Havo5 HH Wateroverlast

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Havo5: Wateroverlast

Herhaling leerstof Wateroverlast

Stroomgebied= gebied dat afwatert op de rivier

Vul bij de volgende sleepvraag het stroomgebied met trefwoorden

Noem de drie soorten rivieren

Waarom zijn stuwen nodig om de Maas bevaarbaar te houden?

1. Het regiem van de Maas is onregelmatig omdat het een regenrivier is.
2. Het debiet van de Maas is erg klein omdat het een regenrivier is.
3. Het regiem van de Maas is onregelmatig omdat het een gemengde rivier is.
4. Het debiet van de maas is erg klein omdat het een gemengde rivier is.

Door klimaatveranderingen verandert het neerslag regiem. Wat betekent dit voor het regiem van de rivier?

1. Deze gaat meer schommelen.
2. In het voorjaar is er minder water in de rivier.
3. Deze wordt evenwichtiger.
4. In het najaar is er meer water in de rivier.

Loop:

Verwering:

Erosie

Hoge stroomsnelheid

Lage stroomsnelheid

Gemiddelde stroomsnelheid

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Verticaal

Horizontaal

Veel

Weinig

Tussenvorm

Stroomstelsel

• Van bovenloop naar benedenloop
  
• stroomgebieden met waterscheidingen
• regiem en debiet
• verval en verhang ...

Wonen in het rivierengebied

Krib

• Houdt rivier in midden van stroomgeul + Houdt de rivier bevaarbaar

• Meanderen en horizontale erosie worden voorkomen 
  

Uiterwaard

Bebouwing in uiterwaarde

-> verhoging zomerdijk

-> geen overstromings-mogelijkheid voor de rivier

Case: de Maas

- Voornamelijk regenrivier

- Stroomgebied in Frankrijk, België en Nederland

- Voor zuidelijk Nederland belangrijk voor aanvoer èn afvoer van zoet water

Ardennen

Sleep de juiste begrippen bij de juiste plekken.

Bovenloop

Benedenloop

Middenloop

Hoog verhang

Laag verval

Meetpunt Lanaken (vlak naast Maastricht).  In 2019:

Zomer:

- Lage waterstand

- Rond de 38,5 m

Winter:

- Hoge waterstand 

- Rond 42 m, af en toe uitschieter

Weerbericht België:

https://nos.nl/artikel/2366671-hoogwater-zorgt-voor-natte-voeten-in-belgie-ook-in-nederland-stijgt-waterpeil.html

zaterdag 30 jan

Meet punt Lanaken (vlak naast Maastricht)

tot 4 Februari 2021

- Zéér hoge waterstand 

- Richting  45 m, 3 meter hoger dan 'normaal' hoog water.

- Er is sprake van piekafvoer op 31 januari

Bekijk zelf de waterstanden in de afgelopen jaren.

http://www.weerstationmaasmechelen.be/maas/index.htm

Naar welk begrip
verwijst het
nieuwsbericht?

1. Debiet
2. Verhang
3. Regiem
4. Verval

België

Nederland

Vaargeul van de Maas bij zomerse omstandigheden

Binnendijks gebied

Buitendijksgebied

Zomerdijk

Winterdijk

Uiterwaard

Dwarsprofiel

Het hoge water in de Maas is voornamelijk een gevolg van...

1. Smelten van gletsjers in de Ardennen
2. Veel regen en het dichtzetten van sluizen
3. Overtollig watergebruik van de Belgen
4. Smeltende sneeuw i.c.m. veel regen

Op vrijdag 29 januari begon het al te sneeuwen en te regenen in het stroomgebied van de Maas. Waarom ontstaat er pas rond 31 januari een piekafvoer vlakbij Maastricht?

Maaswerken

-Overstromingen in '93 en '95 leidden tot programma Ruimte voor de Rivier; hoofdzakelijk gericht op IJssel en Rijn

- Maaswerken vooral gericht op waterveiligheid rond de Maas

Welke maatregelen om de rivieren meer ruimte te geven kun je opnoemen?

geef de rivier de ruimte

In het filmpje wordt gesproken over retentiebekkens. Bij welk onderdeel van de drietrapsstrategie behoren deze bekkens?

1. Vasthouden
2. Bergen
3. Afvoer
4. Spuien

Bij hoog water in de Maas wordt de zijrivier de Roer (tijdelijk) afgesloten van de Maas d.m.v. schutsluizen. 1) Leg uit wat de gevolgen kunnen zijn bij aanhoudende regen in het stroomgebied van de Roer. 2) Wat is hiervoor een oplossing?

kan voor wateroverlast in Roermond zorgen. Mogelijke oplossing: retentiebekken bij Roermond / weiland laten overstromen.

Julianakanaal

Naast het plaatsen van stuwen is een groot deel van de Maas gekanaliseerd door middel van de aanleg van het Julianakanaal.

Noem een voordeel en een nadeel van de aanleg van het Julianakanaal.

Voordeel: enorme tijdwinst voor de scheepvaart.

Nadeel: sneller afvoer van het water. Dit dient op peil gehouden te worden door stuwen / kribben / etc.

Samenwerking

Nationaal: Rijk, provincie, gemeenten en waterschappen

Internationaal: oeverstaten, ICBR en EU

* Fluviaal schaalniveau