pgf 4.1: duurzaam ontwikkelen oc2e

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

4.1: Duurzaam ontwikkelen

programma

15 min: uitleg 4.1

20 min: zelfstandig werken

5 min: terugblik

Hoe komt het dat planeet aarde koorts heeft?

Leerdoelen 

1: Hoe komt de draagkracht van de aarde in gevaar?

2: Wat houdt de ecologische voetafdruk in?
3: Waarom is een duurzame ontwikkeling nodig?
4: Hoe kun je de ecologische voetafdruk van verschillende landen van een kaart aflezen?

Draagkracht

De draagkracht van de aarde komt in gevaar. Dit is het vermogen van de aarde om alle mensen te kunnen laten leven, zonder schade aan te richten aan onze leefomgeving.

Twee redenen waardoor we de draagkracht in gevaar brengen zijn...

1

Waarom maken we ons zorgen om
de groeiende bevolking en rijkdom?

Jaar	2023	2100
Bevolking (aantal mensen)	8 miljard	11 miljard
Hoeveel grond is er per persoon beschikbaar?	1,8 hectare	1,1 hectare
Hoeveel grond gebruiken we nu gemiddeld?	2,8 hectare	?

havo begrip= bevolkingsprognose

Draagkracht in gevaar

1: Bevolkingsgroei
We moeten beschikbare energiebronnen delen met meer mensen.

2: Toenemende welvaart

Mensen worden rijker en kopen meer producten die veel energie kosten.

2

Jouw eten reist

De Nutella op je brood bestaat ingrediënten vanuit de hele wereld: 

-Hazelnoten uit Turkije
-Palmolie uit Maleisië
-Cacao uit Nigeria
-Suiker uit Brazilië
-Vanille uit China

Vraag: Waarom importeren we deze ingrediënten uit het buitenland?

4

Antwoord: deze producten groeien alleen in bepaalde klimaten buiten Nederland. Ook is de productie van deze producten daar goedkoper.

De reis kost wat...

Het verbouwen van deze ingrediënten kost ruimte en het transport ervan kost energie. Op deze manier kun je alles wat je koopt, eet en gebruikt uitrekenen naar de hoeveelheid ruimte die daar voor nodig is. 

Deze berekening heet de ecologische voetafdruk. 

Hoe kun je duurzaam omgaan met je eten?

Cacaoplantage, Nigeria

Palmolie veld, Maleisië

4

Niet duurzaam eten

Wel duurzaam eten

Aardbeien in de winter eten

Aardbeien in de zomer eten

Appels geïmporteerd uit Spanje eten

Appels uit Nederland eten

Welke boodschap heeft dit filmpje?

Huiswerk voor vrijdag

MAAKWERK
-4.1: opdrachten 1 t/m 7 havo en 1 t/m 5 mavo.
-oefentoets op It's Learning
-samenvatting

LEERWERK
-filmpjes op It's Learning
-topografie Wereld (komt de volgende les aan bod)

Duurzame ontwikkeling

Als iedereen op de wereld zoals een Nederlander zou leven, dan zouden we 3,5 aardes nodig hebben! Toch moeten we het doen met één aarde...

Daarom moeten we meer investeren in duurzame ontwikkeling: blijven consumeren en produceren zonder dat grondstoffen opraken en zodat de aarde leefbaar blijft. 

5

Vraag: Op welke manier kun jij duurzaam omgaan met je spullen?

Bekijk bron 6 op blz. 75

Vraag 1: Wat is de titel van deze bron?

Vraag 2: Een hectare is ongeveer zo groot als een voetbalveld.
Hoeveel hectare grond heeft een Australiër gemiddeld nodig?

Vraag 3: Hoeveel hectare grond heeft iemand uit Marokko gemiddeld nodig?

Vraag 4: Welke relatie is er tussen rijkdom en ecologische voetafdruk?

6

Bij de productie van één kilo rundvlees verbruik je 20.000 liter water en bij de productie van één kilo sla verbruik je 236 liter.

Waarom verbruik je meer water bij de productie van vlees?

havo

Het water wordt gebruikt om eerst gras en hooi te laten groeien die vervolgens door koeien gegeten worden om te kunnen groeien. Koeien zijn grote eters, dus is er veel gras nodig. Bij het slachten en schoonmaken heb je ook veel water nodig om er vervolgens vlees van te maken.

Een krop sla of een ander stuk groente eten wij direct. 

Stelling: Stoppen met het eten van vlees maakt mijn leven duurzamer.

Bedenk een voor- en tegenargument voor deze stelling.

havo

Waarom vormen landen zoals India en
China een grote bedreiging voor de draagkracht?

Havo

Huiswerk 

Voor mavo en havo: 
-Maken paragraaf 1: online methode.
-Maken samenvatting paragraaf 1.
-Je ecologische voetafdruk berekenen (zie planner).

Extra havo:
-Werkblad 1 maken.

Terugblik

Schrijf in je aantekeningenschrift zoveel mogelijk dingen op die je tijdens deze les hebt geleerd.

Hier krijg je twee minuten voor.