5.5 vrienden worden vijand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

Welkom in de geschiedenisles!

De Tweede Wereldoorlog

5,5 - Vrienden worden vijanden

programma 

wat?	hoe?	tijd?
terugblik quizziz	individueel	10 minuten
uitleg nieuwe stof	klassikaal	15 minuten
wie/wat ben ik?	klassikaal	15 minuten
zelfstandig werken	individueel	15 minuten
uitleg en werken aan PO	individueel	overige tijd

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je...

• Hoe werden de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten vlak na 1945 vijanden van elkaar?
  

• Uitleggen wat de oorzaak was van de blokkade van Berlijn.

Conferentie van Jalta

februari 1945

Conferentie van Jalta (februari 1945)

• Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)
  

• Hoe zien Europa en de wereld er na de oorlog uit?

• Wie heeft macht en invloed in Europa?

• Wat doen we met Duitsland én de Duitsers?
  

Conferentie van Jalta (afspraken)

• Oprichting van de Verenigde Naties (VN)

• Democratische regeringen in Europa

• Straffen van oorlogsmisdadigers

• Bezettingszones: Duitsland en Berlijn worden verdeeld in 4 zones

• Invloedssferen

Verdeling van Oost en West Europa

Hoewel de Sovjet Unie en West Europa tijdens de oorlog nog bondgenoten waren, stonden zij na de oorlog lijnrecht tegenover elkaar. Het oosten van Europa werd Communistisch, het Westen Kapitalistisch 

Kapitalisme

• democratie
• vrije verkiezingen
• Vrije markt economie
• gericht op winst maken 

Communisme

• geen democratie
• alle bedrijven/fabrieken in handen van de staat
• staat bepaalde het leven van de burgers 

Verenigde Naties

vergadering van (bijna) alle landen in de wereld, met als doel oorlog en spanningen tegen te gaan  

De Blokkade van Berlijn

mei 1948 - juni 1949

Wat is er hand?

• spanningen tussen Oost en West
• veel Oost-Europeanen vluchtte via West-Berlijn naar westen

• Directe aanleiding: invoering van de D-Mark in westelijke bezettingszones

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn

• oplossing:  de luchtbrug

Gevolg

• Stalin heft in 1949 de blokkade op. West Berlijn blijft een kapitalistisch stukje in Oost Europa.
• In 1961 bouwt de SU een muur in Berlijn, zo wordt West Berlijn van Oost Berlijn gescheiden 

Beeldanalyse

• 1. Lees het onderschrift.

• 2. Beschrijf wat je ziet in de bron.
  

• 3. Wat gebeurt er op de bron? 
  

• 4. Wat is de boodschap van de maker van de beeldbron? Hoe weet je dat?

1. Lees het onderschrift. Door wie is de bron gemaakt? Wanneer is de bron gemaakt? Heeft de bron een bijschrift? Wat weet je over de maker?

2. Beschrijf wat je ziet in de bron. Denk hierbij aan kleding, spullen, auto’s, wapentuig, gebouwen, personen, dieren, ect. (Wat stellen deze onderdelen voor? Herken je bepaalde landen, personen?)

3. Wat gebeurt er op de bron? Kijk hierbij naar acties, bewegingen en emoties. (Wat doen de personen op de bron? Welke gebeurtenis gaat de bron over?)

4. Wat is de boodschap van de maker van de beeldbron? Hoe weet je dat? (zijn personen negatief of positief afgebeeld?)

Wat is de mening van de maker over het communisme?

Wie/wat ben ik?

uitkomst: je kunt gerichte vragen stellen over het onderwerp WOII.

hoe: klassikaal 

tijd: 15 minuten

hulp: klas, docent

wat: straks komt er één iemand voor de klas staan. Hij/zij moet raden wat voor persoon of gebeurtenis hij is. Dit staat achter op het bord. De persoon die moet raden mag alleen gesloten vragen stellen. 

Anton Mussert

• man
• leider NSB 
• NSB=Nazipartij van NL

D-Day

• 6 juni 1944
• bevrijding West Europa
• door geallieerden
• landing in Frankrijk 

Politionele acties

• militaire acties
• Nederlands-Indië
• tegengaan onafhankelijkheid NL-Indië 

Adolf Hitler

• leider Nazi-Duitsland
• leider sinds 1933
• NSDAP 

Bombardement Rotterdam

• 14 mei 1940
• bombardement vanuit Duitsland
• overgave NL 

inval Polen

• 1 september 1939
• begin WOII 

Anne Frank

• Joods meisje
• onderduiken
• achterhuis
• verraden 

Atoombom op Japan

• vanuit VS op 2 Japanse steden geworpen 
• einde WOII  

Soekarno

• nationalist Indonesië
• riep onafhankelijkheid uit in 1945
• eerste president Indonesië 

Hongerwinter

• 1944/1945
• Westen van NL (randstad)
• Hongertochten
• extreme kou 

NSB

• Politieke partij
• NL
• nationaalsocialistisch 
• collaboreren
• Anton Mussert 

Jozef Stalin

• leider Sovjet Unie
• snor
•  dictator
• vijand Hitler

Zelfstandig werken

ga nu aan de slag met de volgende opdrachten: 

WB. blz 128

1,2,3,4,5,7

PO periode 3

wat ga je doen? 

• je gaat een propagandaposter maken over de nieuwe situatie in NL vanaf mei 1940. Je legt hierin uit dat NL is verslagen en de Duitsers nu de baas zijn. Je laat de volgende begrippen terugkomen in je poster:

                       - collaboreren

                       - NSB

                      - verzet 

wees creatief, gebruik kleur, tekst, symbolen etc.