2. Spanningen tussen Oost en West

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

De Koude Oorlog

2. Spanningen tussen Oost en West

• Waardoor groeide de spanning tussen het Oostblok en het Westblok in de periode 1945-1955?

LESDOELEN

• 1. Je kan uitleggen hoe de relatie tussen de VS en de Sovjet-Unie was tijdens en na de Tweede Wereldoorlog
• 2. Je kan de verschillen beschrijven 
• 3. Je kan het  begrip containmentpolitiek verklaren
• 4. Je kan de verschillen tussen de twee Duitslanden beschrijven

Kapitalisme

1. Westen
2. Oosten

Vrijemarkteconomie

1. Westen
2. Oosten

Stalin

1. Westen
2. Oosten

Geen verschil tussen
arm en rijk

1. Westen
2. Oosten

Socialisme

1. Westen
2. Oosten

Concurrentie

1. Westen
2. Oosten

Vrije verkiezingen

1. Westen
2. Oosten

Dictatuur

1. Westen
2. Oosten

Vraag en aanbod

1. Westen
2. Oosten

Planeconomie

1. Westen
2. Oosten

Conferentie van Jalta (februari 1945)

• Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)
  

• Hoe zien Europa en de wereld er na de oorlog uit?

• Wie heeft macht en invloed in Europa?

• Wat doen we met Duitsland én de Duitsers?
  

• Atllee, Truman, Stalin

Conferentie van Potsdam (Juli 1945)

• Geen gezamenlijke vijand meer: Hitler is verslagen
  

• Andere spelers: Churchill en Roosevelt zijn er niet meer bij (Potsdam, juli 1945) (Truman, Atllee)
  

• Japan moest zich onvoorwaardelijk overgeven.
  
• De Amerikanen, Britten, Fransen en Russen kregen elk een deel van Duitsland toegewezen waarover zij de baas werden.
  

• Duitsland moest zich ontwapenen en denazificeren.

Gevolgen

• Er wordt niet meer gepraat

• Steeds minder vertrouwen tussen de landen

• Geen oplossing voor Duitsland en Berlijn

• Ontstaan van twee machtsblokken in Europa

• Amerika heeft de atoombom

Aantekeningen

Verdeling van Duitsland

• Duitsland (tijdelijk) niet meer zelfstandig
  

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld
  

• Reizen tussen bezettingszones is geen probleem
  

• Vergeet dit ook niet: Berlijn ligt in de bezettingszone van de Sovjet-Unie
  

Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.

Invloedssferen

Verdeling van Europa:

• Gebied dat jij hebt veroverd op de Duitsers, daar heb jij invloed

• Jij mag bepalen wat in dat gebied gebeurt (economie, politiek)

• Vergeet dit ook niet: De ander mag niet ingrijpen in dat gebied, ook al zie je er van alles gebeuren waarmee je het niet eens bent.
  

The Red Scare

1949-1953

• 'Heksenjacht' in de VS op alles wat maar leek op communisme 
• onder leiding van senator Joseph McCarthy

Amerikaanse buitenlandse politiek na 1945

• Beschermen van vrijheid en democratie (Trumanleer)

• Voorkomen dat meer landen communistisch worden (Containmentpolitiek)

Aantekeningen

Marshellplan

• Actief helpen bij de wederopbouw van Europa (Marshallplan)

• Vergeet dit ook niet: met het Marshallplan wilden de Amerikanen ook voorkomen dat Europa voor het communisme zou kiezen.

• Opdeling Duitsland

Wat gebeurt er?

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

• Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn
  

• 
  

mei (BRD) en oktober (DDR) 1949

• Oprichting West-Duitsland (BRD)
  
• Bondsrepubliek Duitsland
  

en

• Oost-Duitsland (DDR)
  
• Duitse Democratische Republiek

• Begin Koude Oorlog

Wanneer was de Conferentie van Jalta?

1. Februari 1944
2. Juni 1944
3. Februari 1945
4. Juni 1945

Wie waren er aanwezig bij de Conferentie van Jalta

1. Churchill, Stalin en Truman
2. Stalin, Churchill en Truman
3. Stalin, Churchill en Roosevelt
4. Churchill, Attlee en Truman

Wat werd er niet afgesproken bij de Conferentie van Jalta?

1. Hoe het na de oorlog verder moest met Europa.
2. Hoe de oorlog snel tot een eind kon komen.
3. Dat Polen bij de Sovjet-Unie ging horen.
4. De verdeling van Duitsland.

Welke uitspraak over de Conferentie van Potsdam klopt?

1. De Sovjet-Unie en de VS krijgen ruzie over een heleboel dingen
2. De Sovjet-Unie en de VS zijn het met elkaar eens
3. Groot-Brittannië is de baas
4. De Koude Oorlog wordt een Hete Oorlog

Wat betekent de Koude Oorlog?

1. Een oorlog gevoerd in een koude periode
2. Een oorlog waarin veel actie ondernomen wordt
3. Een oorlog waarin weinig actie ondernomen wordt
4. Een oorlog in de winter.

We laten de Koude Oorlog beginnen na:

1. de nederlaag van Duitsland (mei 1945)
2. de dood van Roosevelt (april 1945)
3. de nederlaag van Japan (augustus 1945)
4. het aftreden van Churchill (augustus 1945)

Wat is de Marshallhulp?

1. Hulp aan arme kinderen in Afrika
2. Hulp van de VS aan Europa na de 2e wereldoorlog.
3. Hulp voor militairen
4. Hulp voor de SU tijdens de Koude Oorlog.

Wie zijn de grootmachten ná de Tweede Wereldoorlog?

1. Engeland, Verenigde Staten, Sovjet-Unie
2. Frankrijk, Verenigde Staten, Sovjet-Unie
3. Verenigde Staten, Sovjet-Unie
4. Engeland, Frankrijk, Verenigde Staten, Sovjet-Unie

Door welke gebeurtenis eindigde de Tweede Wereldoorlog?

1. Bom op Nagasaki
2. De val van Berlijn
3. Bom op Hiroshima
4. Operatie Market - Garden

Welke overeenkomst is er tussen de drie donkergrijs gekleurde landen (1, 2 en 3)?

Gebruik de bron

1. Deze landen hadden een communistische regering.
2. Deze landen kenden een democratische regeringsvorm.
3. Deze landen vormden samen een militair bondgenootschap.
4. Deze landen waren dictaturen.

Welke gebeurtenis zie je in de bron?

Gebruik de bron

1. De bouw van de Berlijnse Muur
2. De Amerikaanse luchtbrug tijdens de blokkade van Berlijn
3. De tweefrontenoorlog tijdens de Eerste Wereldoorlog
4. De Amerikaanse invasie van Berlijn aan het eind van de Tweede Wereldoorlog

Wat was voor de Verenigde Staten een belangrijke reden om met het Marshallplan te komen?

De Verenigde Staten wilden daarmee

1. de aantrekkingskracht van communistische partijen in West-Europa verkleinen.
2. de economische tegenstelling tussen Oost- en West-Europa verkleinen.
3. de waarde van de euro en de dollar met elkaar in evenwicht brengen.
4. een vergaande politieke samenwerking van West- en Oost-Europa bereiken.

Welke bewering over de Blokkade van Berlijn is juist?

1. Als gevolg van de blokkade zocht Stalin toenadering tot het Westen.
2. De aanleiding was een bezoek van president Kennedy aan Berlijn.
3. De oorzaak was de dreiging van de NAVO met een wapenwedloop tegen de Sovjet-Unie.
4. Door de luchtbrug ontstond in West-Berlijn geen hongersnood.

Welk land was tijdens de Koude Oorlog de belangrijkste tegenstander van het Westen?

1. Duitsland
2. Frankrijk
3. Sovjetunie
4. Vietnam

Wat maakt de Sovjet-Unie tot
een bondgenoot in de Tweede Wereldoorlog?

1. Operatie Barbarossa
2. De Russische Revolutie
3. De aanval op Pearl Harbor
4. Het niet-aanvalsverdrag van 1939

Personen uit deze les

• Winston Churchill
• Josef Stalin
• Franklin Roosevelt
• Harry Truman
• Clement Attlee

Jaartallen uit deze les

• februari 1945: Conferentie van Jalta
• juli 1945: Conferentie van Potsdam
• oktober 1945: oprichting VN
• vanaf 1945: bezettingszones in Duitsland
• 1948-1952: Marshallplan
• april 1949: oprichting NAVO

Begrippen uit deze les

• Koude Oorlog
• kapitalisme
• communisme
• Conferentie van Jalta
• Conferentie van Potsdam
• invloedssferen
• Verenigde Naties
• bezettingszones
• Marshallplan
• Navo
• Ijzeren Gordijn
• Containmentpolitiek
• DDR & BRD
• Blokkade van Berlijn (luchtbrug)

Aantekeningen 

Maken opdracht 1 t/m 12