H3 | Lezen (tekstverbanden)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nederlands

2hb - 28 januari 2022

Vandaag

H3 Lezen

H3 Woordenschat

H3 Lezen - tekstverbanden en signaalwoorden

Aan het eind van deze les kun je...

- tekstverbanden herkennen aan de hand van signaalwoorden

- vergelijkende verbanden, samenvattende verbanden en doel-middelverbanden herkennen in een tekst

Welke tekstverbanden ken je nog?

Tekstverbanden

De auteur van een tekst heeft (onbewust) nagedacht over de samenhang in zijn tekst. Bijvoorbeeld:
- eerst een standpunt

- dan een toelichting daarop

- dan een reden daarbij

- dan nog een reden daarbij (opsomming)

- dan een conclusie daarover

Tekstverbanden

- Chronologisch verband

- Opsommend verband

- Tegenstellend verband

- Toelichtend verband

- Concluderend verband

- Redengevend verband

- Oorzakelijk verband

Signaalwoorden

eerst, daarna, vervolgens

ten tweede, bovendien, ook

maar, toch, echter

zoals, denk aan, bijvoorbeeld

dus, kortom, al met al, daarom

omdat, daarom, want, dankzij

doordat, daardoor, dankzij

Mijn broertje wil graag een ijsje, een appeltaart, een glas drinken en een pizza.

Hier is sprake van een...

1. Chronologisch verband
2. Opsommend verband
3. Concluderend verband
4. Oorzakelijk verband

Ik ga vandaag eerder weg, want ik moet nog boodschappen doen.

Hier is sprake van een...

1. Redengevend verband
2. Toelichtend verband
3. Oorzakelijk verband
4. Tegenstellend verband

Omdat er een ongeluk gebeurd was, kwamen wij te laat.

Hier is sprake van een...

1. Redengevend verband
2. Toelichtend verband
3. Oorzakelijk verband
4. Tegenstellend verband

Mijn moeder maakt graag Italiaanse gerechten, zoals pizza en pasta.

Hier is sprake van een...

1. Tegenstellend verband
2. Oorzakelijk verband
3. Concluderend verband
4. Toelichtend verband

De drie nieuwe verbanden

1. Doel-middelverband

Geeft aan welk middel gebruikt moet worden om een bepaald doel te bereiken. (Signaalwoorden: om te, zodat, door middel van)

2. Vergelijkend verband

Laat een verschil of overeenkomst zien

Signaalwoorden: (net) als, in vergelijking met, groter/beter/kleiner/mooier

3. Samenvattend verband

Geeft een verkorte weergave van informatie uit de tekst

Signaalwoorden: kortom, samengevat, al met al, met andere woorden

Net als vorig jaar maart hebben we nu weer online les.

Hier is sprake van ......

1. doel-middel verband
2. vergelijkend verband
3. samenvattend verband

Net als vorig jaar maart hebben we nu weer online les.

Aan welk signaalwoord kan je dit verband herkennen?

Op vakantie heb ik gesurft, gemountainbiket, gekanood en parachute gesprongen. Al met al was het een sportieve vakantie.
Van welk verband is hier sprake?

Om te slagen voor het examen zullen de leerlingen goed moeten leren.

Hier is sprake van ......

1. doel-middel verband
2. vergelijkend verband
3. samenvattend verband

Om te slagen voor het examen zullen de leerlingen goed moeten leren.

Aan welk signaalwoord kan je dit verband herkennen?

Aan de slag

- Maken opdracht 1

- Klaar? Verder met opdracht 2 (= huiswerk)

H3 Woordenschat

Vaste voorzetsels en voorzetseluitdrukkingen

Voorzetsels

Leerdoel

Je leert:

• vaste voorzetsels en voorzetseluitdrukkingen herkennen, begrijpen en gebruiken. 

Vaste voorzetsels

Veel werkwoorden hebben een vast voorzetsel: 

• vertrouwen op
• beschikken over
• zich schamen voor.

Vaste Voorzetsels

De betekenis van het werkwoord verandert soms als er zo'n vast voorzetsel bij staat of als je het voorzetsel verandert.

Denk maar aan:

• LACHEN NAAR

betekent iets heel anders dan

• LACHEN OM

Combinaties met vast voorzetsel

We kennen twee soorten combinaties:

1. zelfstandig naamwoord + werkwoord + vast voorzetsel
2. bijvoeglijk naamwoord + werkwoord + vast voorzetsel
   

Zelfstandig naamwoord + werkwoord + vast voorzetsel

• verstand (zn) hebben van 
• bezwaar (zn) hebben tegen
• gebrek (zn) hebben aan

Zelfstandig naamwoord +
werkwoord + vast voorzetsel

Bijvoeglijk naamwoord + werkwoord + vast voorzetsel

• verslaafd (bn) zijn aan
• bang (bn) zijn voor
• dol (bn) zijn op 

Bijvoeglijk naamwoord +
werkwoord + vast voorzetsel

Voorzetseluitdrukkingen

Voorzetseluitdrukkingen zijn woordcombinaties die je kunt vervangen door één voorzetsel.

  

• door middel van   -->    door, met
  
• in verband met     -->    door, wegens  

Voorzetseluitdrukkingen

Een aantal voorbeelden

Zijn er nog vragen over vaste voorzetsels en voorzetseluitdrukkingen?

Aan de slag

- H3 Woordenschat
- Opdracht 1 en 2