Fictie en blok 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Fictie

Spanning in verhalen.

Realistisch of niet?

Gedichten.

Waardoor wordt een verhaal spannend?

Technieken van een schrijver om een verhaal spannend te maken

• Het verhaal speelt zich af in een enge of gevaarlijke omgeving. 
• Hoofdpersoon komt in een bedreigende of gevaarlijke situatie. 
• Onverwachte wending: er gebeurt iets anders dan je verwacht. 
• Door aanwijzingen krijg je een vermoeden hoe een verhaal afloopt, maar je weet het niet precies.
• Je bent bijna bij de ontknoping van het verhaal, maar dan is er eerst nog uitstel. De schrijver laat je wachten.
• Cliffhanger: het verhaal wordt afgebroken op een spannend moment.

Luister naar de fragmenten. Welke techniek gebruikt de schrijver?

Fragment 1 uit Mijn held de huurmoordenaar van Coen de Kort

Fragment 2 uit De executie van Daniëlle Bakhuis

Fragment 3 uit De Grijze Jager. De ruïnes van Gorlan van John Flanagan

Realistisch en niet-realistisch

Realistisch of niet en waarom?

Rijm in gedichten

Rijmende woorden staan vaak aan het einde van een zin. Dit wordt eindrijm genoemd.

Staan de woorden in dezelfde regel dan noem je dat binnenrijm. 

De huizen zijn nog donker en de dromen nog niet af

warm is het bed en warm het zachte kussen

een nachtportier gaat weer naar huis toe op een sukkeldraf

een jongen stopt het nieuws in brievenbussen

daar rijdt de eerste tram voorbij, de passagiers nog sloom

een bakker haalt de broden uit de oven

een vogel zingt de nieuwe dag toe in een hoge boom

het licht in de lantarens mag weer doven

de postsorteerders van de nacht verlaten weer hun post

de schoonmaakploegen poetsen de kantoren

een vroege vracht moet weggebracht en bij een poort gelost

en o! er worden baby’tjes geboren.

HET BLAUWE UUR – Joke van Leeuwen

uit: Dichter No7 Blauw, 2018, Plint Eindhoven

Welke vorm van rijm zie je hier?

Welke woorden rijmen? Wat valt je op?

De huizen zijn nog donker en de dromen nog niet af

warm is het bed en warm het zachte kussen

een nachtportier gaat weer naar huis toe op een sukkeldraf

een jongen stopt het nieuws in brievenbussen

daar rijdt de eerste tram voorbij, de passagiers nog sloom

een bakker haalt de broden uit de oven

een vogel zingt de nieuwe dag toe in een hoge boom

het licht in de lantarens mag weer doven

de postsorteerders van de nacht verlaten weer hun post

de schoonmaakploegen poetsen de kantoren

een vroege vracht moet weggebracht en bij een poort gelost

en o! er worden baby’tjes geboren.

HET BLAUWE UUR – Joke van Leeuwen

uit: Dichter No7 Blauw, 2018, Plint Eindhoven

Rijmschema a-b-a-b noem je een gekruist rijm

Kijk nou toch ‘s zeg, dit is Pietertje Pluim, 

dat jongetje is maar zo groot als m’n duim.

Wat zeggen z’n vader en moeder dan? 

Die zeggen: We snappen er niks meer van! 

We geven hem klontjes en Haagse beschuitjes 

en pudding en soep en tomaten en uitjes, 

en brood en spinazie en échte boter 

maar wat we ook geven, hij wordt maar niet groter! 

Hij wordt maar niet groter dan, hierzo, m’n duim 

maar is hij niet lief, onze Pietertje Pluim?

Rijmschema a-a-b-b noem je een gepaard rijm.

Opdracht

• Maak een gedichtje van minimaal 6 regels. Gebruik daarin gepaard en gekruist rijm (eindrijm dus).
• Probeer in één regel binnenrijm toe te passen. 
• Klaar? Maak dan opdracht 4 van fictie, blok 4.