Les 23 de AcI

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

les 23

De a.c.i . in het Latijn

leerdoelen les 23

• ik snap waarom de constructie a.c.i. bestaat in het Latijn
• Ik kan een a.c.i. herkennen in het Latijn
• ik kan een a.c.i. in het Latijn vertalen naar het Nederlands
• Ik kan de gelijktijdigheid of voortijdigheid toepassen in mijn vertaling
• ik weet bij het vertalen het verschil tussen se en eum 
• ik kan onderscheid maken tussen een subjectsaccusativus en een objectsaccusativus

check leerdoelen

Als het goed is, heb je de uitleg over de AcI bestudeerd. 

Hierna volgt een aantal vragen om te checken of je de uitleg begrepen hebt.
- Zo ja, dan ga je door met de weektaak.
- Zo nee, dan krijg je uitleg van je docent en/of werk je deze lessonup door. 

Vertaal:
Marcus dicit regem barbaros vincere.
(rex, regis: koning, barbarus: barbaar, vinco, vici= overwinnen)

Vertaal:
Marcus dicit regem barbaros vicisse.
(vinco, vici= overwinnen)

Vertaal:
Marcus dicebat regem barbaros vincere.
(vinco, vici= overwinnen)

Vertaal:
Marcus dicebat regem barbaros vicisse.
(vinco, vici= overwinnen)

Wat is het inhoudelijke verschil tussen deze twee zinnen?
1. Marcus dicit se venire
2. Marcus dicit eum venire

Noteer de subjectaccusativus
Marcus dicit regem barbaros vincere.
(rex, regis: koning, barbarus: barbaar, vinco, vici= overwinnen)

Noteer de objectsaccusativus
Marcus dicit regem barbaros vincere.
(rex, regis: koning, barbarus: barbaar, vinco, vici= overwinnen)

en nu

• Als je de opdrachten niet goed gemaakt hebt,  lees dan de uitleg over de AcI (uitgedeeld blad) en/of vraag je docent om hulp.
• Als je de uitleg wel begrepen hebt, maak dan oefening 23B of kies leerroute 2 (zie plendaplanner) 
• De weektaak bestaat uit: oef. 23B maken, woorden 1 t/m 20 leren en tekst 25 t/m r. 7 vertalen.
• Klaar?  Ga dan alvast verder met het vertalen van tekst 25

Uitleg AcI-constructie

stap voor stap

vooraf

1. directe rede: Marcus dicit: 'Rex venit.'
                                Marcus zegt: 'De koning komt'

2. indirecte rede: Marcus dicit regem venire.
                                  Marcus zegt dat de koning komt

Het Nederlands gebruikt voor een indirecte rede een 'dat-zin'.

Het Latijn gebruikt voor een indirecte rede een Accusativus cum infinitivo- constructie (AcI).

Is hier sprake van directe of indirecte rede?
De mannen zeggen dat de vijanden komen

1. directe rede
2. indirecte rede

infinitivus praesens

infinitivus perfectum

fecisse

facere

salutare

salutavisse

esse

fuisse

se in de AcI

Marcus dicit se venire: Marcus zegt dat hij komt.

Mater dicit se venire: moeder zegt dat zij komt. 

Pater en mater dicunt se venire: Vader en moeder zeggen dat zij komen.

pater dicit eum venire: vader zegt dat hij (=een ander) komt.

Se: slaat altijd terug op het onderwerp van de hoofdzin.

Eum: (vormen van is,ea,id) slaat terug op iemand anders die eerder genoemd is.

subjectsaccusativus en objectsaccusativus

Het kan zijn dat de infinitivus in de AcI-zin een lijdend voorwerp nodig heeft. In dat geval staan er twee woorden in de accusativus. Meestal is het eerste woord de subjectsaccusativus (= onderwerp van de 'dat'-zin) en het tweede woord de objectsaccusativus (= lijdend voorwerp in de 'dat'-zin). 

subjectsaccusativus en objectsaccusativus

mater dicunt          pueros         portas           clausisse
                                     subj.acc      object.acc.

Moeder zegt dat de jongens    de poorten hebben gesloten.
                                   onderwerp        LV   in de dat-zin

en nu

• Als je de uitleg niet begrepen hebt, vraag dan uitleg aan je docent.
• Als je de uitleg wel begrepen hebt, maak dan oefening 23B en B
• Klaar? aan de slag met de weektaak.