9.2: De Sovjet-Unie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom!

Ga rustig zitten en pak een schermpje erbij (maar laat nog even 'dicht').

Vandaag: Russische revolutie en het ontstaan van de Sovjet-Unie

Leerdoelen

- Je kunt de belangrijkste ideeën van Karl Marx uitleggen

- Je kunt enkele indirecte oorzaken noemen van de Russische Revolutie

- Je kunt een beschrijving geven van het verloop van de Russische Revolutie

Russische revolutie:
wat weet je al?

Industriële samenleving

- Klassenmaatschappij -> arbeiders (grootste groep) afhankelijk van fabriekseigenaren

- Fabrieken concurreren met elkaar    -> lonen arbeiders laag  -> arbeiders arm -> fabriekseigenaren rijk

Oplossing ongelijkheid = socialisme

Bedenker Karl Marx met zijn boek Het Kapitaal

Socialisme

- Kapitalisme zorgt voor ongelijkheid

- Arbeiders zullen in opstand komen tegen deze ongelijkheid -> arbeiders gaan deze klassenstrijd winnen en het privébezit afschaffen -> zonder bezit geen klassensamenleving

Binnen socialisme 2 stromingen

Sociaaldemocratie

Communisme

Sociaaldemocratie

- Gematigde stroming -> willen geen klassenstrijd -> vreedzame oplossing voor ongelijkheid

- Proberen sociale wetten aan te nemen -> via de politiek

- Afschaffen al het privébezit ook niet nodig

Welke van onze huidige politieke partijen vertegenwoordigt het beste het idee van de sociaaldemocratie?

1. PVV
2. VVD
3. CDA
4. PvdA

Communisme

- Radicale stroming -> doel bereiken met geweld!

- Gelijkheid voor het volk

- Afschaffen van al het privébezit zodat klassensamenleving wordt afgeschaft

1e communistische revolutie

Russische Revolutie 1917

Schok voor Europa en de wereld

Rusland voor 1917

- 1900 Rusland veel landbouw, amper industrie -> groot deel landbouwgrond in handen van rijke adellijke families -> boeren slechte positie en arm

- Rusland geen democratie -> Eeuwenlang bestuurd door de familie Romanov -> alleenheersers die geen kritiek willen -> geheime politie hield tegenstanders in de gaten

Ontevredenheid Rusland

Ontevredenheid -> nog meer door verliezen oorlog Japan 1905 -> mensen willen verandering -> protest in hoofdstad Sint-Petersburg voor kiesrecht en kortere werkdagen -> met geweld protest neergeslagen -> 10.000 doden

Rusland WOI

Grote verliezen in WOI -> miljoenen Russische slachtoffers -> veel boeren in leger -> voedseltekort -> stakingen en demonstraties -> start Russische Revolutie

Russische Revolutie 1917 in 3 fases

Februari revolutie

Oktober revolutie 

Burgeroorlog

Februarirevolutie

- Februari 1917

- Leger en parlement laten Tsaar (Russisch voor koning) in de steek -> Tsaar Nicolaas II treed af -> voorlopige regering -> wil stoppen met WOI maar wordt tegenhouden

Oktoberrevolutie

- Bolsjewieken = Russische communisten -> leider Vladimir Lenin -> radicale eisen: alle grond aan de boeren, alle fabrieken aan arbeiders en vrede met Duitsland -> geen democratie maar bestuur door arbeidersraden (sovjets)

- Familie van de Tsaar vermoord

- Niet iedereen eens -> maar bolsjewieken zetten de tijdelijke regering af, de nieuwe wordt geleid door Lenin

Burgeroorlog

- Lenin wapenstilstand met Duitsland december 1917 -> vrede van Brest-Litovsk maart 1918

- Veel Russen blij met einde WOI voor Rusland maar willen geen communisme -> start burgeroorlog tussen bolsjewieken (communisten) en de 'Witten' (tegenstanders)

- De Witten werden in 1922 verslagen

- Na burgeroorlog werd de Sovjet-Unie uitgeroepen -> eenpartijstaat (Communistische partij)

Hervorming economie

door Lenin

- NEP (1921)

- Agrarische samenleving 

  

- Planeconomie met Vijfjarenplannen:

* nadruk op zware industrie

* collectivisatie van de 

   landbouw (kolchozen)

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Stalin

Na Lenins dood kwam Stalin aan de macht

Onder Lenin waren alle fabrieken al van de staat

Stalin dwong ook boeren hun boerderijen af te staan (collectivisatie)

Stalin liet tegenstander arresteren, opsluiten en vermoorden

Welke Kenmerkende Aspecten kun je koppelen aan het bewind van Stalin?

Tekst