Nova 8.1 Geluid maken en horen

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

H8.1 Geluid maken en horen

Geluidsbronnen

Een voorwerp dat geluid maakt, noem je een geluidsbron. Veel geluidsbronnen zijn door mensen gemaakt, bijvoorbeeld muziekinstrumenten, machines, motoren en luidsprekers (figuur 1).

Trillingen

Geluid ontstaat als een geluidsbron trillingen veroorzaakt. 

• Bij je stem zijn het de stembanden die trillen. 

• Bij een luidspreker is het de conus die trilt. 

• Bij een gitaar zijn het de snaren die trillen.

Die trilling hoor je als geluid, doordat de trilling zich vanaf de geluidsbron naar je oren verplaatst. 

Van de geluidsbron naar je oren 

De conus van de luidspreker trilt/beweegt snel heen en weer. 

• conus naar buiten -> lucht wordt samengeperst, moleculen dichter op elkaar, hogere luchtdruk. 
• conus naar binnen-> lucht wordt iets ‘verdund’, moleculen meer ruimte, luchtdruk daalt

Doordat de moleculen met elkaar botsen geven ze de beweging aan elkaar door.

In dit figuur is getekend hoe het geluid van een luidspreker zich verspreidt.

Als de conus naar buiten gaat, wordt de lucht rond de conus een klein beetje samengeperst. Als de conus naar binnen gaat, wordt de lucht iets ‘verdund’. Daardoor verandert de luchtdruk steeds een klein beetje en gaat de lucht in alle richtingen trillen.

phet.colorado.edu

De tussenstof 

Je kunt een geluid alleen horen als er een tussenstof is: een stof waardoor de trillingen zich kunnen verplaatsen van de geluidsbron naar je oren. 

• Lucht
• Vaste stoffen (metalen, botten schedel) 
• Vloeistoffen

 

De geluidssnelheid

Geluid heeft tijd nodig om zich door een stof te verplaatsen. 

 

De snelheid is afhankelijk van de soort stof.

De geluidssnelheid in lucht is ongeveer 

340 meter per seconde (≈ 1225 km/h).

Geluidssnelheid in andere stoffen

Geluid verplaatst zich in lucht met een snelheid van ongeveer 340 m/s. 

In andere stoffen is de geluidssnelheid vaak veel groter. 

Geluid beweegt bijvoorbeeld wel 4,5 keer zo snel in water als in lucht. 

1

2

Geluidssnelheid

Filmpje

Geluidssnelheid

Opdracht 1

1

Uitwerking opdracht 1

Opdracht 2

v = 1510 m/s

1

Uitwerking opdracht 2

Het antwoord moet je door 2 delen, want je hebt nu heen en terug uitgerekend. De diepte van de zee is een enkele reis.

2

Geluid horen

Als geluidstrillingen het oor bereiken, gaat het trommelvlies ook trillen. 

• Het trommelvlies beweegt naar buiten als de luchtdruk bij A lager wordt. 

• Het trommelvlies beweegt naar binnen als de luchtdruk bij A hoger wordt.

Zintuigcellen nemen deze beweging waar en geven dat door aan de hersenen.

Samenvatting

Strottenhoofd met stembanden

• Stembanden zijn stevige vliezen.
• Bij ademhaling staan stembanden open, als je spreekt zijn ze gesloten -> lucht door de stemspleet -> stembanden gaan dan trillen

Kan je geluid ook zien?