Les 2

Lesweek 2
Fracturen onderste extremiteiten en bovenste extremiteiten


Osteoporose en artrose

1 / 31
next
Slide 1: Slide
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 3

This lesson contains 31 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 120 min

Items in this lesson

Lesweek 2
Fracturen onderste extremiteiten en bovenste extremiteiten


Osteoporose en artrose

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

Planning
Lesdoelen
Theorie
Opdracht
Evaluatie
Huiswerk

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Vragen over het huiswerk
Lees onderstaande theorie uit de boeken van TM: 

Ziekenhuis 1 n4 Paragraaf - eDition (thiememeulenhoff.nl)
Module 6, Hoofdstuk 19 Breuken van de onderste extremiteiten

Ziekenhuis 1 n4 Paragraaf - eDition (thiememeulenhoff.nl)
Module 6, Hoofdstuk 20 Breuken van de bovenste extremiteiten

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

Leerdoelen
Aan het einde van de les weet je wat een collumfractuur is en hoe je dit kunt herkennen
Aan het einde van de les kun je uitleggen wat een malleolairfractuur is

Aan het einde van de les weet je wat osteoporose betekend
Aan het einde van de les kun je uitleggen wat artrose inhoud

Slide 4 - Slide

- Legt uit wat een collumfractuur inhoud en hoe je dit snel kan herkennen
- Legt de verschillen uit tussen een laterale, pertrochantere en subtrochantere fractuur
van het femur zijn
- Legt uit wat heupkopnecrose inhoud en waardoor dit kan ontstaan
- Benoemt de drie mogelijkheden voor behandeling van een collumfractuur en legt deze kort uit
- Legt uit wat een malleolairfractuur inhoud en benoemt de drie vormen
- Benoemt het verschil in locatie van beide fracturen van de bovenarm
- Legt uit welke behandeling er gedaan wordt bij een subcapitale humerusfractuur en
een humerusschachtfractuur
- Benoemt wat een greenstick fractuur is en bij welke leeftijdsgroep dit vaak voorkomt

Wat behoort tot je onderste extremiteiten?

Slide 5 - Mind map

Bekken ( darmbeen, zitbeen, schaambeen)
Heupgewricht en dijbeen
onderbeen
Voet

Met de onderste extremiteiten van het lichaam worden de benen, vanaf de heupen tot aan de voeten, bedoeld

Slide 6 - Video

This item has no instructions

Heupfracturen
> 75 jaar tgv een val
Meest voorkomend is de mediale collumfractuur ( dijbeenhalsfractuur)
Cave heupkopnecrose
Laterale collumfractuur
Petrochantere femurfractuur
Subtrochantere femurfractuur

Slide 7 - Slide

De meest voorkomende heupfracturen die zich buiten het kapsel bevinden, zijn de:
laterale collumfractuur: deze fractuur ligt buiten het gewrichtskapsel;
pertrochantere femurfractuur: deze fractuur bestaat vaak uit meerdere fragmenten en is daardoor minder stabiel en stevig, de fractuurlijn loopt door de beide trochanters van het dijbeen;
subtrochantere femurfractuur; deze fractuur bevindt zich direct onder de trochanter major en komt zelden voor en als hij voorkomt, dan is dit bij zorgvragers met een ziekte waarbij de sterkte van het bot is aangetast.
Symptomen
Pijn in de lies
een bult, zwelling en blauwe plek op de heup
een korter been of een been dat naar buiten is gedraaid
Niet meer op het been staan
( het lukt niet om de hiel op te tillen in lighouding) 
het gewricht kan gemakkelijk buigen/ juist helemaal nite meer buigen

Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Waar zit de breuk

Slide 9 - Slide

This item has no instructions

Chirurgische behandeling

Slide 10 - Slide

This item has no instructions

Slide 11 - Link

This item has no instructions

 malleolair fractuur/ enkelbreuk

Slide 12 - Slide

Een malleolaire fractuur is een fractuur van het enkelgewricht. Het kan een fractuur zijn van de binnenenkel (malleolus medialis), buitenenkel (malleolus lateralis), of aan de achterzijde van de malleolus (malleolus tertius). 
Wat behoort er tot de bovenste extremiteiten

Slide 13 - Open question

Bovenarm ( humerus)
onderarm spaakbeen en ellepijp

De bovenste extremiteit bestaat uit de arm en de schoudergordel en is slechts door één gewricht met de romp verbonden: het gewricht tussen het sleutelbeen en het borstbeen. Dit is een klein en zeer beweeglijk gewricht en mede hierdoor is de arm op een losse manier verbonden met de romp
Fracturen aan de bovenarm
Fracturen van de bovenarm (humerus) zijn te verdelen naar de plaats van de fractuur, namelijk de subcapitale humerusfractuur en humerusschachtfractuur.


Greenstick/ twijgbreukje bij jonge kinderen. Botje is niet helemaal door

Slide 14 - Slide

De subcapitale humerusfractuur bevindt zich net onder de kop van het opperarmbeen. 

Slide 15 - Video

This item has no instructions

Osteoporose en artrose
Les 4

Slide 16 - Slide

- Legt uit wat osteoporose betekend
- Legt uit welke oorzaken, symptomen, onderzoeken en behandeling er zijn bij het
ziektebeeld osteoporose
- Legt uit wat artrose betekend en welke medische naam hiervoor vaak gebruikt wordt vanwege de gevolgen van deze ziekte
- Legt uit welke oorzaken, symptomen, onderzoeken en behandeling er zijn bij het ziektebeeld artrose
- Benoemt het verschil tussen primaire en secundaire vormen van artrose
- Benoemt welke leefstijladviezen aan zorgvragers gegeven worden rondom osteoporose en artrose

Osteoporose
Botten  verliezen hun stevigheid
Botmineraaldichtheid of botmassa zo laag wordt dat de botten broos worden dan spreken we van botontkalking of osteoporose
Sneller fracturen zonder directe oorzaak, vaker bij vrouwen
Behandeling: op de symptomen, pijnstilling, hormonen, voedingssupplementen, leefstijl 

Slide 17 - Slide

vrouw, ouder dan 60, verstoorde hormoonhuishouding, schildklieraandoening, voedingsdeficienties, ongezonde leefstijl. weinig zonlicht (vitD) medicijnen ( cortico's, anti-epileptica, anti-hormonale therapie) breuken die ontstaan boven de 50jaar, laag BMI, aanwezigheid van osteoporose in de familie

Slide 18 - Slide

Osteoporose ontstaat wanneer het bot sneller wordt afgebroken dan nieuw bot wordt aangemaakt. Het bot is een levend weefsel dat zich voortdurend vernieuwt. De aanmaak en de afbraak van botweefsel gaan hand in hand. De piekbotmassa of de maximale hoeveelheid botmassa die men opbouwt, wordt over het algemeen bereikt rond de leeftijd van 35 jaar. Daarna wordt minder bot aangemaakt dan er wordt afgebroken en neemt het "botkapitaal" af en wordt het beendergestel brozer. Hoe ouder men wordt, hoe meer bot verloren gaat. Bij vrouwen verloopt dit proces vanaf de menopauze sneller dan bij mannen. Dit verklaart waarom osteoporose vooral vrouwen treft. 
DEXA
Dual Energy X-ray Absorptiometry

Met rontgen meten we de botminderaaldichtheid van de onderste wervels en de heupen

Slide 19 - Slide

This item has no instructions

Slide 20 - Video

This item has no instructions

Artrose
Degeneratie van het kraakbeen in het gewricht, hele gewricht is aangedaan!
 Bij artrose nemen de hoeveelheid en de kwaliteit van het kraakbeen af. De ruimte tussen de botdelen wordt kleiner en de uiteinden van de botten gaan tegen elkaar aan schuren

Kraakbeen beschadigd. Pijn en stijfheid als gevolg

Slide 21 - Slide

Degeneratie is achteruitgang waarbij bepaalde eigenschappen verloren gaan. Degeneratie is het tegenovergestelde van progressie.

- Legt uit wat artrose betekend en welke medische naam hiervoor vaak gebruikt wordt vanwege de gevolgen van deze ziekte -> REUMA

artritis kan tot artrose lijden. Vandaar dat het belangrijk is om snel in te grijpen bij artritis aangezien dat alleen een ontsteking is
Voorkeursplaats
Nek, lage rug, schouders, pols, duim, heup, knie en enkel

Deze gewrichten lijden het meest onder overbelasting
Overbelasting door: overgewicht, langdurig verkeerde houding, zware werkzaamheden, erfelijkheid, 
Gewricht is onstabiel geworden

Slide 22 - Slide

This item has no instructions

Welke kenmerken denk je dat artrose geeft?

Slide 23 - Open question

pijn, later ook in rust pijn
( startpijn) Stijfheid van gewricht
crepitaties
onzeker lopen door spier minder getraind wordt, minder stabiliteit
Stand van gewricht kan veranderen
Kleine stokjes bot kunnen los raken
Diagnose
De diagnose wordt gesteld op basis van de klachten, de voorgeschiedenis, lichamelijk onderzoek en röntgenfoto’s. Eventueel wordt bloedonderzoek verricht, maar dat is voornamelijk om andere aandoeningen zoals reumatoïde artritis uit te sluiten.

Slide 24 - Slide

Voorgescheidenis
LO
Bloedonderzoek: CRP, bezinking en anti-CCP test ( afweergeralateerde eiwitten in het bloed zogenaamde reumafacoren) 
Wat is primaire atrose
Wat is secundaire artrose?

Slide 25 - Mind map

Primaire artrose:
Artrose zonder aanwijsbare oorzaak noemen we primaire of idiopathische artrose. Hieronder valt ook de artrose die optreedt bij veroudering. Bij het ouder worden is artrose eigenlijk een normaal proces. 

Secundaire artrose:
Dit is artrose die veroorzaakt wordt door een onderliggende oorzaak, zoals een ongeluk of aangeboren scheefstand. Door belasting - onder andere door het eigen lichaamsgewicht - wordt er steeds meer kraakbeen afgebroken en steeds minder kraakbeen aangemaakt.
Behandeling
Pijnstilling ( ontstekingsremmend NSAID"S en maagbeschermers) 
Beweging ( zwemmen en fietsen) 
Ontsteking dan corticosteroïden injectie/ tablet
DMARD's 
zenuwblok overwegen
Uiteindelijk kan OK helpend zijn

Slide 26 - Slide

DMARD’s (disease modifying antirheumatic drugs). Deze middelen beïnvloeden de afweerreactie en daarmee het proces van reumatoïde artritis. Ze worden vooral ingezet om gewrichtsbeschadigingen door de ontsteking te voorkomen. Het duurt vaak enkele maanden voordat de effecten van deze medicijnen merkbaar zijn
Begrippen
Osteoporose, artrose ( primair en secundair)  synovia
Reumatroide artritis
Gonartrose ( = artrose van kniegewricht)
Coxartrose ( artrose van heupgewricht
Spondylartrose ( artrose van wervelkolom) 

Slide 27 - Slide

synovia ( gewrichtssmeer) 
Wat is het verschil tussen osteoporose en artose?

Slide 28 - Open question

Het verschil is dus dat bij artrose de laag kraakbeen af neemt tussen de gewrichten en dat bij osteoporose de botdichtheid afneemt in het bot zelf
Welke leefstijladviezen zou je geven bij osteoporose en artrose?

Slide 29 - Mind map

Blijf in beweging
Eet gezond, voldoende calcium en vit D supplement
Let op uw gewicht, stop met alcohol en roken
Voorkom overbelasting, voorkom vallen
Voldoende rust
Evaluatie
Wat is een collumfractuur?
Wat is een malleolairfractuur?

Artrose treed op door....

Osteoprose komt voor bij......?

Slide 30 - Slide

This item has no instructions

Huiswerk
Thieme opdrachten die bij A&P les 3 en 4 horen zie studiehandleiding
Pathologie n3/4 Paragraaf - eDition (thiememeulenhoff.nl)
Module 10, hoofdstukken 1.3, 1.5 en 1.6
 Pathologie n3/4 Paragraaf - eDition (thiememeulenhoff.nl)
Module 12, hoofdstuk 1.1.6

Slide 31 - Slide

This item has no instructions