Grootmachten - Sovjet-Unie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De Sovjet-Unie als grootmacht

Ten tijde van de Koude-Oorlog (1950-1991)

Tijd van televisie en computer, 1950-2000.

Afbeelding: Maagdelijke-grondencampagne.

Terugblikken

Normaal plaats ik hier een link naar de vorige les.

In deze instructie

1. Koude Oorlog in vogelvlucht.
   
2. Wat is een grootmacht?
   
3. Geografisch perspectief.
   
4. Politiek-militair perspectief.
   
5. Sociaaleconomisch perspectief.
   
6. Cultureel-mentaal perspectief.

Televisie en computer

Video: het leerkanaal. Tijdvak 10.

Video: BOSgeschiedenis. Tijdvak 10.

Lesdoelen

Je kunt... 

1. Een korte samenvatting geven van de Koude Oorlog. 
2. De kenmerken van een grootmacht benoemen. 
3. Uitleggen waarom de Sovjet-Unie een grootmacht was vanuit vier perspectieven:

• Geografisch.
• Politiek-Militair.
• Sociaaleconomisch.
• Cultureel-mentaal.

Koude Oorlog

- Bevrijding van Europa (WOII) door o.a. Amerika en Sovjet-Unie.

- Amerika (West) en Sovjet-Unie (Oost) stonden nu tegenover elkaar.

- De wereld werd verdeeld in twee ideologische blokken.

- De spanningen liepen heel hoog op: grote dreiging atoomoorlog.

- Het was een werkelijk gevecht tussen de twee grootste machten in de wereld.

- We gaan nu inzoomen op de Sovjet-Unie 

in deze tijd.

Kapitalisme:

Vrije markt en vrijheid.

Communisme:

Gelijkheid en alles is van iedereen.

Koude Oorlog

Video JORT geschiedenis. Koude Oorlog.

Video WieWatWanneer. Koude Oorlog.

Video JORT geschiedenis. Communisme.

Afbeelding: spotprent Cubacrisis, 1962.

Wat is een grootmacht?

Kenmerken:

- Economische macht.

- Interne samenhang.

- Bijdragen aan internationale orde.

- Militaire macht.

- Soft power.

Andere grootmachten:

• Verenigde Staten.
• China.
• De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (Gouden Eeuw).

Grootmacht

Video: what is a superpower. Kan gemakkelijk via YouTube worden vertaald.

Afbeelding: Praagse Lente.

Geografisch perspectief

- Enorm gebied met natuurlijke grenzen (zoals de Romeinen).

- Nadeel: groot deel poolgebied. Doel -> IJsvrije havens vinden.

Zo kunnen ze ook importeren en exporteren. 

- Klimaat: pech en geluk. Geluk: moeilijk over te nemen (Napoleon, Hitler). Nadeel: slecht voor de landbouw -> honger.

- Wel veel grondstoffen: steenkool, ijzererts, aardolie en -gas -> industrialisatie en handel.

- Dit alles bij elkaar maakt het, ondanks problemen, een grootmacht.

Afbeelding: kaart Sovjet-Unie.

Geografie

Artikel: geografie Rusland.

Artikel: Rusland voor beginners.

Artikel: IJsvrije havens.

Grens niet perfect!

Politiek-militair perspectief

- Stalin en de Tweede Wereldoorlog.

- Marshallplan, Marshallhulp en Warschaupact.

- Ontwikkelingen.

- Cubacrisis en Praagse Lente.

- Detente/ontspanning (SALT).

- Afghanistan.

- Glasnost en perestrojka.

Afbeelding: Praagse Lente.

Politiek-militair

Artikel: communisme in de Sovjet-Unie.

Sociaaleconomisch perspectief

- Vijfjarenplannen.

- Minder oorlogsverlies dan Europa, dus snel groeien.

- Export in grondstoffen (voor industrie) groot.

- Tweede grootste economie ter wereld.

- Maagdelijke-grondencampagne.

- 'Space race'.

- Glasnost en perestrojka.

Tussen Staling en Brezjnev: mindere groei dan VS of Japan.

Afbeelding: Poster met arbeider..

Sociaaleconomisch

Artikel: Planeconomie.

Artikel: economische politiek van de Sovjet-Unie.

Artikel: economie van de Sovjet-Unie.

Cultureel-mentaal perspectief

- Soft power.

- Communisme en religie.

- Communisme boven alles.

- Censuur en propaganda.

- Praagse Lente en de Berlijnse Muur.

Afbeelding: Propagandaposter.

Cultureel-mentaal

Artikel: indoctrinatie.

Artikel: soft power.

Vanuit welk perspectief had de Sovjet-Unie de meeste macht?

Geografisch perspectief

Politiek-militair perspectief

Sociaal-economisch perspectief

Cultureel-mentaal perspectief

Leg je antwoord op de vorige vraag uit.

Ik heb de uitleg goed begrepen!

😒🙁😐🙂😃

Verdieping/uitdaging

Nu heb je meer geleerd over wat een grootmacht is en over de Sovjet-Unie in het bijzonder.

Kies zelf een grootmacht uit en doe hier onderzoek naar vanuit de verschillende perspectieven.

Er zijn veel keuzemogelijkheden: Engeland, Republiek der 7 Verenigde Nederlanden, China, VS, Rusland (nu) er zijn nog veel meer opties (laat het even controleren). 

Je kunt hiermee 1 hele punt extra bij je cijfer verdienen.