Staatsinrichting Deel 2

Workshop Staatsinrichting
1870 - nu
1 / 51
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolmavoLeerjaar 4

This lesson contains 51 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 120 min

Items in this lesson

Workshop Staatsinrichting
1870 - nu

Slide 1 - Slide

Doel:
Overzicht krijgen van NL in de 19e en 20ste eeuw.

Vragen stellen! Onderdelen niet helemaal duidelijk: vraag het!

Slide 2 - Slide

Overzicht van vandaag: 

1870: Sociale Kwestie

1917: Pacificatie 

1929: Grote Depressie
1945: Wederopbouw 
1960: Ontzuiling
Verzuiling

Algemeen (mannen)kiesrecht
Bijzonder onderwijs


Feminisme en emancipatie
Paars en populisme

Slide 3 - Slide

De Sociale Kwestie

Slide 4 - Slide

Wat is de Sociale Kwestie? 
  • Een kwestie is een probleem

  • De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.

  • Eind 19e eeuw.

  • Vooral in de steden.

Slide 5 - Slide

Wat is de Sociale Kwestie? 
  • ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

  • Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen

  • Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

Slide 6 - Slide

Wie helpt de arbeiders? 
  • Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

  • Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

  • Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Slide 7 - Slide

Wie helpt de arbeiders? 

  • Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts)

  • Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen

Slide 8 - Slide

Liberalen

  • Nachtwakersstaat: overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid

  • Economie helemaal vrij laten

  • Sociale wetten kosten teveel geld

Slide 9 - Slide

Socialisten
  • Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen

  • Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)

  • Om dit te bereiken: strijd voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)

Slide 10 - Slide

Confessionelen
  • Confessie=geloof (Protestant/Rooms-katholiek)

  • Ongelijkheid omdat God het zo wil

  • Goede christenen helpen elkaar

  • Werkgevers en werknemers moeten er samen uitkomen

Slide 11 - Slide

Van liefdadigheid naar sociale wetten

  • 'Kinderwetje van Van Houten' (1874)

  • Leerplichtwet (1900), 
  • Woningwet (1901),
  • Ongevallenwet (1901)

  • Let op: Meestal waren de uitkeringen erg laag en voor korte tijd

    Slide 12 - Slide

    Vóór de Woningwet...
    ...na de Woningwet

    Slide 13 - Slide

    De verzuiling van Nederland
    Aan het einde van de 19e eeuw richtten protestanten eigen kranten, universiteiten, politieke partijen etc op.

         --> Meer invloed in de samenleving
         --> De andere groepen volgden het voorbeeld.

    Zo ontstond de verzuiling van Nederland.

    Slide 14 - Slide

    Slide 15 - Slide

    Slide 16 - Video

    In de politiek
    • De leiders van de zuilen hadden wel contact met elkaar, vooral in de politiek.
    • In de oorlog werkte alle zuilen samen tegen de Duitsers, dit hoopten ze voort te zetten na
      WO II: de doorbraakgedachte.
    • Toch bleven mensen tot ver in de jaren '60 trouw aan hun zuil.

    Slide 17 - Slide

    Uitingsvormen van de Verzuiling:

    Slide 18 - Slide

    Bij welke zuilen horen de volgende bronnen?

    Slide 19 - Slide

    Slide 20 - Slide

    Bij welke zuil hoort deze bron?
    A
    Liberalen
    B
    protestanten
    C
    socialisten
    D
    katholieken

    Slide 21 - Quiz

    Slide 22 - Slide

    Bij welke zuil hoort deze bron?
    A
    Liberalen
    B
    protestanten
    C
    socialisten
    D
    katholieken

    Slide 23 - Quiz

    Slide 24 - Slide

    Bij welke zuil hoort deze bron?
    A
    Liberalen
    B
    protestanten
    C
    socialisten
    D
    katholieken

    Slide 25 - Quiz

    ONTZUILING


    JONGEREN:
    • Hogere opleiding
    • Ontkerkelijking
    • Doen hun "eigen ding"
    • Meer geld
    • Meer ontspanning

    Slide 26 - Slide

    Ontzuiling vanaf jaren '60
    • Ontzuilde partijen (D66)

    • Samenwerking katholiek en protestant (CDA)

    • Ontzuilde kranten 

    • Ontzuilde omroepen (RTL)
    • Ontzuilde docenten in christelijk onderwijs

    • Ontzuilde vakbond (FNV)

    • Ontzuilde werkgeversorganisaties (VNO-NCW)

    Slide 27 - Slide

    Maar: zuilen blijven bestaan...



    • Nog steeds verzuilde partijen (VVD, SGP, SP, CU, PvdA)
    • Nog steeds verzuilde omroepen (KRO, VPRO, EO)
    • Opkomst islamitische zuil
    • Speciaal onderwijs (Katholiek, protestant, islamitsch)

    Slide 28 - Slide

    Vragen?

    Maak de vragen van deel 1.
    Ongeveer 5 minuten
    Daarna bespreken

    Slide 29 - Slide

    Schoolstrijd
    - Schoolstrijd: liberale regering stichtte openbare scholen --> voor iedereen toegankelijk
    - katholieken en protestanten wilden bijzondere scholen = katholieke en protestantse scholen.
    - regering wilde deze scholen niet subsidiëren --> schoolstrijd --> liberalen en socialisten <--> katholieken en protestanten
                                                      (confessionelen)

    Slide 30 - Slide

    Anti -Revolutionaire Partij


    Protestanten:
    Abraham Kuyper
    Kleine luyden
    stemrecht voor elk oudste lid van het gezin

    Slide 31 - Slide

    Katholieken


    • Herman Schaepman  katholiek

    • Rooms-Katholieke Staatspartij (RKSP) 

    • Baseerde zich op Bijbelse normen, volgens de katholieke leer

    • eerste priester als volksvertegenwoordiger in 1880 


    Slide 32 - Slide

    SDAP (Sociaal Democratische Arbeiders Partij)
    ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

    Slide 33 - Slide

                                                                              pacificatie 1917 
                                                                          maken afsluiting.
    Pacificatie 1917

    Slide 34 - Slide

    Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (1)
    • Er komt een einde aan de Schoolstrijd: zowel Openbaar- als Bijzonder onderwijs krijgen nu geld van de overheid

    • Er komt Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)

    • Er komt kiesrecht voor vrouwen (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)

    Slide 35 - Slide

    Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (2)
    • Er komt een verandering van het kiesstelsel: het districtenstelsel wordt vervangen door evenredige vertegenwoordiging. Dit hebben we tegenwoordig nog steeds.

    • Einde van de politieke macht van de Liberalen: pas in 2010 komt er weer een Liberale minister-president, Mark Rutte

    Slide 36 - Slide

    Nederland na '45: Feminisme en emancipatie

    Slide 37 - Slide

    Slide 38 - Video

    De positie van de vrouw

    • Vrouw niet gelijk aan de man
    • Weinig rechten
    • Hard werken, verantwoordelijk voor het gezin
    • Noot: In veel landen is dat nog steeds het geval... 

    Slide 39 - Slide

     Feminisme 
    Feminisme: Streven naar gelijke rechten van vrouwen

    -isme = ideaal




    Slide 40 - Slide

    Eerste 

    feministische golf

    Rond 1900

    Slide 41 - Slide


    Vereeniging voor 
    Vrouwenkiesrecht (VVVK)


    Wilhelmina Drucker
    Aletta Jacobs

    Slide 42 - Slide

    Doelen:




    1: Vrouwenkiesrecht!

    2: Toegang tot hoger onderwijs!

    3: Recht op ¨arbeid¨

    Slide 43 - Slide

    Tegenstanders
    • 'Onfatsoenlijk'

    • 'De rol van de vrouw is binnenshuis'

    • 'De vrouw is een moeder'

    • 'Politiek is geen plek voor vrouwen'

    Slide 44 - Slide

    Aletta Jacobs
    Eerste vrouwelijk arts van Nederland
    Streed voor vrouwenrechten

    Slide 45 - Slide

    Jaren '60: veranderingen

    1. Handelingsbekwaamheid afgeschaft
    2. Eerste vrouwelijke minister (Marga Klompé)
    3. Ontslagregeling afgeschaft

    Slide 46 - Slide

    Oorzaken veranderingen:

    1. Groei van de economie
    2. Vrouwen gingen doorleren
    3. Huishouden kost minder tijd
    4. Vrouwen kregen minder kinderen 

    Slide 47 - Slide

    Tweede

    feministische golf

    midden jaren 60!

    Slide 48 - Slide

    Doelen:






    1: Traditionele rollenpatroon sneller doorbreken!
    2: Gelijk loon voor gelijk werk!
    3: Geen verbod op abortus!

    Slide 49 - Slide

    De Dolle Mina's 

    • Protesten tegen ongelijkheid
    • Op ludieke wijze aandacht vragen

    Slide 50 - Slide

    Vragen?

    Maak de vragen van deel 2.
    Ongeveer 5 minuten
    Daarna bespreken

    Slide 51 - Slide