regel 2: 2 woorden       [ Wat zie je? ]
Regel 3: 3 woorden       [ Wat gebeurt er? ]
Regel 4: 4 woorden       [ Hoe voel je je erbij? ]
Regel 5: 1 woord           [ Een afsluiter of conclusie
Tilted Head - Mark Manders
Collectie van Het Noordbrabants Museum
timer
2:00

Slide 9 - Slide

Vervang eventueel dit beeld voor iets dat passend is in jullie thema/opdracht of in de expositie te zien is die de leerlingen gaan bezoeken. 

Tip: Ook mooi om erfgoed vanuit jullie eigen omgeving aan te koppelen.
Aan de slag! Maak jullie eigen Elfje: 

Regel 1: 1 woord           [ Waar gaat het beeld over? ]
Regel 2: 2 woorden       [ Wat zie je? ]
Regel 3: 3 woorden       [ Wat gebeurt er? ]
Regel 4: 4 woorden       [ Hoe voel je je erbij? ]
Regel 5: 1 woord           [ Een afsluiter of conclusie
Collectie van Design Museum
Boerenportret - Atelier NL, 2008
timer
2:00

Slide 10 - Slide

Vervang eventueel dit beeld voor iets dat passend is in jullie thema/opdracht of in de expositie te zien is die de leerlingen gaan bezoeken. 

Tip: Ook mooi om erfgoed vanuit jullie eigen omgeving aan te koppelen.
Bespreken Elfjes

Slide 11 - Slide

We gaan de Elfjes nu bespreken.
Hieronder staan 2 opties hoe je de opdracht met de klas kan bespreken.

  • Deelronde in een kring (klassikaal, veilig en creatief)
Laat een aantal leerlingen hun favoriete elfje voorlezen aan de klas. 

Bespreek na een paar elfjes kort wat opvalt: zijn ze grappig, serieus, dromerig?

👉 Doel: taal durven inzetten bij kunst, elkaars interpretatie leren waarderen.

  • Elfjes koppelen aan kunstwerken (klassikaal, verdiepend en vergelijkend)
Per kunstwerk lezen de leerlingen drie elfjes voor.
De groep bespreekt samen hoe verschillend of juist gelijk de interpretaties zijn.

👉 Doel: verbanden leggen tussen taal en beeldende kunst, waarderen van meerdere invalshoeken.

  • Raad bij welk kunstwerk (klassikaal, speels en verrassend)
Een aantal leerlingen lezen hun elfjes voor zonder het kunstwerk erbij te noemen.
De klas probeert te raden bij welk kunstwerk het elfje hoort.
De schrijver onthult daarna of het klopt en kan kort toelichten waarom.

👉 Doel: aandacht voor verbeeldingskracht, speels omgaan met taal en beeld.
Aan de slag! Maak jullie eigen Elfje: 

Regel 1: 1 woord           [ Waar gaat het beeld over? ]
Regel 2: 2 woorden       [ Wat zie je? ]
Regel 3: 3 woorden       [ Wat gebeurt er? ]
Regel 4: 4 woorden       [ Hoe voel je je erbij? ]
Regel 5: 1 woord           [ Een afsluiter of conclusie
Collectie van De Pont
Fragment uit: 
The Greeting- Bill Viola, 1995
timer
2:00

Slide 12 - Slide

Vervang eventueel dit beeld voor iets dat passend is in jullie thema/opdracht of in de expositie te zien is die de leerlingen gaan bezoeken. 

Tip: Ook mooi om erfgoed vanuit jullie eigen omgeving aan te koppelen.

Hoe ging dat?
Elfje
😒🙁😐🙂😃

Slide 13 - Poll

Toon de rij met vijf smileys van links (minder tevreden) naar rechts (zeer tevreden):
😒 🙁 😐 🙂 😄
Leg kort uit wat elke smiley betekent:
😒 Ik vond de les niet zo leuk of interessant.
🙁 De les was lastig of niet zo boeiend.
😐 Het was oké, maar niet bijzonder.
🙂 Het was goed, maar er kan nog iets beter.
😄 Superleuk en heel leerzaam!
Laat leerlingen de smiley kiezen die bij hun ervaring past.
Toon de resultaten en bespreek kort de uitslag.
Zonder device
Eigen papier: Laat de leerlingen op hun eigen papier de smiley tekenen die past bij hun ervaring.
Of
Handopsteken: Vraag per smiley wie deze koos en laat die leerlingen hun hand opsteken. (Indien veilig leerklimaat)
Vraag: “Wie wil toelichten waarom je een bepaalde smiley koos?”
Nodig één of twee leerlingen uit per gekozen smiley om kort hun ervaring te delen.

Bedankt voor jullie inzet!
Deel je resultaten en tag ons via @Clubzien

Wil je meer kant-en-klare lessen van Club Zien?
Check dan ons kanaal! 

Slide 14 - Slide

We hopen dat jullie met veel plezier en enthousiasme aan de opdracht hebben gewerkt.

Hopelijk zien we jullie snel in een van de Club Zien musea!