Kern woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Herhaling Grammatica Woordsoorten

Deze les

-Pen en papier voor aantekeningen!

-Tien minuten uitleg moeilijke woordsoorten

-Lezen

Weektaak: H5 en 6 (morgen aftekenen)

-Verder werken aan fictie

Gram. woordsoorten

Een zelfstandig naamwoord (zn) is een woord voor een mens, die plant, ding of gevoel. 

• Een zelfstandig naamwoord heeft meestal een enkelvoud en een meervoud.
• Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken.
• Je kunt er meestal de, het of een voor zetten.
• Een eigennaam (zn-e) is ook een zelfstandig naamwoord. 

> concreet zelfstandig naamwoord (czn): is iets wat je kunt aanraken: stoel, kauwgom

> abstract zelfstandig naamwoord (azn): geeft iets aan wat je niet kunt aanraken of wat niet bestaat: liefde, week, elfje

 

Wat is een zelfstandig naamwoord

1. Vertrekken
2. Koerier
3. Geweldig
4. Manager

Concreet zelfstandig naamwoord

abstract zelfstandig naamwoord

neef

bakker

dag

Carolien

vrede

balpen

Geldrop

vriend-schap

Wat is geen zelfstandig naamwoord?

1. roepen
2. kleding
3. schaal
4. kerstkaart

Concreet zelfstandig naamwoord

abstract zelfstandig naamwoord

zomer

slager

week

Lotte

vrede

potlood

nicht

liefde

Zelfstandig naamwoord

Geen zelfstandig naamwoord

Glas

Prachtig

Honden

Vriendschap

voor

Hengelo

die

alweer

H1 Gram. woordsoorten

Er zijn drie lidwoorden: de, het, een.

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord, maar soms staan er tussen het lidwoord en het zelfstandig naamwoord nog andere woorden. 

• bepaalde lidwoorden (blw): de, het
• onbepaalde lidwoord (olw): een

Bepaalde lidwoorden zijn:

1. de, een
2. een, het
3. de, het
4. de, het, een

Welke zinnen bevatten een bepaald lidwoord?

De kat loopt naar huis.

Je kunt mij blij maken met een reep chocola.

Ik hoop niet dat de tijd bijna om is.

Het is tijd voor een lekker drankje.

In welke zin is 'het'
geen bepaald lidwoord?

1. Jij gaat het vertellen.
2. Ik zoek het boek.
3. Het meisje loopt daar.

Hoofdstuk 2

Bijvoeglijk naamwoord

Vertelt iets over het zelfstandig naamwoord.

Bv. 'Wat een spannende film.' 

Spannende vertelt iets over het ZN film.

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord 

zegt van welke stof iets gemaakt is.

Bv. 'Een zilveren armband.'  

H2 Gram. woordsoorten

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

1. Dit woord zegt iets over een werkwoord
2. Dit woord zegt iets over een voorzetsel
3. Dit woord zegt iets over een zelfstandig naamwoord
4. Dit woord zegt iets over een lidwoord

Welk bijvoeglijk naamwoord is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. De lelijke kast
2. De metalen kast
3. De grijze kast
4. De oude kast

Een bijvoeglijk naamwoord:

- staat meestal vóór het zelfstandig naamwoord

- heeft vaak een korte en een lange vorm. Bv. sterk/sterke, droog/droge, gek/gekke

- Kent de 'trappen van vergelijking. Bv. gaaf-gaver-gaafst

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord:

- heeft maar één vorm en eindigt vaak op -en. Bv. koperen, houten. 

- staat altijd vóór het z.n. 

- heeft géén trappen van vergelijking.

H2 Gram. woordsoorten

blauwe

langzame

mooie

jas

tafel

fiets

Bijvoeglijk naamwoord

de

het

Zelfstandignaamwoord

Onbepaald lidwoord

Bepaald lidwoord

een

H5/6 Gram. woordsoorten

Persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw.)

Een persoonlijk voornaamwoord duidt een persoon, dier of ding aan. 

VB. Zij verloren de wedstrijd. Pas op, hij bijt! Ik heb het op tafel gelegd.

Wat is een persoonlijk voornaamwoord?

1. Mijn, jouw, haar, uw, ons, jullie etc.
2. Ik, jij, hij, zij, wij, jullie etc.
3. Wijst iets aan: deze, die, dit en dat
4. Plakt twee zinnen aan elkaar

persoonlijk voornaamwoord

Zij

geeft

de

kaarten

aan

ons.

Hebt

u

ons

gezien

tijdens

dat

feestje

van

hem.

HET kan ook een persoonlijk voornaamwoord zijn...

1. Jazeker!
2. Nee!
3. Ik weet het echt niet...

H3 Gram. woordsoorten

Bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw.)

Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is, een bezit. Het staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort. 

VB: jullie tuin, ons feest, jouw beste vriend

Maar: de tuin is van jullie > in dit geval is 'jullie' een pers. vnw.

 

persoonlijk voornaamwoord

bezittelijk voornaamwoord

jullie

me

je

haar

hij

uw

ons

ze

hun

zijn

jouw

hem

Sleep het juiste bezittelijk voornaamwoord naar het juiste persoonlijk voornaamwoord.

ik

jij

hij

wij

zij (meervoud)

zijn

hun

mijn

onze

jouw

Maakt haar verhaal jou ook zo vrolijk?

werkwoord

bezittelijk voornaamwoord

zelfstandig naamwoord

persoonlijk voornaamwoord

Maakt

haar

verhaal

jou

Bijwoord

- geeft extra informatie over:

1. Een werkwoord

2. Een bijvoeglijk naamwoord

3. Een ander bijwoord.

Hoe kan hij zo hard rennen?

Hard --> zegt iets over het werkwoord 'rennen'.

Zo --> zegt iets over het bijwoord 'hard'.

Bijwoord

Een bijwoord zegt iets over een bijvoeglijk naamwoord:  

Zij is een heel goede leerling.

of over een werkwoord:  Die auto rijdt hard. 

Een bijwoord kan ook iets zeggen over een ander bijwoord:

Die auto rijdt heel hard.

Soms zegt een bijwoord iets over een zinsdeel of een hele zin:

Gelukkig is het probleem opgelost.

Controle ...bijwoord

Een bijwoord (bw) geeft een tijd, plaats, frequentie, 

ontkenning, graad of hoeveelheid aan. 

En ook....:)

Voorbeelden: niet, toch, ook, vaak, erg

Nakijken kern opdr. 1

a. ZN: Musical, Sunset Boulevard, LW: de, het, de

b.ZN: regie, musical, zin, woord, BN: ouderwets, goede,
LW: de, het

c. ZN: privacywet, weken, werking, sportverenigingen, Nederland, administratie, orde, BN: nieuwe, Europese, LW: de

d. ZN: sportverenigingen, toestemming, ouders, foto's, jeugdleden

e. ZN: aantal, vliegbewegingen, Schiphol, jaren, BN: afgelopen, LW: het, de

f. ZN: circusvrachtwagen, olifanten, maandag, snelweg, Spanje. LW: een, een

Leesboek

Uit/niet mee? Weektaak