5.4 herhaling en oefenen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom

Zorg dat je klaar bent:

Pen

rekenmachine

papier

binas

boek en werkboek B

Planning

herhaling  5.4

oefenen met 5.4

Na deze les...

... kun  je een reactieschema  opstellen.

... kun je van een reactieschema een reactievergelijking maken

... kun je een reactievergelijking kloppend maken

5.4 reactievergelijkingen

reactievergelijkingen ??

Weet je nog? (1/2)

Index: Kleine getalletje in de molecuulformule -> 2 in SO₂ 

_{Coëfficiënt: getal voor de molecuulformule, 5 in 5 NaCl} 

_{Atomen zijn alleen, behalve sommige atomen, die zijn altijd met z'n tweeën: 
Claartje Fietst In Haar Onderbroek Naar Breda}

Weet je nog? (2/2)

SO₂

1 molecuul

2 atoomsoorten

• 1 x S
• 2 x O

3 SO₂

3 molecuul

2 atoomsoorten

• 3 x S
• 6 x O

Reactieschema

Een chemische reactie kun je verkort weergeven in een reactieschema, waarin je de namen en de toestandsaanduidingen van de beginstoffen voor de pijl en van de reactieproducten achter de pijl plaatst.

Toestandsaanduidingen: gas (g), vast (s), vloeibaar (l) en opgelost (aq)

Reactieschema

Begin: Methaan en Zuurstof

Eind: Koolstofdioxide en Water

Reactieschema

Verbranding van methaan

Begin: Methaan en Zuurstof

Eind: Koolstofdioxide en Water

Methaan(g) + Zuurstof(g) --> Koolstofdioxide(g) en Water(l)

Reactievergelijking

Reactieschema = woorden

Reactievergelijking = molecuulformules

In een reactievergelijking is er voor en na de pijl een gelijk aantal atomen van elke soort aanwezig.

Je noemt dat een kloppende reactievergelijking.

Stappenplan

Deel 1

• Schrijf het reactieschema op in woorden
• Vervang de woorden door symbolen
• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, voor de pijl
• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, na de pijl

Deel 2

• Pas het aantal atomen aan door de coëfficiënt te veranderen
• Controleer of voor en na de pijl evenveel van elk  atoomsoort aanwezig is.

Reactievergelijking (Deel 1)

Verbranding van Methaan

Reactieschema:

Reactievergelijking:

Methaan(g) + Zuurstof(g)  -->  Koolstofdioxide(g) en Water(l)

CH₄ (g) + O₂ (g)  -->  CO₂ (g) + H₂O (l)

Reactievergelijking (Deel 2)

... CH₄ + ... O₂  -->  ... CO₂ + ... H₂O

C: 

H: 

O:

C: 

H: 

O:

Reactievergelijking (Deel 2)

CH₄ +  2 O₂  -->  CO₂ + 2 H₂O

C: 1

H: 4

O: 2 4

C: 1

H: 2 4

O: 3 4

Regels kloppend maken

• Voor en na de pijl moeten van elke atoomsoort evenveel atomen zijn 
• Aan de moleculen zelf mag je niets veranderen (de index verandert niet) 
• Let op !! Als je op een half getal uitkomt voor de moleculen, doe je alle getallen (coëfficiënten) keer 2 
• Let op !! Uiteindelijk moeten de coëfficiënten de kleinst mogelijke hele getallen zijn. 

CH₄ (g) + O₂ (g)  -->  CO₂ (g) + H₂O (l)

maak de volgende reactievergelijking kloppend:

NaCl(s)−>Na(g)+Cl​2​​(g)

C(g)+O​2​​(g)−>CO(g)

huiswerk bespreken

Online of blz 65 van je werkboek

85 Kloppend maken betekent dat er voor en na de reactiepijl evenveel moleculen staan

ojuist

onjuist

In een kloppende reactievergelijking is het aantal atomen per atoomsoort voor en na de pijl gelijk

juist

onjuist

Bij het kloppend maken van een reactievergelijking begin je met de atoomsoort die maar in twee molecuul soorten voorkomt

juist

onjuist

86 In welke 3 stappen maak je een reactievergelijking kloppend?

87 kies de juiste beweringen

1. De molecuulformule verander je om een reactievergelijking kloppend te maken
2. bij het kloppend maken mag je een molecuulformule niet veranderen
3. bij het kloppend maken van een reactievergelijking pas je de indexen aan
4. de coëfficiënt bepaalt het aantal atomen die je bij de reactie nodig hebt

89a stel de kloppende reactievergelijking op van:

Zwavel (s) + zuurstof (g) - > zwaveldioxide (g)

89 b koolstof (s) + zuurstof (g) -> koolstofmonoxide-oxide (g)

89 c methaan (g) -> koolstof (s) + waterstof (g)

90 aDe vorming van water uit waterstof en zuurstof

wat heb je vandaag geleerd ?

Aan de slag

Huiswerk is:

maak opnieuw vraag 89 t/m 96