4.1 Waarnemen

• Nask / Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Waarnemen: les 1

Aan het eind van 4.1 kun je...

• de 5 belangrijkste zintuigen noemen en vertellen wat je er mee waarneemt.
• de onderdelen van het zenuwstelsel noemen met hun functies.
• het verschil noemen tussen een bewuste reactie en een reflex.
• vertellen wat gewenning en drempelwaarde betekent. 
• uitleggen wat een sensor doet en een voorbeeld noemen.

Vandaag

1. Inloggen in LessonUp
2. Voorkennis activeren
3. Eerste deel bespreken 4.1 met een filmpje en vragen
4. Zelfstandig werken
5. Afsluiting

Inloggen LessonUp

• Ga naar de link in de Teams chat
• Vul de gegevens in en je zit in onze digitale klas in LessonUp

Let op! Zorg dat je eigen link er in zet, voor je eigen klas. Dus maak eerst een klas aan. Je kunt de link ook delen via teams in de chat. Is nog makkelijker. 

Laat leerlingen niet inloggen via de pin, want dan kun je ze niet volgen.

Wat is volgens jou:
waarnemen?

Zintuigen

Horen, zien, ruiken, voelen, proeven --> zijn vormen van waarnemen

1

Je neemt waar met zintuigen. Deze reageren op prikkels (licht, geluid, aanraking, kou, warmte, pijn, geur, smaak)

2

Waarnemen: hoe doe je dat?

In de zintuigen zitten zintuigcellen, hier vang je prikkels mee op.

1

Impulsen zijn seintjes die ontstaan in zintuigcellen en doorgestuurd worden via zenuwen naar de hersenen

2

Waarnemen: hoe doe je dat?

Je hersenen verwerken de impulsen.

1

Een zintuig is een orgaan dat reageert op invloeden uit je omgeving.

1. Juist
2. Onjuist

Welke prikkels kun je op
de tribune waarnemen?

Wat is een prikkel?

1. een invloed uit je omgeving
2. als je duwt met een naald
3. een elektrisch seintje

Wat is een impuls?

1. een invloed uit je omgeving
2. een elektrisch seintje
3. het ritme van de muziek
4. iets dat je voelt

Over de hersenen zeggen twee leerlingen het volgende.
Wesley: 'De hersenen zijn gevoelig voor prikkels.'
Tim: 'In de hersenen word je je van de waarneming bewust.'
Wie heeft gelijk?

1. Wesley
2. Tim
3. Beiden
4. Geen van beiden

Waarnemen en techniek

Sensor: kan reageren op licht, geluid, druk, geur, beweging en zit in sommige technische apparaten. 

Zelfstandig werken

Lees 4.1

Maak opdracht 1 in Vita online

Noem 2 dingen die je vandaag geleerd hebt.

Afsluiting

Maak voor de volgende keer opdracht 1.

Waarnemen: les 2

Vandaag

1. Terugblik: huiswerk opdracht 1 
2. Inloggen in LessonUp
3. Tweede deel bespreken 4.1 met filmpjes en vragen
4. Zelfstandig werken: puzzel maken
5. Afsluiting

Terugblik

• Huiswerk: Opdracht 1 maken 
• Check of iedereen dit gemaakt heeft.
• Wie heeft vragen over het huiswerk?
• Zijn er vragen over de vorige les?

Inloggen LessonUp

• Als het goed is zit je in de klas van LessonUp en krijg je nu een uitnodiging om deel te nemen aan de les. 

Mocht iemand vorige keer absent zijn, dan nog toevoegen. Je kunt de klascode dan in de chat van teams kopiëren.

Wat weet je nog over de vorige les?

Reactie op prikkels

Drempelwaarde: minimale sterkte die nodig is om een prikkel waar te nemen.

1

Gewenning: zintuigen nemen een prikkel minder bewust of niet meer waar.

2

Wat gebeurt er met de drempelwaarde bij gewenning?

1. Die wordt hoger
2. Die wordt lager
3. Die blijft hetzelfde
4. Die verdwijnt

Zenuwstelsel en bewuste reactie

Je ziet, ruikt een dropje. Zintuigen zetten de prikkels om in impulsen. Deze gaan via zenuwen, ruggenmerg naar hersenen. Hersenen verwerken impulsen. Je wordt je bewust van het dropje. De hersenen sturen via impulsen naar de spieren. Je pakt het dropje --> bewuste reactie

3

Speelt ook rol bij de reactie op een waarneming

2

Zenuwstelsel = hersenen, ruggenmerg en zenuwen

1

Reflex

Een snelle onbewuste reactie

1

Voorbeeld; Hand onder heet water (prikkel = heet water), deze trek je meteen terug (impuls gaat via ruggenmerg direct naar de spieren). Je voelt de pijn pas later (als de impuls de hersenen heeft bereikt).

2

Bekijk de afbeelding.
Is dit een bewuste reactie
of een reflex?

1. Bewuste reactie
2. Reflex

Vragen met de spinner

1. Je komt een stinkende ruimte binnen. Na een tijdje merk je niet dat de lucht vies is. Dit verschijnsel heet .........
2. Je zintuigen nemen een prikkel alleen waar als deze sterk genoeg is. De minimale sterkte die nodig is, heet de ...........

Zelfstandig werken

Lees 4.1

Maak de opdrachten 2, 3 en 4 in Vita online

Kruiswoordpuzzel maken

• Je gaat een kruiswoordpuzzel maken
• Ga naar de site: https://www.schoolplaten.com/crosswordgenerator.php
• Bedenk een titel, vul bij de subtitel je eigen naam in.
• Zoek in basisstof 1 15 woorden/begrippen op en vul deze in met de omschrijving

Vervolg kruiswoordpuzzel maken

• Als je klaar bent, druk je op het knopje "Submit". De kruiswoordpuzzel wordt dan gemaakt.
• Klik op het knopje verbergen, zodat de antwoorden niet zichtbaar zijn.
• Download de puzzel een keer met en een keer zonder antwoorden.
• Zoek nu "verkenner" op de computer
• Op de verkenner en zoek het mapje "downloads" op. In dit mapje staan de puzzels. Kopieer beide puzzels naar je eigen Onedrive.

Aan het eind van 4.1 kun je...

• de 5 belangrijkste zintuigen noemen en vertellen wat je er mee waarneemt.
• de onderdelen van het zenuwstelsel noemen met hun functies.
• het verschil noemen tussen een bewuste reactie en een reflex.
• vertellen wat gewenning en drempelwaarde betekent. 
• uitleggen wat een sensor doet en een voorbeeld noemen.

Hoe goed denk jij de leerdoelen van 4.1 nu te kennen?

😒🙁😐🙂😃

Hoe vind je het om les te krijgen via LessonUp?

😒🙁😐🙂😃

Afsluiting

• Maak voor de volgende keer opdrachten 2, 3 en 4.
• Maak de woordzoeker af.