Les 4: Voorzetselvoorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom H2b!

Wat gaan we doen?

• Terugblik 
• 10 minuten stillezen
• Lesdoelen
• Grammatica: voorzetselvoorwerp

• Evaluatie

Terugblik

Wat hebben we de vorige les gedaan?

• Herhalen stof uit leerjaar 1 op basis van score op 'De Quiz'

• Noteren leesboek 1 op lijst (iedereen?)

Stillezen

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je...

... het voorzetselvoorwerp in een zin vinden

... onderscheid maken tussen voorzetselvoorwerpen en bijwoordelijke bepalingen

Grammatica

Woordsoorten

 Je gaat elk woord van de zin benoemen. 

Denk aan:

Lidwoord (lw)

Zelfstandig naamwoord (znw)

Bijvoeglijk naamwoord (bn)

Voorzetsel (vz)

Bijwoord (bw)

Werkwoord (ww)

Zinsdelen

Je gaat delen van zinnen benoemen, die niet zonder elkaar kunnen functioneren.  

Denk aan:

Onderwerp (ow)

Persoonsvorm (pw) 

Lijdend voorwerp (lv) 

Meewerkend Voorwerp (mv) Werkwoordelijk Gezegde (wg)  Bijwoordelijke Bepaling (bwb)

Het verschil

Grammatica woordsoorten gaan dus om elk woord, grammatica zinsdelen gaat om delen van van de zin. 

Startopdracht

Bij de werkwoorden zorgen, zich verbazen, gokken en huilen horen vaste voorzetsels. 

1.  Noteer samen deze voorzetsels en maak met de werkwoorden en de voorzetsels vier correcte zinnen.
2. Bedenk samen nog enkele werkwoorden die een vast voorzetsel hebben.

Met je buurman/buurvrouw - 3 minuten - zachtjes overleggen

Mogelijke antwoorden

Vraag 1:

- De oudste dochter van het gezin zorgt voor haar zieke moeder.

- Je hoeft je niet te verbazen over deze actie.

- De toeschouwers van de paardenrace gokten op het verkeerde paard.

- Sommige leerlingen huilen om een slecht cijfer.

Vraag 2:

Bijvoorbeeld: twijfelen aan – feliciteren met – uitgaan van

https:

Dus hoe vind je het voorzetselvoorwerp?

1. Noteer persoonsvorm, onderwerp en werkwoordelijk gezegde.
2. Kijk of er een werkwoord is met een vast voorzetsel.

3. Kijk of het voorzetsel niet letterlijk gebruikt wordt.

4. Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, is het voorzetselvoorwerp.

Bijv.: Het handbalteam rekent komend seizoen op een plaats in de finale.

1. pv = rekent, ow = Het handbalteam, wg = rekent 

2. ‘rekenen op’ is een vaste combinatie 

3. het voorzetsel ‘op’ wordt niet letterlijk gebruikt 

4. vv = op een plaats in de finale

Aan de slag!

Wat: maak opdracht 1 t/m 4 en 8

Hoe: individueel, in stilte

Hulp: theorie, video-uitleg, mij

Tijd: 10 minuten, 

(niet af = huiswerk)

Uitkomst: controle of de lesdoelen zijn behaald

Klaar?: herhalen (opdr. 1 en 2) of verdiepen (opdr. 5 t/m 7)

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je...

... het voorzetselvoorwerp in een zin vinden

... onderscheid maken tussen voorzetselvoorwerpen en bijwoordelijke bepalingen

Wat is het voorzetselvoorwerp:

Luister jij in alle drukte nog wel naar mij?

1. in alle drukte
2. in alle drukte nog wel
3. naar mij

Kies welk woordsoort het stuk tussen haakjes is: voorzetselvoorwerp (vv) of bijwoordelijke bepaling (bwb)?

Deze tune moet doorlopen (in het volgende nummer).

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijk bepaling

Huiswerk (morgen)

1. Leer de theorie over het voorzetselvoorwerp (blz. 28) en je aantekeningen

2. Maak opdracht 1 t/m 4 (af)