5 Tijd van ontdekkers en hervormers 5.1 . 5.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5 De Tijd van ontdekkers en hervormers

Tijdvak 5: Ontdekkers & Hervormers

Kenmerkende aspecten 

• Het begin van de Europese overzeese expansie.
  
• Het veranderend mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
  
• De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.
  
• De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.
  
• Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

Leerdoel (1)

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen wat de Renaissance is

en wat de invloed van de Renaissance is geweest op de kunst en het leven in Europa aan het eind van de Middeleeuwen

Waar gaan we mee beginnen?

Het veranderende  mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling 

De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid 

Wat betekent het woord: renaissance?

In welk land ontstond de Renaissance?

1. Nederland
2. Duitsland
3. Spanje
4. Italië

Renaissance?

• Mensbeeld veranderde. 
• Het wereldbeeld veranderde door de ontdekkingsreizen.
• Uomo universalis (mens die zich volledig ontwikkelde op alle gebieden.)
• Wedergeboorte klassieke oudheid.
• Vooral de elite

Renaissance

• Betekent: wedergeboorte van de Griekse en Romeinse kunst en cultuur

• Periode tussen ongeveer 1450-1600

• Ontstaan in Italië

Waarom in Italië? (1)

• Veel overblijfselen uit de Romeinse tijd

• Kruistochten leidde tot handel: meer geld en contacten met andere culturen 
  

• 1453: Val van Constantinopel; Oost-Romeinse Rijk wordt veroverd door de Turken ->  christelijke geleerden vluchtten naar Italië

Waarom in Italië? (2)

• Rijke Italianen willen kunst bezitten genieten van het leven

• Kunstenaars krijgen goed betaald; kunst niet enkel een ambacht .

• Kunst wordt daardoor steeds beter

Anders denken over het leven en de dood

• Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

Kenmerken van de Renaissance-kunst (1)

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur
• De naam van de kunstenaar mag eronder.

• realistisch

• veel details

• emotie

• perspectief (weergeven van diepte)

Kenmerken van de Renaissance-kunst (2)

• thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen en portretten / huiselijke thematiek

• naakt

• observeren, dan pas schilderen

• wetenschap in kunst

Het orgineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

Sint-Pietersbasiliek, Rome

Waarom hoort dit schilderij bij de renaissance?

De Renaissance`

Waarom hoort dit schilderij bij de renaissance?

Leerdoel (1)

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen wat de Renaissance is

en wat de invloed van de Renaissance is geweest op de kunst en het leven in Europa aan het eind van de Middeleeuwen

Wat betekent het woord: renaissance?

In welk land ontstond de Renaissance?

1. Nederland
2. Duitsland
3. Spanje
4. Italië

Middeleeuwen of Renaissance?

Middeleeuwen

Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

Middeleeuwen

Renaissance

Middeleeuwen

Renaissance

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen en herkennen wat het humanisme in de tijd van de Renaissance betekende.

Humanisme

• Renaissance: filosofen teksten uit oudheid
  
• Carpe Diem
• Kerk houdt zich niet aan leefregels van Christus
• Beroemdste humanist: Desiderius Erasmus
• Eind 15de eeuw: groeiende kritiek op kerk

Humanisme

Denkstroming waarbij het verstand en de vrije wil van de individuele mens en het opnieuw bestuderen van teksten uit de Klassieke Oudheid centraal staat, ontstaan rond 1500.

 KA 

Het veranderend mens- en wereldbeeld van de Renaissance.

Het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling met een hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de Klassieke Oudheid

GALILEO GALILEI

HELIOCENTRISME

Wie of wat staat er centraal in het denken bij het Humanisme?

1. God
2. de kerk
3. de mens
4. de politiek

Wat hebben de Renaissance en het Humanisme met elkaar te maken?

1. renaissance is stroming van het humanisme
2. humanisme is ontstaan tijdens Renaissance
3. humanisme is stroming van de renaissance
4. renaissance is ontstaan in het humanisme

➤Koppel aan elk cijfer het juiste woord.

[.........1.........] waren mensen uit de Tijd van ontdekkers en hervormers die boeken uit de [.........2.........]  bestudeerden. Door de oude boeken te vergelijken met de tekst in de Bijbel, ontdekten ze dat niet alles goed vertaald was. In de Bijbel stonden fouten! Ook bleek dat de kerk veel regels zelf verzonnen had. Een bekende humanist was de [.........3.........]  Erasmus. Hij had [.........4.........]  kritiek op de kerk.

geen

ketters

Grieks-Romeinse tijd

humanisten

Fransman

Duitser

nauwelijks

protestanten

Nederlander

prehistorie

veel

Middeleeuwen

Wat heb je deze les geleerd?

Aan de slag

Maken 5.3

Wat is nog onduidelijk?