Domein P: Populatie en Ecosysteem

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Domein P: 

Populatie en Ecosysteem

Tolerantiecurve

Laat zien binnen welke grenzen van een abiotische factor een soort kan overleven.

x-as: abiotische factor

y-as: overlevingskans / populatiegrootte / aantal individuen

Symbiose

= langdurig samenleven van individuen van verschillende soorten

Mutualisme:  +/+

Parasitisme:   +/-

Commensalisme:  +/0  

Voedselketen

Begint altijd bij een producent (plant/ alg)

Pijlen in de richting van de energie

Voedselweb

* Pijlen

* Schakels (elke soort aparte schakel)

Elke stap omhoog in het trofisch niveau gaat energie verloren, waarom?

Stikstof (N₂) Is een stof die niet reageert met andere stoffen. Een plant of dier heeft er dan ook niets aan. N₂ blijft N₂.

Alleen met geweld (bliksem, hitte in een motor) bindt N₂ aan zuurstof. 

Of door sommige bacteriën bindt N₂ aan waterstof. 

Ammoniak (NH3) en ammonium (NH4+) zijn eigenlijk twee toestanden van dezelfde stof. 

Als ammoniak oplost, pikt het een H+ van water zodat NH4+ ontstaat. Als ammonium de lucht in gaat, wordt het weer NH3. 

Nitriet bestaat maar heel kort in de natuur, omdat de reactie tot nitraat heel snel gaat. Dat is goed, want nitriet is giftig.

Deze NH₃ zit binnenin een plant. Het wordt meteen gebruikt door de plant om er N-bevattende organische stoffen van te maken. Deze NH₃ komt dus niet in de grond terecht. De andere NH₃ wel.

Stikstofassimilatie is gewoon assmilatie met stikstof. Assimilatie = opbouw van grotere moleculen uit kleinere moleculen. Dus bv. opbouw van aminozuren uit nitraat (en glucose)

Besteed even een paar minuutjes aan het doornemen van de stikstofkringloop in je eigen BINAS 93F . 

De meeste onduidelijkheden vind je hiernaast toegelicht.

Hoe kan er 'N' verdwijnen uit de bodem?

anaeroob proces, verloopt allean als er geen zuurstof is

anaeroob proces, verloopt allean als er geen zuurstof is

aeroob proces, verloopt allean als er wel zuurstof is

aeroob proces, verloopt allean als er wel zuurstof is

Evolutie

Voor evolutie zijn de volgende zaken nodig:

Genetische variatie

Selectiedruk

Overerving

Mutaties

Een mutatie is een verandering in de basenvolgorde van het DNA of in het aantal chromosomen.

Bij een verandering van een gen kan het eiwit dat hierdoor wordt gecodeerd anders of niet meer gaan werken. 

--> een nieuw allel/fenotype

Recombinatie

Ook geslachtelijke voortplanting vergroot de genetische variatie binnen een populatie omdat kinderen een toevallige combinatie van de chromosomen van hun ouders krijgen (meiose).

Dit proces heet recombinatie.

Alle beschikbare genen binnen een populatie heet de genenpool.

Evolutie: veranderen van soorten

1. Mutaties en recombinatie zorgen voor genetische variatie in een populatie.

2. Individuen met een hoge fitness (gunstige allelen) in de omstandigheden waarin ze leven zullen meer nakomelingen krijgen (selectie). 

3. De gunstige allelen zullen meer gaan voorkomen in volgende generatie (survival of the fittest/overerving). 

--> Dit kan er toe leiden dat een populatie een bepaalde richting in verandert die gunstiger is binnen de omstandigheden (adaptatie).

Soortsvorming: Hoe ontstaan soorten?

Twee populaties van dezelfde soort raken van elkaar gescheiden en planten niet meer onderling voort (reproductieve isolatie)

Populaties kunnen genetisch zo van elkaar gaan verschillen (door mutaties én selectiedruk) dat ze geen vruchtbare nakomelingen meer kunnen krijgen. 

--> Er zijn twee nieuwe soorten ontstaan.

verwantschap bepalen

bouw en vorm vergelijken

soms lastig

homoloog: zelfde bouw andere functie

analoog: zelfde functie andere manier van ontstaan