Herhalen Ecologie en Milieu

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Ecologie en Milieu

Thema 7 (havo 4)

Ecologie en Milieu

Lesdoel: herhaling van de eerder besproken leerstof (ll)

Lesdoel: je kunt de voedselrelaties en energiestromen binnen een ecosysteem beschrijven.

Verdeling vragen over CE

Basisstof 1

Eerder behandelde stof

- (a)biotische factoren

- tolerantie/optimumkromme

Optimumkromme

Basisstof 2

Herhaling

- symbiose/coöperatie

- dynamisch evenwicht

- draagkracht

Symbiose 

Herhaling

• Mutualisme: + / +
  
• Commensalisme: + / 0
  
• Parasitisme: - / +
  Geen symbiose:
• Competitie - / -
  
• Predatie - / + 

Draagkracht

Basisstof 3

Nieuwe maar wel bekende leerstof

- voedselrelaties

- voedselketen/web

- producenten, consumenten, reducenten, afvaleters.

- auto-/heterotroof

- energiestromen

Piramide van aantallen

Piramide van biomassa

Energiestromen

Basisstof 4

- successie

- pioniersecosysteem

- climaxecosysteem

Basisstof 4

Kenmerken: pioniersstadium

• Weinig soorten (lage biodiversiteit)

• Snelle groeiers zoals mossen, algen, gras

• Weinig biomassa (dus weinig plantenmateriaal en leven)

• Extreme abiotische factoren: weinig schaduw, veel wind, schommelende temperaturen, weinig water of voedingsstoffen

• Weinig concurrentie, want er zijn nog maar weinig soorten

Climaxstadium

• Het eindstadium van successie, een stabiel ecosysteem (zoals een bos)

o Veel soorten → hoge biodiversiteit

o Veel biomassa → veel planten, dieren en schimmels

o Veel concurrentie → organismen moeten vechten om licht, water, ruimte

Begrippenlijst 

Doornemen begrippenlijst: 5 min

Examenopgaven maken zonder voorbereiding: 2 vragen

Inzien toets regeling

1 voor 1 voorin  de klas

of apart een afspraak maken. 

Basisstof 6

• Koolstofkringloop
• Stikstofkringloop
• Stikstofbinding 

Korte koolstofkringloop

BINAS 93F

Lange koolstofkringloop

BINAS 93F

Link - samenvatting

link: https://www.youtube.com/watch?v=phaOT-MjNIo

Koolstofkringloop

Binas 93F

Stikstofkringloop

Binas 93G

Link: stikstofkringloop

https://www.youtube.com/watch?v=uip4Q6t7yfQ

Basisstof 7

- resistentie

- accumulatie

- biologische bestrijding

- eutrofiëring

- veredeling

Het ontstaan van resistentie

Vermesting/eutrofiëring

Overschot aan mineralen uit mest in de grond, gaat naar grondwater, komt in natuurgebieden en oppervlaktewater

gevolgen: 

in natuurgebieden zal ene plant beter groeien en gaan woekeren, andere verdwijnen want kunnen niet goed tegen mest, daarmee verdwijnen ook diersoorten

plaatje: heide maakt plaats voor hoog gras

in oppervlakte water ontstaat waterbloei: > wordt op de volgende dia's besproken.

Eutrofiëring

Antwoorden op eutrofiëring vragen zijn altijd vergelijkbaar opgesteld. 

Basisstof 8

- versterkte broeikaseffect

Opdr. 64