8.3 Constructie, Utopia & Dystopie

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H8.3 Design & architectuur, Utopia en Dystopie

Onderwerpen

• Baanbrekend(e) design en architectuur - breuk met verleden (socialisme)
• Stijlen/stromingen: De Stijl, Bauhaus, Funtionalisme en Het Nieuwe Bouwen (form follows function) - Architectuur
• Utopieën te midden van twee oorlogen (Broadacre city, La ville radieuse en The wizard of Oz)
• Dystopie in film en theater: Metropolis, Mahagonny en Modern Times.
• Episch theater  en Bertold Brecht (cabaret, vierde wand, vervreemding)

Highlights tijdens les

DESIGN EN ARCHITECTUUR

• Rietveld-Schröderhuis
• Wassilystoel - ZELFSTUDIE
• Functionalisme - ZELFSTUDIE

UTOPIA

• Broadacre city (ZELFSTUDIE)
• La ville radieuse en The wizard of Oz)
• Dystopie in film en theater: Metropolis, Mahagonny en Modern Times.
• Episch theater  en Bertold Brecht (cabaret, vierde wand, vervreemding)

Design en architectuur

Bauhaus

• 1919
• Vorm volgt functie
• Connectie verschillende disciplines 
• Kunst en technologie verenigd
• De industrie zorgt voor innovatie
• Connectie socialisme

Wassily Stoel

De Wassilystoel is een ontwerp van Marcel Breuer in de stijl van Bauhaus uit 1925.

'Wij willen ook breken met alles wat burgerlijk en ouderwets is!' - Moderne architecten en kunstenaars buiten de Sovjet-Unie.

Nieuw schoonheidsideaal

Op verschillende gebieden breken architecten en kunstenaars met eerdere tradities en de burgelijkheid. Ze starten volledig vanaf 0 en creëren hiermee een compleet nieuwe soort uitstraling.

De Stijl

Kunstenaars als Mondriaan en Gerrit Rietveld zetten de kenmerken van de Stijl om naar schilderijen, objecten en huizen. 

Bauhaus

Een aan socialisme gelinkte stroming met industriële ontwerpen en materialen. Form follows function.

Functionalisme en Het Nieuwe Bouwen

Architectuur met 'form follows function'. 

Vat uit je boek de kenmerken goed samen!

Leg uit waarom industriële ontwerpen van Bauhaus passen bij de waarden van het socialisme.

Benoem vijf kenmerken van functionalisme.

Oskar Schlemmer:

'Bauhaus, opgericht na de catastrofe van de oorlog, in de chaos van de revolutie en in de bloeitijd van een expressieve, explosieve kunst, wordt allereerst het verzamelpunt van diegenen die geloof hebben in de toekomst, de hemel willen bestormen en de kathedraal van het socialisme willen bouwen. '

Hoop op een ideale wereld! --> Utopia

Niet alleen leden van de Bauhaus hadden geloof in een betere wereld. Tijdens het interbellum kregen kunstenaars weer hoop en werden dromen omgezet in ontwerpen.

8.3 Utopia

Utopia

Focus: Wizard of Oz

Vraag: 

Leg uit waarom dit fragment kan worden gezien als een markering van de overstap van zwart-wit naar kleurenfilms.

8.3 

Dystopie 

Focus: Episch theater van Bertold Brecht

• Kapitalisme
• Populaire theatertheorie van Stanislavski
• Theater als entertainment

• Het breken van de vierde muur
• Vervreemdingseffecten
• Publiek wordt tot denken en actie aangezet

Bertolt

Brecht

(1898-1956)

Publiek laten denken v.s. passief laten kijken

Kenmerken Episch Theater

Vervreemding om de vierde wand te doorbreken

Decor

Geen realistisch decor

Vervreemding in Episch Theater

Publiek direct aanspreken

'De vierde wand doorbreken'

Onderbrekingen

Door het theater te onderbreken met bijvoorbeeld caberetliedjes, wordt het publiek uit de illusie gehaald.

Leg in je eigen woorden uit welke drie kenmerken bijdragen aan de vervreemding in het door de Royal Opera recent uitgevoerde stuk Mahagonny.