verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

mondholte/keelholte

1

slokdarm

2

maag

3

maagportier

4

twaalfvingerige darm

5

alvleesklier

6

lever

7

galblaas

8

dunne darm

9

blinde darm

10

dikke darm

11

endeldarm

12

-Klaar? controleer met binas

-bespreken antwoorden

Vertering

Vertering gebeurt in het maagdarmkanaal.

Verteringsklieren voegen veteringssappen toe met daarin enzymen.

Mechanisch en chemisch

Een appel in zijn geheel is moeilijk doorslikken. Speeksel helpt, maar kauwen is nodig.  Verteren (of: kleiner maken) is begonnen!

Bij verkleinen van voedingsmiddelen wordt oppervlak groter. Enzymen kunnen zo beter binden aan het substraat. 

Verteren kan ook chemisch: gal en maagzuur. Enzymen vallen ook onder chemische vertering.

Maagsap

Maagsap heeft pH van 1,5-3,5

Maag maakt pepsinogeen.

Inactief pro-enzym

wordt actief door maagzuur

Door positieve terugkoppeling wordt pepsine gevormd.

slijm voorkomt afbreken maagwand

Maag

Maagportier opent af en toe om voedsel door te laten.

Wordt geregeld door pH.

> Dicht bij lage pH in 12-vingerige darm

> Open bij hoge pH in 12-vingerige darm

Darmen

12-vingerige darm

eerste deel dunne darm

vindt veel vertering plaats

gal toegevoegd vanuit lever (emulgeert vet) en alvleessappen vanuit alvleesklier

Darmen

Dunne darm

Laatste ronde vertering

Opname van stoffen

Dikke darm

Opname van water (met name van verteringssappen)

Vertering door darmbacteriën

Endeldarm

Opname water en verzamelen onverteerde resten

afbreken van eiwitten

afbraak koolhydraten

afbraak van vet

Enzymen

Enzymen doen hun taak het best bij bepaalde omstandigheden: optimum.

Er is een optimum voor pH en voor temperatuur.

Problemen die ontstaan:

- lage pH: enzymen vervormen (=tijdelijk)

- hoge temperaturen: enzymen denatureren (= blijvend onwerkzaam).

- lage temperaturen: minder bindingen tussen enzym en substraat.

Als de lever teveel alcohol te verwerken krijgt, is er een grote kans op een leverbeschadiging. Welk proces in het darmkanaal kan minder goed verlopen als gevolg van een leverbeschadiging?

1. De darmperistaltiek.
2. De vertering van eiwitten.
3. De vertering van koolhydraten.
4. De vertering van de vetten.

Sommige soorten darmbacteriën breken plantenvezels af tot kleine vetzuren met slechts een paar C-atomen. Je darmcellen nemen die vetzuren op, gebruiken een deel en brengen de rest in je bloed. Licht toe dat mensen met deze darmbacteriën eerder kans hebben om in gewicht toe te nemen dan mensen die de dezelfde plantenvezels en dezelfde hoeveelheid voedsel eten, maar deze bacteriën niet hebben.

Soms besluiten artsen de galblaas te verwijderen om herhaling van galsteenvorming te voorkomen. Na de verwijdering loopt de gal rechtsreeks de twaalfvingerige darm in. Dit kan diarreeklachten geven. Licht dat toe.

Vetbollen worden kleine vetbolletjes.

Je noemt dit .....
de stof die dit doet is ....

1. Peristaltiek ..... alvleessap
2. Vertering van vet .... speeksel
3. Emulgeren ..... gal
4. Klierwerking..... alvleessap

Waarom maken de cellen van de maagwand het onwerkzame enzym pepsinogeen en niet meteen pepsine?

1. Omdat anders pepsine alweer kapot is als het het voedsel bereikt
2. Omdat anders pepsine de eiwitten in de cellen die het maken verteert
3. Omdat anders pepsine het voedsel niet goed kan bereiken
4. Omdat dat biologisch niet mogelijk is

Het eindproduct van de vertering van zetmeel is

1. amylose
2. maltose
3. glucose
4. lactose

Welke verteringsappen kunnen eiwitten verteren? Sleep alleen de verteringsappen die dat kunnen naar het vak.

Verteringsappen die eiwitten kunnen verteren

Alvleessap

Maagzuur

speeksel

darmsap

Gal

Bij kinderen kan een te korte darm leiden tot een verminderde groei. Verklaar hoe een te korte darm leidt tot een groeiachterstand.

biologiepagina.nl