5.1 Handel en opkomst van steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.1 Handel en opkomst van steden

Middeleeuwen

* 500-1500

* Vroege en de late middeleewen

Wat waren de drie standen in de middeleeuwen?

1. Kloosterlingen, ridders en handwerkslieden.
2. Koningen, prinsen en handelaren.
3. Boeren, ambachtslieden en handelaren.
4. Geestelijken, adel en boeren.

De 3 standen

1e stand:

Geestelijkheid

2e stand:

De Adel

3e stand:

Boeren en burgers

1. De geestelijken

Taken 1e stand:

• Bidden zodat je in de hemel kwam.
• Zij konden iedereen van zonden verlossen.
  
  

3e stand:

• Gelovigen betaalden geld aan de Kerk en Kloosters.

2. De adel

Taken 2e stand:

• Beschermen alle inwoners.
• Besturen het land
• Erfelijk
  
  

3e stand:

• Vaak aan het werk op het land van de adel en belasting betalen. 

3. De 'boeren'

Taken 3e stand:

• Werken voor de 1e en 2e stand.
• Belastingen betalen

Het Christendom werd in de middeleeuwen erg belangrijk. Waarom?

1. Het leven was zwaar, maar als je goed geleefd had kon je na de dood in hemel komen.
2. Als je christen was, mocht je in een klooster wonen. Daar leerde je lezen en schrijven.

Het christendom uit het Romeinse Rijk bleef hetzelfde in de vroege middeleeuwen

1. Continuïteit
2. Verandering

Iemand die in de middeleeuwen het christendom verspreidde, noem je een:

1. Missionaris
2. Christenaar
3. Zendeling
4. Bekeerling

Op welke manier betaalden de boeren belasting?

1. Het was vaak een gedeelte van de oogst
2. Het was vaak een vorm van middeleeuws geld
3. Door veel onbetaalde klusjes te doen
4. Door een gedeelte van hun land op te geven

Waar of niet waar:
In de vroege middeleeuwen verdween geld als betaalmiddel

1. Waar
2. Niet waar

Verbeteringen in de landbouw omstreeks 1000 AD

* Halsjuk

* IJzeren ploeg

* Drieslagstelsel

- 1/3 ligt braak (ongebruikt)

Ontginnen

* Woeste gronden

* Geschikt voor landbouw

 * Meer akkers

Landbouw

* Verbeteringen en ontginningen -> meer voedsel -> meer mensen

Nieuwe banen

* Meer voedsel -> minder boeren nodig

* Specialiseren

* Ambachten

* Markten

* Begin van de steden

* Agrarisch-stedelijke samenleving

Wanneer beginnen de late middeleeuwen?

1. 0
2. 500
3. 1000
4. 1500

Wat stond er vaak in het midden van de stad?

Wat zijn verbeteringen in de landbouw in de late middeleeuwen?

1. Halsjuk, kunstmest en drieslagstelsel
2. Halsjuk, drieslagstelsel en ijzeren ploeg
3. Kunstmest, ijzeren ploeg en drieslagstelsel
4. Trekkers, drieslagstelsel en ijzeren ploeg

Vijf uitspraken over het drieslagstelsel. Kies per uitspraak voor 'goed' of 'fout'. 

Het drieslagstelsel is een manier van landbouw waarbij om de drie jaar een akker braak ligt.

Dankzij het drieslagstelsel werd de landbouwgrond vruchtbaarder.

Door het drieslagstelsel werden de oogsten kleiner, omdat er minder landbouwgrond beschikbaar was.

Het drieslagstelsel is ongeveer hetzelfde als het hofstelsel.

Het drieslagstelsel werd gebruikt vanaf ongeveer het jaar 600.

Goed

Goed

Fout

Fout

Fout

Door verbeteringen in de landbouw .... de bevolking

1. Groeit
2. Krimpt

Leg uit wat een ambacht is

Vroege middeleeuwen

Late middeleeuwen

Agrarische samenleving

Agrarische-

stedelijke samenleving

Geld

* Producten lastig bewaren

* Niet altijd voldoende om te ruilen

* Geldeconomie

Opdrachten

Maak de opdrachten van 5.1 en 5.2