Via Nova les 23 mors

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De Dood bij de Romeinen

Rituelen en de Onderwereld

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je de rol van rituelen en de onderwereld bij de Romeinse dood beschrijven.

Vertel de leerlingen wat ze aan het einde van de les zullen leren en waarom het relevant is.

De dood in de oudheid: hoeveel kinderen haalde de leeftijd van 5 jaar?

1. 80%
2. 70%
3. 60%
4. 50%

Hoe werden de schimmen van de overledenen genoemd door de Romeinen?

1. superos
2. Tartarus
3. manes
4. Elysium

Romeinse begrafenisstoet

Beschrijf kort de Romeinse kijk op de dood en maak de leerlingen nieuwsgierig naar de rol van rituelen en de onderwereld.

Romeinse grafrituelen

- het wassen en aankleden van het lichaam (purper voor consul, goud als hij triomftocht had mogen houden) 

- kleren, juwelen, dierbare bezittingen legden men op de lijkbaar

- er werden bloemen en reukwaren op de lijkbaar gegooid

- eulogie (wat is dat, denk je?)

Laat afbeeldingen zien van de rituelen en bespreek waarom deze belangrijk waren voor de Romeinen.

Romeinse begrafenisstoet

Wat is een prosopopeia?

1. Een romeins graf
2. een romeins dodenmasker
3. het nadoen van een overledene
4. het banket ter ere van een overledene

Hoe kan je zien dat de Romeinen geloofden dat de overledene doorleefde?

1. ze bouwden een graf voor hem of haar
2. ze maakten een dodenmasker
3. ze lieten eten achter bij banketten bij het graf
4. ze zetten op de grafsteen wie het was

Dit is het dodenmasker van?

Geen Romein, maar wie
(een fan van het Romeinse rijk)
was het dan wel?

1. Karel de Grote
2. Napoleon
3. Columbus
4. Michael Jackson

Ook de Romeinen maakten wassen dodenmaskers:

- gedragen door acteur in de lijkprocessie

- opgehangen in atrium met 'sfeerverlichting' als een soort van stamboom van de familie

Het masker van Agamenon

(Mykene, dus Grieks, 1500 v. Chr!!)

Het m

Het reliëf van Amiternum (ca. 50 c. Chr.), zie boek p. 121

Romeinse graven

langs de via Appia

Tombe van 

    de Rabirii

Mag het ietsje groter zijn?

Voor de allerrijksten

Columbarium voor armeren (gecremeerden)

Begraven of cremeren?

De Romeinen hadden verschillende manieren om hun doden te begraven of te cremeren, afhankelijk van hun religie en sociale status.

Zeker vanaf de uitbreiding van het christendom: meer begraving!

Leg uit dat de Romeinen hun doden op verschillende manieren behandelden en de leerlingen moeten begrijpen waarom.

Hoe zag de Onderwereld eruit?

Elyseese velden (Elysium)

Tartarus

Laat afbeeldingen zien van de onderwereld en bespreek de verschillende gebieden en goden.

Speciale tombes

de catacomben van San Callisto (Rome)

Hoeveel christenen lagen begraven in de catacomben van San Callisto?
(... en dat is maar één van de vele catacomben die Rome Rijk is)

1. 5,000
2. 15,000
3. 50,000
4. 500,000

Hoe geraakt een piramide van 35 m in Rome?

1. Augustus heeft een piramide laten afbreken en opbouwen in Rome
2. Een Romein was fan van Egypte en liet een piramide als grafplaats bouwen
3. Het is een reclamestunt van McDonald's
4. ChatGPT for life

Welk beroep oefende

Eurysaces uit?

(antwoord verderop)

Welk beroep?

1. bakker
2. gokmakelaar
3. kunstenaar
4. drugsdealer

Engelenburcht 

(tombe

van Hadrianus)